Lubcz (osiedle typu miejskiego): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Historia: drobne merytoryczne |
→Historia: drobne redakcyjne |
||
| Linia 42: | Linia 42: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
W dniu 3 maja 1499 roku [[Aleksander Jagiellończyk]] nadał dwór Lubcz [[podskarbi]]emu [[Teodor Chreptowicz|Teodorowi Chreptowiczowi]]. Miasteczko powstało niedługo przed 1528 roku, na co wskazuje dokument króla [[Zygmunt Stary|Zygmunta Starego]] wspominający o udzielonym wcześniej przez niego zezwoleniu na prowadzenie [[targ]]u. W 1528 roku Lubcz kupił wojewoda [[Olbracht Gasztołd]], a w 1574 [[Jan Kiszka]]. W dniu 15 kwietnia 1590 roku na prośbę Jana Kiszki, król [[Zygmunt III Waza]] nadał osadzie [[Prawo magdeburskie|prawa miejskie magdeburskie]]. W 1606 roku miasto stało się własnością rodu Radziwiłłów, którzy byli jego właścicielami do XIX wieku. Ponowny przywilej nadania praw miejskich wydał król [[Władysław IV]] 22 marca 1644 roku. W tym samym roku wymieniono istnienie w mieście 144 posesji. Miasteczko zostało zniszczone w 1655 roku przez Kozaków. |
W dniu 3 maja 1499 roku [[Aleksander Jagiellończyk]] nadał dwór Lubcz [[podskarbi]]emu [[Teodor Chreptowicz|Teodorowi Chreptowiczowi]]. Miasteczko powstało niedługo przed 1528 roku, na co wskazuje dokument króla [[Zygmunt Stary|Zygmunta Starego]] wspominający o udzielonym wcześniej przez niego zezwoleniu na prowadzenie [[targ]]u. W 1528 roku Lubcz kupił wojewoda [[Olbracht Gasztołd]], a w 1574 [[Jan Kiszka]]. W dniu 15 kwietnia 1590 roku na prośbę Jana Kiszki, król [[Zygmunt III Waza]] nadał osadzie [[Prawo magdeburskie|prawa miejskie magdeburskie]]. W 1606 roku miasto stało się własnością rodu Radziwiłłów, którzy byli jego właścicielami do XIX wieku. Ponowny przywilej nadania praw miejskich wydał król [[Władysław IV]] 22 marca 1644 roku. W tym samym roku wymieniono istnienie w mieście 144 posesji. Miasteczko zostało zniszczone w 1655 roku przez Kozaków. Od 1795 roku w zaborze rosyjskim. W latach 1918-1939 ponownie w granicach Polski. Od latach 1941-1944 pod okupacją niemiecką. Od 1945 roku w [[Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka|ZSRR]]. |
||
W latach 1918-1939 w granicach II Rzeczpospolitej. |
|||
== Zabytki == |
== Zabytki == |
||
Wersja z 15:58, 19 kwi 2011
Szablon:Miasto zagranica infobox
Lubcz (biał. Любча, Lubcza, do XIX wieku określane jako Lubecz) – osiedle typu miejskiego na Białorusi, rejon nowogródzki, obwód grodzieński nad rzeką Niemen, 23 km od Nowogródka; 1,2 tys. mieszkańców (2010).
Nazwa
W XVI i XVII wieku miasto było nazywane w dokumentach zawsze jako Lubecz (tak samo jak Lubecz nad Dnieprem). W XIX wieku pojawiła się rosyjska nazwa Ljubcza, a w brzmieniu polskim Lubcz.[1]
Historia
W dniu 3 maja 1499 roku Aleksander Jagiellończyk nadał dwór Lubcz podskarbiemu Teodorowi Chreptowiczowi. Miasteczko powstało niedługo przed 1528 roku, na co wskazuje dokument króla Zygmunta Starego wspominający o udzielonym wcześniej przez niego zezwoleniu na prowadzenie targu. W 1528 roku Lubcz kupił wojewoda Olbracht Gasztołd, a w 1574 Jan Kiszka. W dniu 15 kwietnia 1590 roku na prośbę Jana Kiszki, król Zygmunt III Waza nadał osadzie prawa miejskie magdeburskie. W 1606 roku miasto stało się własnością rodu Radziwiłłów, którzy byli jego właścicielami do XIX wieku. Ponowny przywilej nadania praw miejskich wydał król Władysław IV 22 marca 1644 roku. W tym samym roku wymieniono istnienie w mieście 144 posesji. Miasteczko zostało zniszczone w 1655 roku przez Kozaków. Od 1795 roku w zaborze rosyjskim. W latach 1918-1939 ponownie w granicach Polski. Od latach 1941-1944 pod okupacją niemiecką. Od 1945 roku w ZSRR.
Zabytki
- Zamek z XVI/XVII wieku wzniesiony na skarpie nad rzeką Niemen. Zamek w miejscu dworu zbudował prawdopodobnie Jan Kiszka około 1581 roku, a prace budowlane, z uwagi na niejasną sytuację własnościową, były prowadzone do początków wieku XVII. W 1606 roku dobra trafiły ponownie w ręce Radziwiłłów (w osobie Krzysztofa II Radziwiłła), których własnością pozostały do początku XIX wieku. Zamek w 1 poł. XVII wieku miał plan regularnego czworoboku z czterema wieżami i jednym murowanym skrzydłem. W czasie IV wojny polsko-rosyjskiej w 1655 roku zamek zniszczyli Kozacy Iwana Zołotareńki. W XVIII wieku zamek uległ dalszemu zniszczeniu. Przy wykorzystaniu rozbieranych starych murów, w latach 1864-1870 od strony Niemna, wybudowano pałac neogotycki, który został zniszczony w podczas I Wojny światowej i częściowo odbudowany w czasach II RP. Po 1945 roku władze radzieckie przebudowały pałac w stylu klasycystycznym na szkołę.
- cerkiew św. Proroka Eliasza z 1910 roku
- cmentarz żydowski
- kościół z 1930, rozebrany do fundamentów około 1980 (na jego miejscu dom mieszkalny)
niezachowane:
- Zbór ariański w muru pruskiego
- Brama miejska z cegły z muru pruskiego z XVII w. na ul. Nowogródzkiej
- Brama miejska z cegły z muru pruskiego z XVII w. na ul. Haczykowskiej
- Drukarnia z XVII w.
- ↑ Stanisław Aleksandrowicz Opis zabudowy Lubcza 1644 r., s.619
Linki zewnętrzne
- Zamek w Lubczy (biał.)
- Herby Lubczy
- Historia Lubczy (ros.)