Odmrożenie

Odmrożenia

congelatio

Palce stopy po dwóch do trzech dni od momentu wystąpienia odmrożenia

Po dwunastu dniach

Po około trzech tygodniach

Odmrożenie (łac. congelatio) – czasowe lub nieodwracalne uszkodzenie skóry (tkanek powłoki właściwej), powstające w wyniku działania na nią niskiej temperatury. Ciężkość i rozległość uszkodzenia skóry zależą od temperatury otoczenia oraz czasu, w jakim skóra była poddana działaniu niskiej temperatury. Wiatr i duża wilgotność powietrza nasilają skutki działania mrozu. Zmiany w naczyniach krwionośnych, spowodowane spożyciem dużej ilości alkoholu, powodują u poszkodowanych ciężkie odmrożenia, często przyczyniając się do nadmiernego wychłodzenia ciała i – w wyniku tego – śmierci. Miejsca szczególnie narażone na odmrożenie to: nos, uszy, policzki oraz palce rąk i stóp.

Głębokość odmrożenia

Ciężkość odmrożenia, podobnie jak oparzenia, określa się w stopniach.

• I stopień charakteryzuje się przejściowymi zaburzeniami w krążeniu krwi w skórze, bólem, często silnym, bladością lub sinoczerwonym zabarwieniem skóry, obrzękiem, pieczeniem i świądem skóry,
• II stopień odmrożenia to pojawiające się na skórze pęcherze z płynem surowiczym,
• III stopień – martwica powierzchowna skóry,
• IV stopień – martwica głęboka, której ulegają np. palce, uszy lub nos. W takim przypadku może dojść do samoistnej amputacji odmrożonej części ciała.

Skutki i leczenie

Przyczyną odmrożenia części ciała jest najczęściej przechłodzenie całego organizmu. Dlatego w czasie ratowania poszkodowanego konieczne jest przemieszczenie go do ciepłego (nie gorącego) pomieszczenia. Należy zdjąć z poszkodowanego mokre, zimne ubranie, a z jego palców ściągnąć biżuterię. Jeśli odmrożeniu uległy palce, trzeba zanurzyć je w letniej wodzie, początkowo o temperaturze 30 °C, a następnie 36 °C. Na odmrożone policzki, nos czy uszy nakłada się czyste (nie gorące) opatrunki. Jeśli na skórze są widoczne pęcherze lub sinoczerwone albo blade plamy, należy zastosować suche, czyste opatrunki, najlepiej z wyjałowionej gazy. Ze względu na ogólne wychłodzenie ciała, poszkodowanemu podaje się ciepłe (nie gorące) napoje. Po ociepleniu odmrożonych części ciała, należy jeśli to możliwe ułożyć je nieco wyżej i okryć. Jeśli poszkodowany jest przytomny i dobrze się czuje, a do dyspozycji jest ogrzewany samochód, można odtransportować go do lekarza, jeśli nie – należy wezwać pogotowie ratunkowe.

W każdym przypadku odmrożenia stan poszkodowanego powinien ocenić lekarz. Przy odmrożeniach powyżej II stopnia poszkodowanemu podaje się surowicę przeciwtężcową. Nie wolno przekłuwać pęcherzy, masować i nacierać czymkolwiek odmrożonych okolic skóry oraz gwałtownie rozgrzewać odmrożonych części ciała, gdyż skóra w okolicy odmrożenia jest bardzo delikatna. Nie wolno także podawać poszkodowanemu alkoholu.

Jeśli na skutek przebywania na mrozie skóra zaczyna być zaczerwieniona i w miejscach zaczerwienionych staje się bolesna, można spodziewać się odmrożenia. Należy wtedy udać się do ciepłego pomieszczenia i delikatnie ogrzać miejsca przechłodzone. Natomiast bladość skóry i ustąpienie bólu świadczą już o jej odmrożeniu.

Klasyfikacja ICD10

kod ICD10	nazwa choroby
ICD-10: T33	Powierzchowne odmrożenie
ICD-10: T33.0	Powierzchowne odmrożenie głowy
ICD-10: T33.1	Powierzchowne odmrożenie szyi
ICD-10: T33.2	Powierzchowne odmrożenie klatki piersiowej
ICD-10: T33.3	Powierzchowne odmrożenie brzucha, dolnej części grzbietu i miednicy
ICD-10: T33.4	Powierzchowne odmrożenie kończyny górnej
ICD-10: T33.5	Powierzchowne odmrożenie nadgarstka i ręki
ICD-10: T33.6	Powierzchowne odmrożenie biodra i uda
ICD-10: T33.7	Powierzchowne odmrożenie kolana i podudzia
ICD-10: T34	Odmrożenie z martwicą tkanki
ICD-10: T34.0	Odmrożenie głowy z martwicą tkanki
ICD-10: T34.1	Odmrożenie szyi z martwicą tkanki
ICD-10: T34.2	Odmrożenie klatki piersiowej z martwicą tkanki
ICD-10: T34.3	Odmrożenie brzucha, dolnej części grzbietu i miednicy z martwicą tkanki
ICD-10: T34.4	Odmrożenie kończyny górnej z martwicą tkanki
ICD-10: T34.5	Odmrożenie nadgarstka i ręki z martwicą tkanki
ICD-10: T34.6	Odmrożenie biodra i uda z martwicą tkanki
ICD-10: T34.7	Odmrożenie kolana i podudzia z martwicą tkanki
ICD-10: T34.8	Odmrożenie okolicy stawu skokowego i stopy z martwicą tkanki
ICD-10: T35	Odmrożenie obejmujące liczne okolice ciała i odmrożenie nieokreślone
ICD-10: T35.0	Powierzchowne odmrożenie obejmujące liczne okolice ciała
ICD-10: T35.1	Odmrożenie z martwicą tkanki obejmujące liczne okolice ciała
ICD-10: T35.2	Nieokreślone odmrożenie głowy i szyi
ICD-10: T35.3	Nieokreślone odmrożenie klatki piersiowej, brzucha, dolnej części grzbietu i miednicy
ICD-10: T35.4	Nieokreślone odmrożenie kończyny górnej
ICD-10: T35.5	Nieokreślone odmrożenie kończyny dolnej
ICD-10: T35.6	Nieokreślone odmrożenie obejmujące liczne okolice ciała
ICD-10: T35.7	Nieokreślone odmrożenie nieokreślonej okolicy

Zobacz też

• przechłodzenie ciała
• chłód

Bibliografia

• Stefania Jabłońska, Sławomir Majewski, Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, PZWL 2005, ISBN 83-200-3367-5.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.