Naczelne Dowództwo Wojsk Sprzymierzonych na Górnym Śląsku
Naczelne Dowództwo Wojsk Sprzymierzonych na Górnym Śląsku − powołane w styczniu 1920 przez Radę Najwyższą Konferencji Pokojowej w Paryżu oraz przez Naczelne Dowództwo Wojsk Sojuszniczych w Paryżu. NDWSnGŚ wraz z podległymi oddziałami wojskowymi miało wesprzeć działania Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej na Górnym Śląsku. NDWSnŚ przebywało na terenie plebiscytowym od lutego 1920 do lipca 1922.
Dowódcy NDWSnGŚ[edytuj | edytuj kod]
Na czele NDWSnGŚ stał francuski gen. Jules Gratier, a od 23 sierpnia 1921 gen. Stanisław Naulin (dowództwo faktycznie objął we wrześniu 1921). NDWSnGŚ podporządkowane było, stojącemu na czele Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej, gen. Henriemu Le Rondowi oraz Naczelnemu Dowództwu Wojsk Sojuszniczych w Paryżu na czele z marsz. Ferdynandem Fochem. Siedziba Dowództwa znajdowała się w Gliwicach, a podporządkowane mu były oddziały francuskie, włoskie i brytyjskie.
Alianckie Siły Zbrojne na Górnym Śląsku 1920–1922[edytuj | edytuj kod]
Aliancki korpus ekspedycyjny zastąpił na Górnym Śląsku armię niemiecką w lutym 1920. Pierwotnie wprowadzone zostały oddziały francuskie i włoskie. W marcu 1921 roku dołączyły oddziały brytyjskie. Liczba wojsk sojuszniczych nie była stała i do III Powstania Ślaskiego ciągle rosła osiągając w szczytowym momencie 20880 żołnierzy w tym: 11 129 Francuzów, 5075 Włochów i 4676 Brytyjczyków[1]. Obszar plebiscytowy został podzielony na trzy strefy. Dowódcą mianowany został francuski generał Jules Gratier. W lipcu 1921 zastąpił go Stanislas Naulin. Alianci opuścili Śląsk w lecie 1922 roku[2].
| Strefa | Powiaty | Liczebność wojska |
|---|---|---|
 Francja
|
katowicki, bytomski, toszecko-gliwicki, opolski | 11129 |
 Włochy
|
rybnicki, raciborski, strzelecki, kozielski, głubczycki, prudnicki | 5075 |
 Wielka Brytania
|
kluczborski, oleski, lubliniecki, tarnogórski, część namysłowskiego | 4676 |
Oddziały francuskie[edytuj | edytuj kod]
Dowódca gen. Paul Sauvage de Brantes
- 46 Dywizja Strzelców Alpejskich,
- 218 pułk artylerii polowej
- 418 pułk artylerii polowej
- 4 kompanie saperów,
- pułk strzelców,
- 12 pułk huzarów,
- grupa pancerna (26 czołgów i 18 samochodów pancernych)
- jednostki pomocnicze.
Oddziały włoskie[edytuj | edytuj kod]
Dowódca płk Filippo Salvioni
- 135 Pułk Strzelców Alpejskich
- zmotoryzowane oddziały artylerii (3 i 9)
- batalion piechoty.
Oddziały brytyjskie[edytuj | edytuj kod]
Dowódca gen. Arthur Wauchope, następnie Kanadyjczyk – gen. William Heneker
- 4 baony piechoty
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ za: Encyklopedią Powstań Śląskich
- ↑ Alianckie Siły Zbrojne na Górnym Śląsku, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-12-03].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Encyklopedia Powstań Śląskich, Opole 1982,
- Anna Nawrocka, Roland Kiper, Francja i Francuzi na Śląsku. La France et les Français en Silésie, Opole 2010,
- Jan Przewłocki, Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa na Górnym Śląsku w latach 1920-1922, Wrocław 1970,
- Mariusz Patelski, Generał Henry Le Rond oraz jego związki z Polską, Śląskiem i Opolem, w: Primum vivere deinde philosophari. O ludziach czynu w dziejach Europy Środkowej i Wschodniej. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Rzońcy z okazji siedemdziesiątych urodzin, pod red. Marka Białokura i Andrzeja Szczepaniaka, Toruń 2009