Ralph Solecki
 Popiersie pamiątkowe Soleckiego w parku archeologicznym Szanidar, w Iraku | |
| Pełne imię i nazwisko |
Stefan Rafael Solecki |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci |
20 marca 2019 |
| Zawód, zajęcie |
archeolog |
Ralph Solecki (ur. 15 października 1917 w Brooklynie, Nowy Jork[1], zm. 20 marca 2019 w Livingston, New Jersey[1]) — archeolog amerykański, odkrywca śladów funeralnej kultury neandertalskiej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodził z rodziny polskich emigrantów[1]. Jego ojciec, Casimir Solecki był brokerem ubezpieczeniowym, matka Mary (z domu Tarnowska) opiekowała się domem rodzinnym[1]. Urodził się jako Stefan Rafael, jednak całe dorosłe życie posługiwał się imieniem Ralph[1]. Jego żona Rose Solecki (nazwisko panieńskie Muriel Lilien), także była znanym archeologiem. Mieli dwóch synów, William jest geografem, John pracownikiem UNHCR[1]. W 1942 roku uzyskał tytuł bakałarza (BS) na City College miasta Nowy Jork[1].
Działalność[edytuj | edytuj kod]
Archeologią zainteresował się jeszcze jako dziecko pod wpływem doniesień o odkryciu przez Howarda Cartera grobowca Tutanchamona[1]. Po przeprowadzce rodziny do Cutchogue na Long Island, rozpoczął ze swym przyjacielem Stanleyem Wisniewskim amatorskie poszukiwania archeologiczne śladów pozostawionych przez rdzennych Amerykanów[1]. W 1936 odkryli resztki fortu z 1630 roku[1]. Od 1942 do 1945 służył w wojsku walcząc w Europie. Po wojnie wykorzystując kartę weterana na bazie badań fortu uzyskał tytuł magistra (MS) w 1946-48 na Uniwersytecie Columbia[1]. Później prowadził wykopaliska na Alasce[1].
Od 1959 do 1988 był profesorem Uniwersytetu Columbia[2][1]. Najbardziej znany jest z prowadzonych w latach 1951–1965 pionierskich wykopalisk w neandertalskiej jaskini Szanidar w irackim Kurdystanie, gdzie odkrył m.in. w pochówkach neandertalskich sprzed ok. 50 tys. lat ślady wskazujące na obrzędy pogrzebowe[2]. Dzięki analizie pyłków zgromadzonych w odkrytym grobie wywnioskował, że zmarły został pochowany na łożu z kwiatów. Odkrycie i jego udokumentowanie przez Soleckiego pozwoliło na zerwanie z dominującym wcześniej stereotypem prymitywnego neandertalczyka. Zwieńczeniem prac w Szanigar jest książka napisana na emeryturze przez małżeństwo razem z Anagnostisem P. Agelarakisem[3].
Zajmował się także rozwojem archeologia lotniczej i interpretacji zebranych w ten sposób zbiorów[1].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Od 2009 roku Center for Archeology Uniwersytetu Columbia nadaje młodym archeologom nagrodę imienia jego i żony, The Ralph and Rose Solecki Award[4][2]. Ich zbiory zostały przekazane Smithsonian Institution[2].
Książki[edytuj | edytuj kod]
- Ralph S. Solecki: Shanidar. The First Flower People. Nowy Jork: Knopf, 1971. ISBN 0-394-44511-2. (ang.).
- Ralph S. Solecki: Shanidar. The Humanity of Neanderthal Man. Allen Lane, 1972. ISBN 0-7139-0306-6. (ang.).
- Ralph S. Solecki, Rose L. Solecki, Anagnostis P. Agelarakis: The Proto-Neolithic Cemetery in Shanidar Cave. Texas A&M University Press, 2004.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Ralph Solecki, [w:] Matthew R. Goodrum, Biographical Dictionary of the History of Paleoanthropology, 2020.
- ↑ a b c d Columbia Center for Archaeology: In Memory of Ralph Solecki (1917-2019). 2019-05-11. [dostęp 2019-05-11].
- ↑ Solecki, Solecki i Agelarakis 2004 ↓.
- ↑ Columbia Center for Archaeology: FAQ & The Ralph and Rose Solecki Award. [dostęp 2022-01-26].