RationalWiki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
RationalWiki
Ilustracja
Typ strony

Wiki

Komercyjna

Nie

Data powstania

22 maja 2007

Właściciel

RationalMedia Foundation

Rejestracja

Opcjonalna

Wersje językowe

14

Strona internetowa

RationalWiki – strona typu wiki, która opisuje siebie jako analizującą pseudonaukę i ruch antynaukowy, badającą teorie spiskowe, autorytaryzm i fundamentalizm oraz dokumentującą „chore” poglądy[1][2]. Jest krytykowana za rozpowszechnianie dezinformacji i ideologizowanie swoich artykułów[3][4][5]; część jej artykułów zawiera fałszywe informacje[3]. Została stworzona w 2007 roku, jako kontra do Conservapedii[6][7], jest opisywana jako pro-liberalna[8][4].

Screenshot artykułu na RationalWiki, widziany na telefonie.
Artykuł na RationalWiki, widziany na telefonie.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Początki[edytuj | edytuj kod]

W kwietniu 2007 r. Peter Lipson, doktor medycyny, próbował edytować artykuł Conservapedii na temat raka piersi, by załączyć dowody, na to że aborcja nie zwiększa ryzyka tej choroby. Conservapedia to konserwatywna encyklopedia ustanowiona przez Andy’ego Schlafly’ego jako alternatywę dla Wikipedii, którą Schlafly postrzegał jako cierpiące na liberalne i ateistyczne uprzedzenie. On i administratorzy Conservapedii zakwestionowali tę edycję, a autorowi zablokowano możliwość edycji. Lipson i kilku edytorów, przestali moderować Conservapedię i zamiast tego stworzyli własną stronę: RationalWiki[9][7].

Fundacja RationalMedia[edytuj | edytuj kod]

Przed 2010 rokiem RationalWiki była zarejestrowane w Trent Toulouse, a wiki była hostowana z serwera znajdującego się w domu Lipsona[6]. W 2010 roku Trent Toulouse założył organizację non-profit, RationalWiki Foundation Inc., aby pokrywać koszty operacyjne witryny[10]. W lipcu 2013 r. RationalWiki Foundation zmieniła nazwę na RationalMedia Foundation, stwierdzając, że jej cele wykraczają poza samą witrynę RationalWiki[11].

Zawartość[edytuj | edytuj kod]

RationalWiki zbiera informacje na temat pseudonauki[12][13] oraz tematów takich jak: logika, teorie spiskowe, lub polityka[14].

RationalWiki różni się na kilka sposobów od filozofii Wikipedii i innych wiki informacyjnych. Jest napisana z samozwańczego „wrednego punktu widzenia (snarky point of view)” i „naukowego punktu widzenia (scientific point of view)” (SPOV), a nie „neutralnego punktu widzenia” (NPOV) oraz publikuje opinie edytorów, spekulacje i twórczość własną[15]. Wiele jej artykułów kpiąco opisuje przekonania, którym sprzeciwia się RationalWiki, szczególnie przy omawianiu takich tematów, jak pseudonauka, teorie spiskowe lub prawicowe poglądy (szczególnie konserwatyzm)[16]. Część RationalWiki przeznaczona jest do krytykowania i wandalizowania Conservapedii[7].

Dwa niezależne badania Yan i in. 2019[8] oraz Knoche i in.[4], za pomocą analizy tekstu stwierdziły, że Conservapedia jest stronnicza wobec konserwatyzmu, a RationalWiki – liberalizmu.

Odbiór[edytuj | edytuj kod]

Analiza[edytuj | edytuj kod]

