Selektywna rizotomia korzeni grzbietowych
Selektywna rizotomia korzeni grzbietowych (ang. selective dorsal rhizotomy - SDR) – zabieg chirurgiczny polegający na częściowym przecięciu grzbietowych korzeni nerwowych stosowany w leczeniu spastyczności.
Podstawy fizjologiczne[edytuj | edytuj kod]
U chorych ze spastycznością zwyczajne bodźce czuciowe docierające z kończyn dolnych do rdzenia kręgowego drogą korzeni grzbietowych wywołują nadmierny, odruchowy skurcz licznych mięśni. Przecięcie części włókien w korzeniach grzbietowych zmniejsza ilości impulsów czuciowych docierających do rdzenia, redukując ilość generowanych automatycznie impulsów ruchowych biegnących do mięśni. Dzięki temu mięśnie bardziej są pobudzane przez impulsy generowane na polecenie mózgu, a mniej odruchowo.
Wskazania[edytuj | edytuj kod]
Podstawowym wskazaniem do operacji jest obecność znacznej spastyczności kończyn dolnych u pacjenta z rozpoznanym mózgowym porażeniem dziecięcym, nie zmniejszającej się przy użyciu metod nieinwazyjnych.
Zastosowanie w innych schorzeniach jest możliwe, ale mniej poznane.
Przebieg operacji[edytuj | edytuj kod]
Worek oponowy jest odsłaniany metodą laminotomii lub laminektomii. Po otwarciu worka oponowego identyfikowane są korzenie grzbietowe odpowiadające poziomom od L1 do S1. Każdy z nich jest rozpreparowywany na nici korzeniowe. Przy pomocy zapisu EMG oceniana jest odpowiedź mięśni na stymulację elektryczną poszczególnych nici korzeniowych. Przecinane jest około 60-75% włókien każdego z korzeni grzbietowych L1 do S1 dających najbardziej nieprawidłową odpowiedź w zapisach EMG.
Spodziewane efekty[edytuj | edytuj kod]
Radykalne zmniejszenie spastyczności kończyn dolnych widoczne jest bezpośrednio po operacji, natomiast stopień poprawy możliwości ruchowych poszczególnych pacjentów jest różny i zależy od stanu wyjściowego [1]. U pacjentów potrafiących chodzić przed operacją obserwuje się poprawę szybkości i jakości chodu, u niektórych dzieci umożliwiającą chodzenie bez pomocy innych osób i sprzętów. Redukcja spastyczności zmniejsza również trudności ze zmianą pozycji (siadanie / wstawanie), często wpływając korzystnie na postawę, równowagę i rozwój psychofizyczny dzieci.
Zaletą tej operacji jest trwałość jej efektu. [2] Inne opcje terapeutyczne, takie jak iniekcje toksyny botulinowej czy intratekalne podawanie baklofenu wiążą się z koniecznością powtarzania dawek leku.
Możliwe powikłania[edytuj | edytuj kod]
Jak po każdej operacji w obrębie worka oponowego może wystąpić wyciek płynu mózgowo-rdzeniowego oraz infekcja w miejscu operacji lub zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Specyficzne dla rizotomii powikłania występują bardzo rzadko, obejmują nadmierne zaburzenia czucia w kończynach dolnych oraz zaburzenia funkcji pęcherza moczowego i funkcji seksualnych [1].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- T. S. Park, David D. Limbrick Jr: Selective Dorsal Rhizotomy for Spastic Cerebral Palsy. W: Youman's Neurological Surgery. Wyd. 6. Elsevier, 2011. ISBN 978-1-4160-5316-3.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Jean-Pierre Farmer, Abdulrahman J. Sabbagh. Selective dorsal rhizotomies in the treatment of spasticity related to cerebral palsy. „Childs Nerv Syst”. 23 (9), s. 991–1002, 2007. DOI: 10.1007/s00381-007-0398-2. PMID: 17643249. (ang.).
- ↑ RW Dudley, et al.. Long-term functional benefits of selective dorsal rhizotomy for spastic cerebral palsy. „J Neurosurg Pediatr”. 12 (2), s. 142-50, 2013. DOI: 10.3171/2013.4.PEDS12539. PMID: 23713680. (ang.).
