Pan Cogito (tom poetycki)
| Autor | |||
|---|---|---|---|
| Data powstania |
1962–1973 | ||
| Wydanie oryginalne | |||
| Miejsce wydania |
Warszawa | ||
| Język |
język polski | ||
| Data wydania | |||
| Wydawca | |||
| |||
Pan Cogito – piąty tom poetycki Zbigniewa Herberta wydany w 1974 w Warszawie przez Spółdzielnię Wydawniczą „Czytelnik” w nakładzie w 10 tys. egzemplarzy[1]. Drugie wydanie krajowe przygotowało w 1993 Wydawnictwo Dolnośląskie. Tom powstawał w latach 1962–1973 i jest uznawany za przełomowy w twórczości poety[2]. Maszynopis autor złożył w Czytelniku w styczniu 1973 roku, ale jeszcze kilka miesięcy trwały trudne rozmowy z cenzurą[1]. Tom składa się z 40 utworów. Postać Pana Cogito w pierwszej lub trzeciej osobie i z pozycji dystansu, snuje ironicze, sarkastyczne lub nostalgiczne i czułe refleksje nad światem, kondycją człowieka we współczesnym świecie[3]. Najsłynniejszy wiersz z tomu - Przesłanie Pana Cogito - był wielokrotnie interpretowany przez aktywistów społeczno-politycznych, a także artystów (Teatr ES HQ, Antonina Krzysztoń, Tadeusz Woźniak, Przemysław Gintrowski)[4], inne wiersze z tomu także były wykorzystane jako teksty piosenek przez takich muzyków jak: Wojciech Waglewski, Adam Nowak czy Sebastian Karpiel-Bułecka[5].
Spis utworów[edytuj | edytuj kod]
- Pan Cogito obserwuje w lustrze swoją twarz
- O dwu nogach Pana Cogito
- Rozmyślania o ojcu
- Matka
- Siostra
- Pan Cogito a perła
- Poczucie tożsamości
- Pan Cogito myśli o powrocie do rodzinnego miasta
- Pan Cogito rozmyśla o cierpieniu
- Przepaść Pana Cogito
- Pan Cogito a myśl czysta
- Pan Cogito czyta gazetę
- Pan Cogito a ruch myśli
- Domy przedmieścia
- Alienacje Pana Cogito
- Pan Cogito obserwuje zmarłego przyjaciela
- Codzienność duszy
- Późnojesienny wiersz Pana Cogito przeznaczony dla kobiecych pism
- Żeby wywieść przedmioty
- Pan Cogito rozważa różnicę między głosem ludzkim a głosem przyrody
- Sekwoja
- Ci którzy przegrali
- Pan Cogito biada nad małością snów
- Pan Cogito a poeta w pewnym wieku
- Pan Cogito a pop
- Pan Cogito o magii
- Pan Cogito spotyka w Luwrze posążek Wielkiej Matki
- Historia Minotaura
- Stary Prometeusz
- Kaligula
- Hakeldama
- Pan Cogito opowiada o kuszeniu Spinozy
- Georg Heym – przygoda prawie metafizyczna
- Pan Cogito otrzymuje czasem dziwne listy
- Rozmyślania Pana Cogito o odkupieniu
- Pan Cogito szuka rady
- Gra Pana Cogito
- Co myśli Pan Cogito o piekle
- Pan Cogito o postawie wyprostowanej
- Przesłanie Pana Cogito
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Andrzej, Franaszek, Herbert : biografia, wyd. I, t. t. II, Kraków, s. 410-426, ISBN 978-83-240-5376-6, OCLC 1035558972 [dostęp 2018-09-16].
- ↑ Agnieszka Kluba, Pan Cogito [online], Nowa Panorama Literatury Polskiej [dostęp 2018-09-16] (pol.).
- ↑ Barańczak, Stanisław, 1946-2014., Uciekinier z Utopii : o poezji Zbigniewa Herberta, wyd. 2, (1 krajowe), Wrocław: Tow. Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, 1994, ISBN 83-7091-013-0, OCLC 32688851 [dostęp 2018-09-16].
- ↑ Mariusz Cieślik, Śpiewak Pana Cogito, „WPROST.pl”, 18 października 2015 [dostęp 2018-09-16] (pol.).
- ↑ Waglewski, Kulka, Staszczyk śpiewają poezję Herberta [online], Onet Kultura, 1 listopada 2009 [dostęp 2021-11-08] (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Pan Cogito w bibliotece Polona