Brama Bartłomieja Berrecciego na Wawelu: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
merytoryczne Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) Zaawansowana edycja mobilna |
drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[Plik:Krakov, Stare Miasto, Wawel, brána k nádvoří.JPG|thumb|upright|Wnętrze bramy]] |
[[Plik:Krakov, Stare Miasto, Wawel, brána k nádvoří.JPG|thumb|upright|Wnętrze bramy]] |
||
[[Plik:BramaBartolommeoBerrecciego-WidokOdStronyDziedzińcaArkadowego-Wawel-POL, Kraków.jpg|thumb|upright|Brama Berrecciego od strony Dziedzińca Arkadowego]] |
[[Plik:BramaBartolommeoBerrecciego-WidokOdStronyDziedzińcaArkadowego-Wawel-POL, Kraków.jpg|thumb|upright|Brama Berrecciego od strony Dziedzińca Arkadowego]] |
||
'''Brama Bartłomieja Berrecciego''' – brama wjazdowa [[Zamek Królewski na Wawelu|Zamku Królewskiego]] na [[Wawel]]u, prowadząca na dziedziniec arkadowy. Budynek bramy składa się dwóch pięter, których pomieszczenia wchodzą obecnie w obręb ekspozycji [[Sztuka Wschodu na Wawelu|Sztuki Wschodu]]. Swoją nazwę wzięła od |
'''Brama Bartłomieja Berrecciego''' – brama wjazdowa [[Zamek Królewski na Wawelu|Zamku Królewskiego]] na [[Wawel]]u, prowadząca na dziedziniec arkadowy. Budynek bramy składa się dwóch pięter, których pomieszczenia wchodzą obecnie w obręb ekspozycji [[Sztuka Wschodu na Wawelu|Sztuki Wschodu]]. Swoją nazwę wzięła od projektanta – [[Bartolommeo Berrecci|Bartłomieja Berrecciego]]. |
||
Od strony zachodniej w bramie znajduje się portal wjazdu (pierwotnie bez bramek bocznych). Na belkowaniu o gładkim gryzie namalowany jest złocony łaciński napise ''SI DEUS NOBISCUM QUIS CONTRA NOS'' – ''Jeśli Bóg z nami, któż przeciw nam''<ref>[[List do Rzymian]] 8,31</ref>. Nad gzymsem wieńczącym pierwotnie były trzy kamienne tarcze: pośrodku z Orłem, po prawej z Pogonią, po lewej z Wężem (Sforzów). W pierwszej połowie XVIII wieku odnowiono portal główny i wymieniono większość elementów w zubożonej formie, bez niektórych szczegółów dekoracyjnych. Górną |
Od strony zachodniej w bramie znajduje się portal wjazdu (pierwotnie bez bramek bocznych)<ref name=":0">Andrzej Fischinger, [[Marcin Fabiański]], ''Dzieje budowy renesansowego zamku na Wawelu, około 1504-1548'', Wyd: Zamek Królewski na Wawelu, Kraków 2009</ref>. Na belkowaniu o gładkim gryzie namalowany jest złocony łaciński napise ''SI DEUS NOBISCUM QUIS CONTRA NOS'' – ''Jeśli Bóg z nami, któż przeciw nam''<ref>[[List do Rzymian]] 8,31</ref>. Nad gzymsem wieńczącym pierwotnie były trzy kamienne tarcze: pośrodku z Orłem, po prawej z Pogonią, po lewej z Wężem (Sforzów). W pierwszej połowie XVIII wieku odnowiono portal główny i wymieniono większość elementów w zubożonej formie, bez niektórych szczegółów dekoracyjnych. Górną część fasady tworzyła attyka zwieńczona wazonami. Elewację pokrywała dekoracja malarska wykonana w 1534 roku przez [[Hans Dürer|Hansa Dürera]] przedstawiająca świętych Wacława i Floriana, a na I piętrze między oknami cztery postaci podpisane LIBERTAS, RELIGIO, IVSTITIA i FORTITUDO. Także na II piętrze znajdowały się dekoracje ze "znakami wojennymi"<ref name=":0" />. Kamieniarka okien jest renesansowa, ale występuje tu też element wcześniejszy – nad oknem II piętra znajduje się kamienny [[Godło Rzeczypospolitej Polskiej|Orzeł Piastowski]] z datą [[1370]], który przeniesiono tu z [[Pałac Królewski w Łobzowie (Kraków)|Pałacu w Łobzowie]]. [[Attyka (architektura)|Attyka]] wieńcząca bramę jest [[klasycyzm|klasycystyczna]] (koniec XVIII wieku) i zastąpiła attykę renesansową. |
