Société d'économie politique

Société d’économie politique (SEP)
Państwo	Francja
Siedziba	Paryż
Data założenia	1842
brak współrzędnych
	Strona internetowa

Société d’économie politique (Stowarzyszenie ekonomii politycznej, SEP) – francuskie towarzystwo naukowe zajmujące się ekonomią polityczną. Zostało założone w 1842 r. w celu zapewnienia forum dla dyskusji na temat wolnego handlu, który w tym czasie był przedmiotem ożywionej debaty. SEP do dziś zajmuje się organizacją dyskusji na tematy gospodarcze i społeczne^[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Prekursor Société d’Économie Politique, Société des économistes (Stowarzyszenie ekonomistów), zostało założone 1 lutego 1842 r. w Paryżu (co czyni je najstarszym towarzystwem naukowym we Francji). Zostało utworzone przez uczniów i współpracowników Jean-Baptiste’a Saya i Frédérica Bastiata w czasie, gdy we Francji trwały gwałtowne spory o wolny handel i protekcjonizm. Stowarzyszeniu nieformalnie przewodniczył Pellegrino Rossi jako prezydent i hrabia Ferdinand-Charles-Philippe d'Esterno (1805-83) jako sekretarz. Debaty miały charakter bardzo akademicki, a stowarzyszenie odbyło tylko kilka spotkań. Członkami byli: Louis Leclerc, Jean-Pierre Clément, Hippolyte Dusard, Louis Reybaud, Ludwik Wołowski, Léon Faucher, Horace Émile Say (syn Jean-Baptiste’a Saya), Théodore Fix, Charles Dunoyer, Michel Chevalier, Hippolyte Passy i Jérôme-Adolphe Blanqui.

Trzej przyjaciele, Adolphe-Gustave Blaise (1811-86), Joseph Garnier (1813-81) i Gilbert Guillaumin (1801-64) równolegle postanowili stworzyć bardziej swobodne i otwarte spotkania, na których wykłady miałyby charakter mniej akademicki i byłyby przeznaczone dla szerokiego grona odbiorców. Checieli spotykać się raz w miesięciu, aby wspólnie zjeść kolację i dyskutować na tematy związane z ekonomią polityczną (zwłaszcza popularyzacją wolnego handlu i wolnego rynku). Pierwsze spotkanie w gronie pięciu osób odbyło się 15 listopada 1842 roku, wśród nich byli Blaise, Garnier, Guillaumin i Eugène Daire oraz Pierre Bos dit Denis (który później odszedł, aby przyłączyć się do protekcjonistów). Liczba ta rosła wraz z kolejnymi spotkaniami, w tym z grupą Société des économistes i innymi. Sptokania były otwarte na ludzi na bardzo różnych stanowiskach i o różnych poglądach politycznych. Spotkaniom przyświęcała idea wymiany opinii na tematy takie, jak funkcje państwa, wolny handel, finanse publiczne, bank hipoteczny Crédit Foncier (założony przez Ludwika Wołowskiego), regulacje rynku i socjalizm.

Do 1845 roku spotkania te nie miały formalnej organizacji, ale każdemu spotkaniu przewodniczył jeden z członków, na ogół był to Pellegrino Rossi, który moderował dyskusję. W 1845 r. wybrano dwóch prezydentów (Charles Dunoyer i Hippolyte Passy), dwóch wiceprezydentów (Horace Émile Say i Charles Renouard), sekretarza (Joseph Garnier) i kwestora (Gilbert Guillaumin). W tym samym roku organizacja ta została wchłonięta przez Société des économistes, a w 1847 r. stowarzyszenie zmieniło nazwę na Société d’économie politique. Towarzystwo rozwijało się wokół sieci znajomych Gilberta Guillaumina i Horacego Saya. Rekrutacja była elitarna i prowadzona w drodze kooptacji. Początkowo członkami SEP byli tylko naukowcy, ekonomiści i dziennikarze, później, od lat sześćdziesiątych XIX wieku, zaczęto także przyjmować wyższych urzędników państwa. Przez pierwsze 50 lat stowarzyszenia nie miało ono swojej siedziby. Spotkania członków odbywały się w księgarni Gilberta Guillaumina (zarządzanej po jego śmierci przez jego córkę), pod adresem rue de Richelieu 14 w Paryżu.

Stowarzyszenie liczyło 50 członków w roku 1847, 60 w 1852, 80 w 1849, 117 w 1859, 148 w 1864, 165 w 1868, 211 w 1879, 227 w 1883. Członkowie SEP wywodzili się z kręgów biznesu, przemysłu, handlu, wykładowców uniwersyteckich i nauki, prawników, pisarzy, dziennikarzy, władzy (ministrowie, posłowie, senatorowie) i administracji publicznej. Wśród członków znajdowali się profesorowie z takich uczelni, jak Collège de France, École libre des sciences politiques, Conservatoire national des arts et métiers, École des hautes études commerciales de Paris, Académie des sciences morales et politiques (Instytut Francji). Członkami stowarzyszenia byli także dziennikarze z Journal des Économistes (Joseph Garnier, Gustave de Molinari, Yves Guyot, Louis Germain-Martin), z L'Économiste français Paula Leroy-Beaulieu, z Journal des débats Léona Saya, z Le Siècle Yves Guyot oraz z Le Temps Émile’a Mireaux.

Kilku członków było honorowymi członkami Cobden Club, nazwanej na część Richarda Cobdena brytyjskiej organizacji na rzecz wolnego handlu: Frédéric Passy, Gustave de Molinari, Yves Guyot, Paul Delombre, Gaston Menier, Eugène d'Eichtal, Paul Beauregard, Jules Charles-Roux^[2].

Obecnie stowarzyszenie liczy 350 członków, w tym pracowników naukowych, właścicieli i menedżerów przedsiębiorstw i wyższych urzędników państwowych. Raz w miesiącu stowarzyszenie organizuje kolację-debatę w Cercle de l'Union Interalliée, na którą zapraszana jest wybitna osobistość, by przedstawić swoje poglądy na określony temat. Od 1846 r. stowarzyszenie publikuje „Annales d’économie politique”, która zawiera referaty i debaty z minionego sezonu akademickiego.

Profil ideowy[edytuj | edytuj kod]

Société d’économie politique, jako stowarzyszenie gospodarczo liberalne, opowiadało się za międzynarodowym wolnym handlem, międzynarodowym pokojem, wolnym rynkiem, leseferyzmem i przeciw socjalizmowi, protekcjonizmowi, kolonializmowi, imperializmowi i militaryzmowi. Najbardziej radykalnym liberałem wśród członków SEP był Gustave de Molinari, który opowiadał się za konkurencją w ramach usług ochronnych (policyjnych, sądowych i wojskowych), czyli czymś, co dzisiaj zostałoby określone jako „anarcho-kapitalizm” – większość członków była jednak zwolennikami liberalnej republiki lub monarchii konstytucyjnej, a sam Molinari był krytykowany za swoje koncepcje m.in. przez Frédérica Bastiata, Charlesa Coquelina, Charles Dunnoyera i Ludwika Wołowskiego. Przez pewien czas w ramach stowarzyszenia panował spór o kolonializm – Paul Leroy-Beaulieu i Joseph Chailley byli zwolennikami francuskiego imperium kolonialnego, w przeciwieństwie do większości innych członków (głównymi przeciwnikami byli Gustave de Molinari, Yves Guyot i pierwszy laureat Pokojowej Nagrody Nobla, Frédéric Passy).