Tadeusz Manasterski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tadeusz Manasterski
Kordian
Ilustracja
porucznik porucznik
Pełne imię i nazwisko

Tadeusz Jan Manasterski

Data i miejsce urodzenia

29 września 1893
Dublany

Data i miejsce śmierci

5 stycznia 1915
Budapeszt

Przebieg służby
Lata służby

1914–1915

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

1 pułk piechoty

Stanowiska

komendant kompanii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości

Tadeusz Jan Manasterski, także Monasterski, ps. „Kordian” (ur. 29 września 1893 w Dublanach, zm. 5 stycznia 1915 w Budapeszcie) – porucznik Legionów Polskich, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 29 września 1893 w Dublanach, w ówczesnym powiecie samborskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Piotra Pawła (ur. 1846), adiunkta Krajowej Wyższej Szkoły Rolniczej, i Kornelii z domu Freund (1859–1915)[1][2][a]. Był bratem bliźniakiem Stefana Michała (1893–1940), kapitana saperów rezerwy Wojska Polskiego, architekta[5][6].

Uczył się w c. k. Lwowskim Gimnazjum im. Franciszka Józefa[7]. Tam w 1911 ukończył z wynikiem dobrym klasę VIII i zdał maturę[8]. W międzyczasie (1910) wstąpił do Związku Walki Czynnej, a później do Związku Strzeleckiego[9][10]. Po ukończeniu gimnazjum rozpoczął studia w Szkole Politechnicznej we Lwowie[9]. W trakcie studiów ukończył wyższy kurs oficerski Związku Strzeleckiego i otrzymał „nadzwyczaj cenioną wśród Legionistów odznakę tzw. «Parasol»[9][10]. „Był jednym z najbardziej zasłużonych członków organizacji strzeleckiej”[10]. Latem 1914 został komendantem I Szkoły Podoficerskiej ZS we Lwowie[11][3].

6 sierpnia 1914 przybył do Krakowa[4]. Od 8 do 18 sierpnia był dowódcą batalionu, a następnie komendantem 1. kompanii II batalionu[4]. 9 października 1914 został mianowany porucznikiem i skierowany do służby werbunkowej w Zagłębiu Dąbrowskim, Łodzi i w Piotrkowskim[4]. Po przyprowadzeniu ochotników do Legionów Polskich w liczebności batalionu, dowodził od 5 listopada kompanią w Batalionie Uzupełniającym Albina Fleszara[4]. Po przybyciu na teren bitwy pod Krzywopłotami (16–19 listopada) dowodzony przez niego pododdział został przemianowany na 1. kompanię VI batalionu[4].

24 grudnia 1914 w bitwie pod Łowczówkiem został raniony w ramię pociskiem dum-dum[9][11]. Zmarł 5 stycznia 1915 w Szpitalu Garnizonowym nr 16 w Budapeszcie, w następstwie odniesionych ran, i tam dwa dni później został pochowany na cmentarzu Farkasréti(inne języki)[11][12][3][4][13][14].

27 marca 1922 pułkownik Tadeusz Piskor we wniosku na odznaczenie porucznika Manasterskiego Orderem Virtuti Militari napisał: „dzielny oficer i organizator, prowadził doskonale swą kompanię w ataku pod Krzywopłotami. W grudniu 1914 szturmując pod Łowczówkiem stanowiska rosyjskich karabinów maszynowych pada ciężko ranny i wkrótce umiera w szpitalu”[15][16].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Według Marka Gałęzowskiego urodził się w 1892 jako syn Pawła i Kornelii z Korczyńskich[3]. Na stronie Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku podano, że urodził się w 1892 jako syn Pawła[4]. Korczyńska to nazwisko panieńskie babki Tadeusza[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Maciej Zaczek: Piotr Paweł Manasterski. MyHeritage. [dostęp 2024-04-21].
  2. Szematyzm 1894 ↓, s. 504, 645.
  3. a b c Gałęzowski 2019 ↓, s. 192.
  4. a b c d e f g Monasterski Tadeusz, ps. „Kordian”. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2024-04-20].
  5. a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-19].
  6. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-19].
  7. Sprawozdanie 1905 ↓, s. 47, w roku szkolnym 1904/1905 ukończył naukę w II klasie.
  8. Sprawozdanie 1911 ↓, s. 61–62.
  9. a b c d Encyklopedia Wojskowa 1935 ↓, s. 555.
  10. a b c Bohaterom 1936 ↓, s. 197.
  11. a b c Polegli oficerowie. „Panteon Polski”. 2, s. 7, 1924-11-15. Lwów. .
  12. A. Wais. Pogrzeb porucznika 1-go pułku Legjonów śp. Tadeusza Manasterskiego w Budapeszcie. „Panteon Polski”. 7 (11), s. 7, 1925-04-01. Lwów. .
  13. I Lista strat 1915 ↓, s. 36, jako Manasterski.
  14. II Lista strat 1915 ↓, s. 20, jako Monasterski.
  15. Tadeusz Monasterski. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.72-6611 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-21].
  16. Tadeusz Monasterski. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.104-10691 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-21].
  17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 4 stycznia 1923, s. 7, jako Monasterski.
  18. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-19].
  19. M.P. z 1930 r. nr 300, poz. 423, jako Monasterski.
  20. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-19].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]