||
Sień zdobią trzy tarcze z herbami [[Polska|Polski]], [[Litwa|Litwy]] i [[Sforzowie|Sforzów]], wykonane przez Berrecciego. Rozety na [[arkada|arkadzie]] prowadzącej bezpośrednio na dziedziniec zdobili [[Franciszek Florentczyk]] i Berrecci. |
Sień zdobią trzy tarcze z herbami [[Polska|Polski]], [[Litwa|Litwy]] i [[Sforzowie|Sforzów]], wykonane przez Berrecciego. Rozety na [[arkada|arkadzie]] prowadzącej bezpośrednio na dziedziniec zdobili [[Franciszek Florentczyk]] i Berrecci. |
||
Wersja z 11:37, 7 sty 2020
Brama Bartłomieja Berrecciego – brama wjazdowa Zamku Królewskiego na Wawelu, prowadząca na dziedziniec arkadowy. Budynek bramy składa się dwóch pięter, których pomieszczenia wchodzą obecnie w obręb ekspozycji Sztuki Wschodu. Swoją nazwę wzięła od projektanta – Bartłomieja Berrecciego.
Od strony zachodniej w bramie znajduje się portal wjazdu (pierwotnie bez bramek bocznych)[1]. Na belkowaniu o gładkim gryzie namalowany jest złocony łaciński napise SI DEUS NOBISCUM QUIS CONTRA NOS – Jeśli Bóg z nami, któż przeciw nam[2]. Nad gzymsem wieńczącym pierwotnie były trzy kamienne tarcze: pośrodku z Orłem, po prawej z Pogonią, po lewej z Wężem (Sforzów). W pierwszej połowie XVIII wieku odnowiono portal główny i wymieniono większość elementów w zubożonej formie, bez niektórych szczegółów dekoracyjnych. Górną część fasady tworzyła attyka zwieńczona wazonami. Elewację pokrywała dekoracja malarska wykonana w 1534 roku przez Hansa Dürera przedstawiająca świętych Wacława i Floriana, a na I piętrze między oknami cztery postaci podpisane LIBERTAS, RELIGIO, IVSTITIA i FORTITUDO. Także na II piętrze znajdowały się dekoracje ze "znakami wojennymi"[1]. Kamieniarka okien jest renesansowa, ale występuje tu też element wcześniejszy – nad oknem II piętra znajduje się kamienny Orzeł Piastowski z datą 1370, który przeniesiono tu z Pałacu w Łobzowie. Attyka wieńcząca bramę jest klasycystyczna (koniec XVIII wieku) i zastąpiła attykę renesansową.
Sień zdobią trzy tarcze z herbami Polski, Litwy i Sforzów, wykonane przez Berrecciego. Rozety na arkadzie prowadzącej bezpośrednio na dziedziniec zdobili Franciszek Florentczyk i Berrecci.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Andrzej Fischinger, Marcin Fabiański, Dzieje budowy renesansowego zamku na Wawelu, około 1504-1548, Wyd: Zamek Królewski na Wawelu, Kraków 2009
- ↑ List do Rzymian 8,31
Bibliografia
- Andrzej Fischinger, Marcin Fabiański Dzieje budowy renesansowego zamku na Wawelu, około 1504-1548, Wyd: Zamek Królewski na Wawelu, Kraków 2009
- Kazimierz Kuczman, Wzgórze Wawelskie: Przewodnik; [Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu, Ministerstwo Kultury i Sztuki, Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków], Kraków 1988, wyd. drugie.