W Intelligent Systems 2014 Alexander Shvets stwierdził, że RationalWiki jest jednym z niewielu zasobów internetowych, które „dostarczają pewnych informacji na temat teorii pseudonaukowych”[17]. Keeler i in. stwierdził, że strony takie jak RationalWiki mogą pomóc „uporządkować złożoność”, która pojawia się, gdy „odległe, nieznane i skomplikowane rzeczy są komunikowane wielkim masom ludzi”[18]. Biolog i krytyk pseudonauki Jerry Coyne napisał, że artykuły tej strony wydają się wspierać retorykę autorytarnej lewicy[19]. Badanie z 2019 r. dotyczące analizy uprzedzeń oparte na analizie zdań w RationalWiki, Conservapedia i Wikipedia przeprowadzone przez badaczy z RWTH Aachen wykazało, że wszystkie miały znaczące uprzedzenia dotyczące płci, odzwierciedlające klasyczne stereotypy dotyczące płci, ale uprzedzenia te były mniej wyraźne w RationalWiki[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ RationalWiki:Mission – RationalWiki [online], rationalwiki.org [dostęp 2022-06-15].
  2. ↑ https://web.archive.org/web/20150413184123/http://necsi.edu/events/iccs2011/papers/45.pdf#page=4
  3. ↑ a b Noah Carl, Michael A. Woodley of Menie, A scientometric analysis of controversies in the field of intelligence research, „Intelligence”, 77, 2019, s. 101397, DOI: 10.1016/j.intell.2019.101397, ISSN 0160-2896 [dostęp 2022-06-15] (ang.).
  4. ↑ a b c d Markus Knoche i inni, Identifying Biases in Politically Biased Wikis through Word Embeddings, „Proceedings of the 30th ACM Conference on Hypertext and Social Media”, HT '19, New York, NY, USA: Association for Computing Machinery, 2019, s. 253–257, DOI: 10.1145/3342220.3343658, ISBN 978-1-4503-6885-8 [dostęp 2022-06-15].
  5. ↑ whyevolutionistrue, RationalWiki guts a reader’s attempt to correct its article on female genital mutilation [online], Why Evolution Is True, 13 lutego 2016 [dostęp 2022-06-15] (ang.).
  6. ↑ a b RationalWiki:Timeline – RationalWiki [online], rationalwiki.org [dostęp 2022-06-15].
  7. ↑ a b c A conservative’s answer to Wikipedia, „Los Angeles Times”, 19 czerwca 2007 [dostęp 2022-06-15] (ang.).
  8. ↑ a b Hao Yan i inni, The Congressional Classification Challenge: Domain Specificity and Partisan Intensity, „Proceedings of the 2019 ACM Conference on Economics and Computation”, EC '19, New York, NY, USA: Association for Computing Machinery, 2019, s. 71–89, DOI: 10.1145/3328526.3329582, ISBN 978-1-4503-6792-9 [dostęp 2022-06-15].
  9. ↑ Lester Haines, Need hard facts? Try Conservapedia [online], www.theregister.com [dostęp 2022-06-15] (ang.).
  10. ↑ About – RationalMedia [online], rationalweb.org [dostęp 2022-06-15].
  11. ↑ A message from our Chair | RationalMedia Foundation [online], web.archive.org, 5 kwietnia 2016 [dostęp 2022-06-15] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-05].
  12. ↑ Dimitar P. Filev, Intelligent systems'2014 : Proceedings of the 7th IEEE International Conference Intelligent Systems IS'2014, September 24-26, 2014, Warsaw, Poland. Volume 2, Tools, architectures, systems, applications, Cham 2014, ISBN 978-3-319-11310-4, OCLC 891719909 [dostęp 2022-06-15].
  13. ↑ Wayback Machine [online], web.archive.org, 3 października 2017 [dostęp 2022-06-15] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-03].
  14. ↑ RationalWiki [online], rationalwiki.org [dostęp 2022-06-15].
  15. ↑ RationalWiki:What is a RationalWiki article? – RationalWiki [online], rationalwiki.org [dostęp 2022-06-15].
  16. ↑ RationalWiki:What is a RationalWiki article? – RationalWiki [online], rationalwiki.org [dostęp 2022-06-15].
  17. ↑ Dimitar P. Filev, Intelligent systems'2014 : Proceedings of the 7th IEEE International Conference Intelligent Systems IS'2014, September 24-26, 2014, Warsaw, Poland. Volume 2, Tools, architectures, systems, applications, Cham 2014, ISBN 978-3-319-11310-4, OCLC 891719909 [dostęp 2022-06-16].
  18. ↑ Wayback Machine [online], web.archive.org [dostęp 2022-06-16] [zarchiwizowane z adresu 2015-04-13].
  19. ↑ whyevolutionistrue, RationalWiki guts a reader’s attempt to correct its article on female genital mutilation [online], Why Evolution Is True, 13 lutego 2016 [dostęp 2022-06-16] (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=RationalWiki&oldid=73609956”