Polskie Towarzystwo Pedagogiczne na Śląsku Cieszyńskim
Polskie Towarzystwo Pedagogiczne na Śląsku Cieszyńskim – nauczycielskie towarzystwo naukowe, założone w 1896 roku na Śląsku Cieszyńskim[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Organizacja składała się z nauczycieli polskich szkół ludowych i wydziałowych. Początkiem P. T. P. było na Śląsku Cieszyńskim Polskie Kółko Pedagogiczne w Ustroniu, założone jesienią 1888 i liczące początkowo 10 członków. Jego założycielami byli: Jerzy Kubisz, Jerzy Michejda, Paweł Terlik, Jan Glajcar, Jan Ożana, Józef Goszyk, Andrzej Cienciała, Andrzej Hławiczka, Pawel Zieniek i Jerzy Raszka. W 1896 kółko to z lokalnego przemieniło się w organizację krajową[1].
Działaczami organizacji byli m.in.: Hilary Filasiewicz, Bernard Kotula, dr Kazimierz Wróblewski, Franciszek Popiołek, Alojzy Milata, Michał Janik, Karol Buzek, Klemens Matusiak, Władysław Bukowski oraz Paweł Pszczółka[1].
W czasie najwyższego rozwoju w 1913 towarzystwo liczyło 551 członków. Liczba ta zmniejszyła się po wybuchu I wojny światowej oraz wskutek podziału Śląska Cieszyńskiego, jaki nastąpił w lipcu 1922 roku, kiedy to liczba jego członków po stronie polskiej spadła do 416. Wskutek podziału towarzystwo rozdzieliło się na dwie bliźniacze organizacje. W Czechosłowacji działało pod nazwą Związku Nauczycielstwa Polskiego w Czechosłowacji[1].
Towarzystwo wydawało własną gazetę, będącą jego organem prasowym: "Miesięcznik Pedagogiczny", wychodzący od 1 stycznia 1892 r. Jego redaktorami byli: Jerzy Kubisz (1892–1902), Józef Góral (1903–1907), Franciszek Popiołek (1908–1910), Paweł Bobek (1911–1918), Alojzy Milata (1918–1921), dr Henryk Życzyński (od 1922 r.)[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kierski Feliks: Podręczna encyklopedia pedagogiczna. T. II. Lwów, Warszawa: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, Wydawnictwo Książnica Polska, 1925, s. 406-407.
- Janusz Spyra: Szkolnictwo i oświata. W: Śląsk Cieszyński od Wiosny Ludów do I wojny światowej w latach 1848–1918. Idzi Panic, Krzysztof Nowak (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2013, s. 355-372. ISBN 978-83-935147-3-1.
- Śląsk Cieszyński w latach 1918–1945. Krzysztof Nowak (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2015. ISBN 978-83-935147-5-5.