Figura św. Floriana w Brzesku

Figura św. Floriana

Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Brzesko
Miejsce	Rynek
Typ obiektu	posąg na cokole
Data budowy	1731
Położenie na mapie Brzeska Figura św. Floriana
Położenie na mapie Polski Figura św. Floriana
Położenie na mapie województwa małopolskiego Figura św. Floriana
Położenie na mapie powiatu brzeskiego Figura św. Floriana
Położenie na mapie gminy Brzesko Figura św. Floriana
49°58′03,8″N 20°36′24,6″E

Widok figury około 1911

Figura św. Floriana w Brzesku – posąg z 1731 roku, znajdujący się w centralnej części brzeskiego Rynku. Rzeźba przedstawia postać św. Floriana, orędownika w walce z żywiołem ognia. Późnobarokowy posąg jest najstarszym zabytkiem tego typu w regionie.

Św. Florian

Św. Florian był żołnierzem i urzędnikiem cesarza rzymskiego w naddunajskiej prowincji Noricum. Żył w czasach prześladowania chrześcijan, według tradycji stanął w ich obronie, za co został skazany na śmierć. Zginął śmiercią męczeńską w 304 roku. Od 1436 roku św. Florian był zaliczany do głównych patronów Królestwa Polskiego. Uważano go za orędownika w walce z żywiołem ognia, patrona strażaków, kominiarzy, hutników i innych zawodów związanych z ogniem. Przydrożne kapliczki i figury miały chronić osady i miasta przed pożarem. W ikonografii św. Floriana najczęściej ukazuje się w rynsztunku rzymskiego żołnierza z proporcem lub lancą. Wodą z trzymanego w ręce naczynia gasi pożar płonącego domu.

Historia

Figura św. Floriana została ufundowana przez brzeskich mieszczan, po pożarze miasta, który miał miejsce w 1723 roku. Posąg świętego wzniesiono 26 listopada 1731 roku, nie wiadomo kto jest twórcą rzeźby. W 1906 roku, po wielkim pożarze miasta w 1904 roku, figura została odrestaurowana i przestawiona w obecne miejsce na Rynku. Kolejne renowacje pomnika miały miejsce w 1941, 1967 oraz 2003 roku. Przed II wojną światową pieczę nad pomnikiem sprawowała Ochotnicza Straż Pożarna, a po wojnie Cech Rzemiosł Różnych.

Opis

Późnobarokowa rzeźba przedstawia stojącą postać św. Floriana z jego nieodłącznymi atrybutami. Święty ukazany jest jako żołnierz rzymski, w hełmie na głowie, dzierżący w lewej ręce zwinięty proporzec. W prawej dłoni trzyma naczynie z wodą, którą gasi pożar budynku u jego stóp. Posąg wykonano z białego piaskowca. Zwróconą na północną pierzeje Rynku figurę ustawiono na postumencie łączącym się z kamiennymi schodami. Na przedniej ścianie postumentu wykuto napis w języku łacińskim:

S. Floriano regni Poloniae Patrono In honorem conflagrato tot vicibus oppido In Patrocinium. Anno Domini 1731 die 26 novembris Positum est.

W tłumaczeniu na język polski pierwsze zdanie brzmi: „Św. Florianowi, miasto tyle razy spalone oddaje się w opiekę". Następne zdanie informuje o dacie ustawienia. Niżej znajduje się napis w języku polskim: „Przestawiono i odnowiono r. 1906". Daty odnawiania posągu w późniejszych latach wykuto na bocznych i tylnej ściance podstawy.