System Identyfikacji Materiałów Niebezpiecznych

System Identyfikacji Materiałów Niebezpiecznych (ang. Hazardous Materials Identification System, HMIS) – system oznakowania niebezpiecznych substancji chemicznych i ich mieszanin opracowany przez National Paint & Coatings Association (NPCA; obecnie American Coatings Association, ACA) w Stanach Zjednoczonych spełniający zalecenia OSHA Hazard Communication Standard (29 CFR 1910.1200) i stosowany czasem w kartach charakterystyki. HMIS jest znakiem towarowym ACA. Najnowszą wersją systemu jest wersja III.

Oznaczenie składa się z czterech pasków – niebieskiego (zagrożenia dla zdrowia), czerwonego (palność substancji), pomarańczowego (zagrożenia fizyczne) i białego (środki ochrony osobistej). Na pierwszych trzech paskach umieszczone są oznaczenia cyfrowe określające stopień zagrożenia („0” – brak zagrożenia; „4” – największe zagrożenie). Na niebieskim pasku umieszcza się dodatkowo asterysk, jeśli substancja może powodować chroniczne zagrożenie dla zdrowia. Biały pasek określa środki ochrony osobistej w pracy z daną substancją.

HMIS jest podobny do standardu NFPA 704 wprowadzonego przez Narodowe Stowarzyszenie Ochrony Przeciwpożarowej (NFPA) dla służb ratunkowych do szybkiej identyfikacji zagrożeń. Większość różnic między tymi systemami wynika więc z tego, że HMIS przygotowany został głównie dla pracowników mających kontakt z niebezpiecznymi substancjami.

Oznaczenia

Zdrowie		Palność
Symbol	Znaczenie	Symbol	Znaczenie
0	Substancja nie stwarza zagrożenia dla zdrowia.	0	Substancja jest niepalna.
1	Substancja może powodować podrażnienie lub nieznaczne odwracalne skutki dla zdrowia.	1	Substancja musi zostać silnie ogrzana, aby uległa zapłonowi. Temperatura zapłonu powyżej 93 °C.
2	Substancja może powodować czasowe lub niewielkie skutki dla zdrowia.	2	Substancja musi zostać ogrzana lub wystawiona na wysoką temperaturę, aby uległa zapłonowi. Temperatura zapłonu pomiędzy 38 a 93 °C.
3	Substancja może powodować poważne skutki dla zdrowia, jeśli odpowiednie działania i leczenie nie zostaną natychmiastowo podjęte.	3	Substancja palna w normalnych warunkach. Temperatura zapłonu poniżej 23 °C przy temperaturze wrzenia powyżej 38 °C lub temperatura zapłonu pomiędzy 23 a 38 °C.
4	Substancja może powodować poważne i trwałe skutki dla zdrowia, jak również śmierć.	4	Substancja zdolna do nagłego zapłonu w kontakcie z powietrzem. Temperatura zapłonu poniżej 23 °C przy temperaturze wrzenia poniżej 38 °C.
Asterysk (﹡) symbolizuje chroniczne zagrożenie dla zdrowia. Różnice pomiędzy HMIS a NFPA 704 polegają na innych procedurach oceny zagrożeń.		W wersjach I i II, systemy HMIS i NFPA 704 były w tej części identyczne. Wersja III opiera kryteria palności substancji na podstawie standardów OSHA.

Zagrożenia fizyczne Symbol Znaczenie 0 Substancja jest stabilna w normalnych warunkach, także pod działaniem otwartego ognia. Nie reaguje z wodą, nie ulega polimeryzacji, rozkładowi, kondensacji i innym spontanicznym reakcjom. Nie jest wybuchowa. 1 Substancja jest stabilna w normalnych warunkach, jednak może stać się niestabilna w warunkach wysokiej temperatury i ciśnienia. Może ulegać niegwałtownej reakcji z wodą lub niebezpiecznej polimeryzacji wobec braku inhibitorów. 2 Substancja jest niestabilna i może ulegać gwałtownym reakcjom w warunkach normalnej temperatury i ciśnienia z niewielkim ryzykiem wybuchu. Może reagować gwałtownie z wodą lub tworzyć nadtlenki w kontakcie z powietrzem. 3 Substancja może tworzyć mieszaniny wybuchowe z powietrzem i jest zdolna do detonacji lub wybuchu w obecności silnego czynnika inicjującego. Może ulegać polimeryzacji, rozkładowi lub innym niebezpiecznym reakcjom w warunkach normalnej temperatury i ciśnienia ze średnim ryzykiem wybuchu. 4 Substancja może wybuchać w kontakcie z wodą oraz ulegać wybuchowej polimeryzacji, rozkładowi lub innym reakcjom w normalnych warunkach temperatury i ciśnienia. W wersjach I i II, systemy HMIS i NFPA 704 były w tej części identyczne (oznaczone kolorem żółtym i nazwą Reaktywność). Wersja III opiera kryteria zagrożeń fizycznych na podstawie standardów OSHA.

Ochrona osobista Środek ochrony Symbol A B C D E F G H I J K okulary ochronne + + + + + + + okulary przeciwchemiczne + + maska ochronna + rękawice ochronne + + + + + + + + + + fartuch ochronny + + + + + kombinezon ochronny + maska przeciwpyłowa + + + + maska przeciwgazowa + + + + kaptur ochronny + obuwie ochronne + Symbole L–Z (zazwyczaj X) oznaczają środki ochrony specyficzne dla danego miejsca.

Zobacz też

• oznaczenia substancji niebezpiecznych

Bibliografia

• HMIS® III – Hazardous Materials Identification System. American Coatings Association. [dostęp 2011-07-05]. (ang.).
• HMIS® – Hazardous Materials Identification System. Interactive Learning Paradigms Incorporated. [dostęp 2011-07-05]. (ang.).
• HMIG – Hazardous Material Identification Guide. HMIS – Hazardous Material Information System. University of Oregon, Chemistry Teaching Laboratories. [dostęp 2011-07-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-20)]. (ang.).