Organizacja pułku piechoty Wojska Polskiego II RP

Organizacja pułku piechoty Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej – etatowe struktury organizacyjne pułku piechoty Wojska Polskiego.

Organizacja pułku według etatu z grudnia 1919

Sztab pułku

• trzy bataliony piechoty
  • cztery kompanie strzeleckie w każdym batalionie
    • trzy plutony strzeleckie w każdej kompanii
  • kompania ciężkich karabinów maszynowych w każdym batalionie
• kompania karabinów maszynowych (pułkowa)
• kompania techniczna
• pluton łączności

Razem w pułku było 90 oficerów, 378 podoficerów i 2791 szeregowych.

Organizacja pułku na stopie pokojowej w 1921

Dowództwo

• batalion sztabowy
  • kompania ciężkich karabinów maszynowych
    • sekcja administracyjna
    • patrol sanitarny
    • trzy plutony ciężkich karabinów maszynowych i broni towarzyszącej
  • kompania specjalna
    • pluton techniczny
    • pluton sanitarny
    • pluton łączności
    • pluton broni specjalnych
    • sekcja administracyjna
• trzy bataliony piechoty
  • trzy kompanie strzeleckie w każdym batalionie
    • trzy plutony strzeleckie w każdej kompanii
    • patrol sanitarny w każdej kompanii
    • sekcja administracyjna w każdej kompanii
  • patrol sanitarny w batalionie
  • sekcja administracyjna w batalionie
• kadra batalionu zapasowego
• drużyna dowódcy pułku
• pluton łączności
• pluton pionierów
• w niektórych pułkach występowały składnice wojenne

Organizacja pułku piechoty na stopie pokojowej z 22 lipca 1930

Zgodnie z wydanym 22 lipca 1930 przez Biuro Ogólno Organizacyjne Ministerstwa Spraw Wojskowych przepisem służbowym P.S. 10–50 – „Organizacja – Piechota na stopie pokojowej” w skład pułku piechoty (strzelców podhalańskich) wchodziło:

• dowództwo pułku (dowódca pułku i jego zastępca),
• kwatermistrzostwo pułku (kwatermistrz, oficer mobilizacyjny, oficer administracyjno-meldunkowy, oficer żywnościowy, płatnik),
• kompania administracyjna (pluton taborowy i orkiestra),
• pluton artylerii,
• pluton łączności,
• pluton pionierów,
• pluton zwiadowców konnych,
• trzy bataliony piechoty,

oraz ewentualnie:

• kompania cyklistów,
• czwarta kompania karabinów maszynowych,
• kadra batalionu zapasowego.

Ponadto w skład pułku wchodził personel przysposobienia wojskowego, ustalony odrębną organizacją przysposobienia wojskowego P.S. 10 – 1900 z 30 marca 1928.

W składzie osobowym kompanii administracyjnej byli wykazywani ordynansi oficerów dowództwa pułku, kwatermistrzostwa pułku, kompanii administracyjnej i lekarzy oraz luzacy koni wierzchowych oficerów batalionu.

Organizacja pułku piechoty według planów rozbudowy

Dowództwo pułku

• pluton łączności
• kompania zwiadu
  • pluton kolarzy
  • pluton zwiadowców konnych
• trzy bataliony piechoty
  • pluton łączności
  • trzy kompanie strzeleckie w każdym batalionie
    • trzy plutony strzeleckie w każdej kompanii
  • kompania karabinów maszynowych
    • cztery plutony strzeleckie karabinów maszynowych
• kompania pionierów
• kompania przeciwpancerna
• kompania gospodarcza
• kompania dział 75 mm

Struktura organizacyjna w 1939

W organizacji wojennej pułku piechoty występowały:

• dowództwo
• 3 bataliony piechoty
• pododdziały specjalne:
  • kompania zwiadowcza
  • kompania przeciwpancerna
  • pluton artylerii piechoty
  • pluton pionierów
  • pluton przeciwgazowy
  • pluton łączności
• kompania gospodarcza

W skład dowództwa pułku wchodzili:

• dowódca
• I adiutant
• II adiutant
• oficer informacyjny
• oficer łączności
• kwatermistrz
• oficer płatnik
• oficer żywnościowy
• naczelny lekarz + 2 podoficerów sanitarnych
• kapelan
• szef kancelarii (podoficer)

Organizacja batalionu piechoty:

• dowództwo
• 3 kompanie strzeleckie
• kompania ciężkich karabinów maszynowych
• pluton łączności
• drużyna sanitarna

Dowództwo batalionu

• dowódca batalionu
• adiutant
• oficer lekarz

Kompania strzelecka

• dowódca kompanii (kapitan)
• poczet dowódcy z dowódcą pocztu, 2 obserwatorami, 4 gońcami, podoficerem sanitarnym i 2 patrolami sanitarnymi
• 3 plutony piechoty
  • dowódca plutonu – porucznik, poczet z zastępcą dowódcy, gońcem, obserwatorem, woźnicą wraz z biedką amunicyjną
  • 3 drużyny po 19 żołnierzy uzbrojonych w karabiny wz. 29 typu Mauser i 1 rkm typu Browning wz. 28
  • w plutonie znajdował się ponadto 1 karabin ppanc wz. 35 Ur
• drużyna granatników z 3 sekcjami granatników 46 mm wz. 36, razem 14 żołnierzy, 3 granatniki, biedka amunicyjna
• drużyna gospodarcza
• szef kompanii, podoficer broni, rusznikarz, podoficer żywnościowy, podoficer gospodarczy
  • obsługa kuchni polowej
  • wozy taborowe: 2 z amunicją, przykuchenny, bagażowy

Razem w kompanii: 4 oficerów, 228 podoficerów i szeregowych, 9 rkm, 3 karabiny ppanc, 3 granatniki, 16 koni, 4 wozy taborowe, 4 biedki, kuchnia polowa

Kompania ciężkich karabinów maszynowych

• 3 plutony ckm w każdym 3 ckm typu Browning wz. 30 przewożone na biedkach
• pluton ckm na taczankach z 3 ckm
• pluton moździerzy z 2 działonami moździerzy 81 mm wz. 31, typu Stokes-Brandt
• drużyna gospodarcza

Pluton łączności

• sekcja łącznicy telefonicznej
• 4 patrole telefoniczne
• sekcja radiostacji typu N-2

Drużyna sanitarna (3 podoficerów sanitarnych + 4 sanitariuszy) Drużyna organizowała dwa patrole (w każdym 1 podoficer sanitarny + 2 sanitariuszy noszowych) i dysponowała konnym wozem sanitarnym oraz wozem taborowym z wyposażeniem.

Razem batalion piechoty obejmował 24 oficerów, 917 podoficerów i szeregowych, 27 rkm, 12 ckm, 9 granatników 46 mm, 9 karabinów ppanc Ur 35, 2 moździerze 81mm, 150 koni, 37 biedek, 3 taczanki, 37 wozy taborowe, 4 kuchnie polowe, 6 rowerów, 1 radiostacja typu N-2

Kompania zwiadowcza

• pluton kolarzy
  • 2 drużyny po 19 żołnierzy
• pluton kawalerii
  • 5 sekcji liniowych
  • 2 sekcje rkm
• drużyna gospodarcza

Kompania przeciwpancerna

• 3 plutony, w każdym 3 działony armat 37 mm wz. 36
• drużyna gospodarcza

Pluton artylerii piechoty

• dowódca plutonu
• zastępca dowódcy
• 2 działony armat 75 mm wz. 02/26
• 2 patrole telefoniczne (konny i pieszy)

Pluton pionierów

• 4 drużyny wyposażone w 60 mb kładki piechoty typu P-29, 10 łodzi typu T-35, 8 pontonów typu LMPD, 128 kg materiałów wybuchowych,

Pluton przeciwgazowy

• patrol rozpoznawczy
• 2 drużyny

Pluton łączności

• 2 sekcje łącznic telefonicznych
• 5 patroli telefonicznych
• sekcja optyczna
• sekcja radiostacji typu N-1

Kompania gospodarcza

• pluton zaopatrzenia
• pluton żywnościowy
• pluton naprawczy

Drużyna sanitarna

• 2 patrole sanitarne (w każdym 1 podoficer sanitarny + 2 sanitariuszy noszowych)

Łącznie w pułku: 91 oficerów, 3212 podoficerów i szeregowych, 87 lub 85 rkm, 36 ckm, 27 granatników, 6 moździerzy 81mm, 29 karabinów ppanc, 9 armat ppanc 37mm wz. 36, 2 armaty 75mm wz. 02/26, 664 koni, 1 samochód

Bibliografia

• Zdzisław Jagiełło: Piechota Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Bellona, 2007. ISBN 978-83-11-10206-4.