Szerua-eterat
Szerua-eterat (akad. Šērū'a-ēṭerat[1], tłum. „bogini Szerua jest tą, która ratuje/ocala”[2]) – asyryjska księżniczka, najstarsza córka Asarhaddona (680-669 p.n.e.), siostra Aszurbanipala (669-627? p.n.e.) i Szamasz-szuma-ukina (668-648 p.n.e.).
Znany jest list, który Szerua-eterat napisała do Aszur-szarrat, żony swego brata Aszurbanipala, będącego wówczas jeszcze następcą tronu. W tłumaczeniu A. Leo Oppenheima treść tego listu brzmi następująco:
- „Dlaczego nie piszesz do mnie listów, dlaczego nie przysyłasz mi żadnych ustnych wiadomości? Czy w rzeczywistości nie jest tak dlatego, że ludzie mogliby powiedzieć: 'Być może to ta (tj. Szerua-eterat) zajmuje ważniejszą pozycję (na dworze) niż ona?'. A jednak, ja, Szerua-eterat, jestem najstarszą córką urodzoną w oficjalnej siedzibie Aszur-etel-ilani-mukinni (tj. Asarhaddona), wielkiego i prawego króla, króla świata, króla Asyrii, podczas gdy ty jesteś tylko synową, panią domu Aszurbanipala, najstarszego syna króla urodzonego w oficjalnej siedzibie Asarhaddona, króla Asyrii”[3]
List ten przedstawiany jest jako dowód na to, że obie kobiety nie przepadały za sobą[4]. Szerua-eterat wytykać ma w nim swej bratowej, iż ta nie okazała jej należytego szacunku, należnego jej ze względu na jej pochodzenie i status na dworze asyryjskim[5]. Przypomina jednocześnie Aszur-szarrat, iż ta jest jedynie synową panującego króla, podczas gdy Szerua-eterat jest jego najstarszą córką[6].
Zupełnie inaczej tłumaczy ten sam list Alasdair Livingstone:
- „Czemu nie zapisujesz swoich tabliczek i nie recytujesz swoich ćwiczeń? (Chcesz) aby ludzie powiedzieli: 'Czy to jest siostra Szeruy-eterat, najstarszej córki pałacu sukcesji Aszur-etel-ilani-mukinni, wielkiego króla, prawego króla, króla świata, króla Asyrii?'. A ty jesteś synową, panią domu Aszurbanipala, wielkiego następcy tronu domu sukcesji Asarhaddona, króla Asyrii”[7]
Z tego tłumaczenia nie wynika już, aby list ten dotyczyć miał animozji panujących pomiędzy obiema kobietami. Szerua-eterat zwraca w nim jedynie uwagę Aszur-szarrat, aby ta wprawiała się w sztuce pisania i czytania, gdyż tego oczekuje się od niej jako od przyszłej królowej asyryjskiej[8]. Sama Szerua-eterat daje jednocześnie do zrozumienia, iż ona sama posiadła już tę sztukę. Na tej podstawie niektórzy uczeni przypuszczają, iż nauka pisania i czytania była obowiązkowym elementem edukacji młodych członków rodziny królewskiej[8].
Szerua-eterat wzmiankowana jest również w bardzo uszkodzonym liście z czasów panowania Aszurbanipala, w którym jej imię wymieniane jest obok imienia babilońskiego króla Kandalanu[1][9]. Wspomniana jest ona również w kilku innych dokumentach, gdzie jej imię wymieniane jest zaraz po imionach jej braci, Aszurbanipala i Szamasz-szuma-ukina[10].
Znany jest również pochodzący z późniejszych czasów tekst aramejski, opowiadający historię dwóch braci, Aszurbanipala (noszącego w opowieści imię Sarbanabal) i Szamasz-szuma-ukina (noszącego imię Sarmuge), oraz ich siostry Szeruy-eterat (występującej pod imieniem Saritrah)[11]. W opowieści tej Szerua-eterat zostaje wysłana przez Aszurbanipala do jego zbuntowanego brata Szamasz-szuma-ukina z misją przekonania go do powrotu do Niniwy.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Frame G., Babylonia..., s. 195.
- ↑ hasło ețēru, The Assyrian Dictionary, tom 4 (E), The Oriental Institute, Chicago 1958, s. 403.
- ↑ Oppenheim A.L., Letters..., s. 158.
- ↑ hasło Ashur-sharrat, w: Leick G., Who's Who in the Ancient Near East, Routledge, London and New York 2002, s. 32.
- ↑ LLewellyn-Jones L., King and Court..., s. 121.
- ↑ Tetlow E.M., Women, Crime..., s. 150.
- ↑ Livingstone A., Ashurbanipal: Literate..., s. 104.
- ↑ a b Radner K., Robson E., The Oxford Handbook..., s. 324.
- ↑ Teppo S., Women and their..., s. 43.
- ↑ Teppo S., Women and their..., s. 43-44.
- ↑ Teppo S., Women and their..., s. 44.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Frame G., Babylonia 669-627 B.C.: a political history, Nederlands Historisch-Archaeologisch Instituut te İstanbul, 1992.
- Livingstone A., Ashurbanipal: Literate or Not?, Zeitschrift für Assyriologie 97 (2007), s. 98-118.
- LLewellyn-Jones L., King and Court in Ancient Persia 559 to 331 BCE, Edinburgh University Press, 2013.
- Oppenheim A.L., Letters from Mesopotamia: Official, Business, and Private Letters on Clay Tablets from Two Millennia, University of Chicago Press, 1967.
- Radner K., Robson E., The Oxford Handbook of Cuneiform Culture, Oxford University Press, 2011.
- Teppo S., Women and their Agency in the Neo-Assyrian Empire, University of Helsinki, Helsinki 2005. ethesis.helsinki.fi. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-09)].
- Tetlow E.M., Women, Crime and Punishment in Ancient Law and Society, tom 1 (The Ancient Near East), Continuum 2004.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Dressing Down the Wife of the Crown Prince (ABL 0308). oracc.museum.upenn.edu. [dostęp 2021-09-24]. (ang.).