Pomnik ku czci Powstańców Śląskich w Świętochłowicach
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Miejsce | |
| Typ obiektu |
pomnik |
| Data odsłonięcia |
1937 |
Położenie na mapie Świętochłowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°18′13,2″N 18°55′07,5″E/50,303667 18,918750
| |
Pomnik ku czci Powstańców Śląskich w Świętochłowicach – pomnik znajdujący się w Piaśnikach, dzielnicy Świętochłowic, przy ulicy Bytomskiej, w Parku Heiloo.
W pierwszej połowie 1936 roku powstał komitet organizacyjno-wykonawczy uroczystości ufundowania pomnika ofiar I powstania śląskiego w Piaśnikach[1]. Jego zadaniem była budowa pomnika upamiętniającego śmierć dziewięciu uczestników I powstania śląskiego, którzy zostali zaaresztowani przez Grenzschutz, a następnie pomiędzy 18 a 20 sierpnia 1919 roku rozstrzelani. Wydarzenie to miało miejsce w parku w Piaśnikach, w pobliżu budynku urzędniczego, w którym mieściła się wówczas komenda Grenzschutzu i sąd polowy[2].
W dniu 18 czerwca 1936 roku Komitet Organizacyjny wystąpił do Urzędu Okręgowego w Lipinach o pozwolenie na budowę pomnika. Zgodę uzyskał 23 września 1936 roku i przystąpił do realizacji projektu. Pomnik miał kształt smukłego obelisku na kwadratowej, dwustopniowej podstawie. Napis w górnej części cokołu został wykuty w kamieniu, do dolnej zaś przytwierdzono płytę z brązu, na której w otoku wieńca laurowego znajdowały się nazwiska rozstrzelanych powstańców: Paweł Biernot, Ludwik Drobik, Ryszard Gryszczyk, Robert Halacz, Wincenty Lip, Feliks Sekuła, Ludwik Sowa, Wojciech Syska i Wiktor Szopa. Obelisk miał wysokość 4 metrów i otoczony był betonowymi słupki połączonymi żelaznym łańcuchem. Pomnik odsłonięto w 1937 roku, ale już we wrześniu 1939 roku, podobnie jak pomnik w Lipinach i pomnik w Chropaczowie, został zburzony[2][1].
W latach sześćdziesiątych XX wieku świętochłowicki ZBoWiD podjął starania o odbudowę piaśnickiego pomnika. Dzięki pomocy ówczesnego Rejonowego Przedsiębiorstwa Remontowo–Budowlanego w latach 70. na miejscu przedwojennego monumentu zbudowano nowy, o zupełnie innym kształcie. Obecny pomnik to pionowo ustawiona płyta granitowa zaokrąglona u góry, do której przymocowano żelazną płytę z inskrypcją i nazwiskami powstańców. Płytę zamocowano na dwu niewysokich stopniach, a po lewej stronie znajdował się stylizowany znicz (obecnie nieistniejący). Na początku XXI wieku żelazna tablica została zastąpiona kamienną o tej samej treści[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Świętochłowickie wędrówki odc. 33. Muzeum Powstań Śląskich. [dostęp 2020-07-31].
- ↑ a b Marian Piegza, Zdzisław Klose: Mały Przewodnik po Świętochłowicach. Świętochłowice: map, s. 35. ISBN 83-923216-7-7.