Zamek w Ojcowie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m int. |
ilustracja |
||
| Linia 34: | Linia 34: | ||
'''Zamek w Ojcowie''' – położony na terenie [[Ojcowski Park Narodowy|Ojcowskiego Parku Narodowego]], w centrum [[Ojców|Ojcowa]], był [[Zamek|zamkiem warownym]] wzniesionym przez [[Kazimierz III Wielki|Kazimierza Wielkiego]] w II połowie [[XIV wiek|XIV]] wieku. Obecnie zachowały się jedynie jego [[ruiny]]. |
'''Zamek w Ojcowie''' – położony na terenie [[Ojcowski Park Narodowy|Ojcowskiego Parku Narodowego]], w centrum [[Ojców|Ojcowa]], był [[Zamek|zamkiem warownym]] wzniesionym przez [[Kazimierz III Wielki|Kazimierza Wielkiego]] w II połowie [[XIV wiek|XIV]] wieku. Obecnie zachowały się jedynie jego [[ruiny]]. |
||
| ⚫ | |||
[[Plik:Zamek w Ojcowie 1.JPG|thumb|245px|Zamek w Ojcowie]] |
|||
Tradycja głosi, że nazwa warowni, w swej pierwotnej formie brzmiąca ''Ociec'', została nadana przez samego króla, na pamiątkę walki o tron krakowski jego ojca, [[Władysław I Łokietek|Władysława Łokietka]], który w okolicznych jaskiniach znajdował schronienie. |
Tradycja głosi, że nazwa warowni, w swej pierwotnej formie brzmiąca ''Ociec'', została nadana przez samego króla, na pamiątkę walki o tron krakowski jego ojca, [[Władysław I Łokietek|Władysława Łokietka]], który w okolicznych jaskiniach znajdował schronienie. |
||
| ⚫ | |||
== Historia == |
== Historia == |
||
=== Zamek od XIV do XVI wieku === |
=== Zamek od XIV do XVI wieku === |
||
Wersja z 14:41, 7 sty 2013
 nr rej. A-1235/M z 17.05.1947 i z 2.11.2010[1]
| |
 Zamek w Ojcowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie Polski  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building} | |
Zamek w Ojcowie – położony na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego, w centrum Ojcowa, był zamkiem warownym wzniesionym przez Kazimierza Wielkiego w II połowie XIV wieku. Obecnie zachowały się jedynie jego ruiny.
Tradycja głosi, że nazwa warowni, w swej pierwotnej formie brzmiąca Ociec, została nadana przez samego króla, na pamiątkę walki o tron krakowski jego ojca, Władysława Łokietka, który w okolicznych jaskiniach znajdował schronienie.
Historia
Zamek od XIV do XVI wieku
W świetle prac archeologicznych, zamek wybudowano w XIV wieku i nie ma obecnie podstaw aby stwierdzić, że w miejscu tym istniał wcześniej gród drewniano-ziemny. Budowę zamku zaczęto prawdopodobnie po 1354 roku z polecenia króla Kazimierza Wielkiego. Zamek po raz pierwszy wzmiankowano w 1370 roku, gdy wymieniono w jednym z dokumentów pierwszego burgrabię zamku o imieniu Zaklika. W 1397 roku wzmiankowano kapelana kaplicy zamkowej. Z tego okresu zachowała się wieża zamkowa oraz ostrołukowy gotycki przejazd w bramie zamkowej.
Zamek przed 1385 rokiem został za 500 grzywien za czasów Władysława Jagiełły oddany w dzierżawę (tenutę) Janowi de Kozcow, z prawem jej wykupu przez króla. Potem dzierżawili zamek kolejno: Piotr Szafraniec z Pieskowej Skały (1404-1406), Jan Mężyk z Dąbrowy (1406-1437), Mikołaj z Balic i Ossolina (1440-1459) oraz Zbigniew z Wodzisławia herbu Zadora (1485-1497), Adam Wodzisławski, Jan Boner (1515-1523), Andrzej Tęczyński (1525-1536).
Po 1536 roku zamek przeszedł w ręce królowej Bony Sforzy, która po 20 latach, w związku z wyjazdem do Włoch w 1556 roku, przekazała go Mikołajowi Płazie z Mstyczowa herbu Topór. W 1587 roku zamek trafił do Piotra Myszkowskiego herbu Jastrzębiec, a potem do jego syna Aleksandra Myszkowskiego.
Zamek od XVII do XVIII wieku
W 1619 roku Aleksander Myszkowski sprzedał zrujnowany zamek Mikołajowi Korycińskiemu z Pilicy. W 1620 roku lustracja opisała zamek jako zrujnowany, jednak wkrótce nowy właściciel wyremontował go i wybudował od południowej strony nowy budynek na ruinie dawnego gotyckiego. Zamek nie został zniszczony w czasie Potopu szwedzkiego, na co wskazuje lustracja z 1660 roku.
Od 1676 roku starostwo ojcowskie było we władaniu najpierw Warszyckich, a później Męcińskich, od 1703 roku Morskich, od 1715 roku Łubieńskich i od 1756 roku Załuskich, którzy na zamku w 1787 roku podejmowali obiadem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Zamek w XIX wieku
W 1802 roku zamek został opuszczony, a spadkobierca Teofil Załuski wywiózł z niego ruchomości. W okresie rozbiorów ponownie zaczął podupadać. Konstanty Wolicki, który w 1829 roku nabył go od rządu rosyjskiego, rozebrał mury, ponieważ groziły zawaleniem. Pozostała ośmioboczna wieża, brama wjazdowa i mury obwodowe.
Nie został zrealizowany projekt odnowy podjęty przez Ludwika Krasińskiego, który pod koniec XIX wieku został właścicielem Ojcowa. Krasiński jedynie odnowił wówczas bramę i obniżył w 1892 roku o ok. 6 metrów nadwątlone górne partie wieży głównej, z zamiarem ich odbudowy (niezrealizowanym).
W latach osiemdziesiątych XX wieku przeprowadzono renowację wieży, w której urządzono ekspozycję poświęconą historii zamku.
Badania archeologiczne
- 1991 – mgr Krystyna Kruczek (PKZ Kraków), W. Niewalda
- 2006, 2007 – mgr Michał Wojenka
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2012-12-19].
Linki zewnętrzne
- Ruiny Zamku Kazimierzowskiego w Ojcowie - Zamek w Ojcowie - Informator Turystyczny Ojcow.pl
- Opis Zamku w Ojcowie - portal www.poJurze.pl
- Galeria zdjęć Zamku w Ojcowie - portal www.poJurze.pl
- Zamek w Ojcowie - opis wycieczki do zamku, dojazd, historia, zdjęcia
- Panorama 360° zamku w Ojcowie - galeria-zdjec.pl
