Tanganasoga
Tanganasoga – główny wulkan w obszarze El Golfo na wyspie El Hierro (najmniejszej w archipelagu Wysp Kanaryjskich). Posiada formę cylindrycznego stożka. Wulkan jest częścią większego systemu wulkanicznego typu tarczowego.
Wulkan[edytuj | edytuj kod]
El Hierro jest wyspą o powierzchni 278,5 km². Powstała około 1,2 mln lat temu[1] po trzech kolejnych erupcjach wulkanu. Wyspa wyłoniła się z oceanu w postaci trójkąta z zastygłych skał bazaltowych; zwieńczona jest wulkanicznym stożkiem na wysokości 2000 metrów[2]. Przy stałej aktywności wulkanicznej wyspa rozszerza się, posiadając największą liczbę wulkanów na Wyspach Kanaryjskich (ponad 500 otworów i 300 pokrytych młodszymi osadami), razem z 70 jaskiniami i wulkanicznymi galeriami, w tym Cueva de Don Justo, której kanały mają ponad 6 km długości[2]. Osuwiska zmniejszają znacznie wymiary i wysokość wyspy[2]. Tanganasoga to główny wulkan na wyspie.
Osuwiska[edytuj | edytuj kod]
Znane są co najmniej trzy duże grawitacyjne osuwiska, które uformowały obecny kształt El Hierro w ciągu ostatnich kilkuset tysięcy lat[3]. Najnowszym z nich było osuwisko w rejonie El Golfo, które miało miejsce ok. 15 tys. lat temu, z udziałem osunięcia się północnego zbocza wyspy. Osuwiska uformowały dolinę El Golfo i utworzyły osuwisko okruchów skalnych o objętości 150–180 km³. Turbitydowe osady związane z tym osuwiskiem zostały zlokalizowane w odwiertach osadów w basenie Agadir, na północ od Wysp Kanaryjskich[4]. Szczegółowa analiza tych złóż świadczy o tym, że osunięcie zbocza wyspy nie wystąpiło jednorazowo, lecz następował szereg drobnych osunięć w ciągu kilku godzin lub dni. Osuwiska te spowodowały prawdopodobnie lokalne tsunami, ale nie stwierdzono żadnych dowodów na potwierdzenie wystąpienia tego zjawiska[3].
Niedawna aktywność wulkaniczna[edytuj | edytuj kod]
Być może ze względu na izolację wyspy tylko jeden wybuch został na niej zarejestrowany. Było to związane z uaktywnieniem się otworu Volcan de Lomo-Negro w kompleksie Tanganasoga w roku 1793. Erupcja ta trwała miesiąc.
Uważa się, że w latach 2011–2012 aktywność wulkaniczna na wyspie El Hierro w La Restindze, w jej południowej części, jest częścią kompleksu wulkanicznego Tanganasoga. Powodem do takiego sądu była szybka deformacja Tanganasogi odnotowana od października 2011 do marca 2012 w czasie erupcji La Restingi, a w czerwcu 2012 roku odznaczył się nowy etap w jej aktywności, kiedy górę nawiedziło trzęsienie ziemi, które spowodowało dalszą jej deformację, wskazując na ruchy wgłębne magmy pod samym wulkanem.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Juan Carlos Carracedo, Simon Day: Canary Islands.
- ↑ a b c El Hierro. Geología. [dostęp 2016-07-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-21)]. (hiszp.).
- ↑ a b D.G. Masson, Watts A.B., Gee M.J.R., Urgeles R., Mitchell N.C., Le Bas T.P. & Canals M. Slope failures on the flanks of the western Canary Islands. „Earth-Science Reviews”. 57 (1–2), s. 1–35, 2002. Elsevier. DOI: 10.1016/S0012-8252(01)00069-1. Bibcode: 2002ESRv...57....1M. [dostęp 2016-07-15].
- ↑ D.G. Masson, Harbitz C.B., Wynn R.B., Pedersen G. & Løvholt. Submarine landslides: processes, triggers and hazard prediction. „Philosophical Transactions of the Royal Society A”. 364 (1845), s. 2009–2039, 2006. London: Royal Society. DOI: 10.1098/rsta.2006.1810. Bibcode: 2006RSPTA.364.2009M. [dostęp 2011-08-29].