Thado Minsaw (król Pyain)

Thado Minsaw
	Król Pyain
Okres	od 1482; do 1527
Następca	Bayin Htwe
	Dane biograficzne
Dynastia	Mohnyin
Data urodzenia	ok. 1440
Data śmierci	ok. lutego 1527
Ojciec	Narapati (król Ava)
Dzieci	Bayin Htwe

Thado Minsaw (birm. သတိုးမင်းစော; IPA θədó mɪ́ɴsɔ́; zmarł w 1527) – twórca Królestwa Pyain, władający tym niewielkim państwem od roku 1482 do 1527. Był gubernatorem Tharrawaddy w trakcie panowania swego ojca – króla Narapati, i starszego brata – króla Thihathury. Po śmierci Thihathury w roku 1481 nowy król Minkhaung II stanął naprzeciw poważnego buntu zorganizowanego przez jego brata Minyekyawswę, gubernatora Yamethin. W roku 1482 zmarł także inny starszy brat Thado Minsawa, wicekról Pyain Mingyi Swa.

Thado Minsaw wykorzystał toczącą się w Górnej Birmie wojnę pomiędzy swymi bratankami – Minkhaungiem II i Minyekyawswą – do zajęcia Pyain i ogłoszenia własnej niezależności. Główną królową-żonę swojego brata Mingyi Swa uczynił on swoją główną żoną. Minkhaung zdołał zebrać armię i wysłać ją pod Pyain w celu odbicia miasta. Jednak armia Ava nie podołała temu zadaniu i wycofała się^[2]. Królestwo Ava nie było w stanie wysłać ponownie swoich sił, gdyż o wiele poważniejsza rebelia Yamethin (a także bunty szańskich państw Mohnyin i Kale) zużyła wszystkie jego zasoby na następne dwie dekady. Pyain stało się niezależnym królestwem, którego terytoria sięgały do Tharrawaddy i Myede^[2].

Thado Minsaw utrzymywał przeważnie dystans wobec walk w Górnej Birmie. Nawiązał on pokojowe relacje z Hanthawaddy, najsilniejszym królestwem w regionie. Swoją politykę zmienił on w latach 20. XVI w., kiedy królestwo Ava chwiało się już pod naporem ciągłych ataków Konfederacji Państw Szanów. Wszedł on w sojusz z Sawlonem, przywódcą tej konfederacji. W roku 1524, połączone armie Konfederacji i Pyain zdobyły miasto Ava. Shwenankyawshin, król Ava będący wnukiem brata Thado Minsawaw, zbiegł. Siły Pyain i Konfederacji splądrowały miasto. Armia Pyain uprowadziła ze sobą słynnego mnicha-poetę Shin Maha Rattatharę^[3]. Pyain pozostało w sojuszu z Konfederacją, która ponawiała swoje ataki na Ava.

Gdy Thado Minsaw umarł w roku 1527, jego miejsce na tronie zajął syn – Bayin Htwe.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Hmannan 2003: t. 2, 215.
↑ ^a ^b U Kala 1724: 93-97.
↑ Harvey 1925: 106-107.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Shan Migration (Ava). W: GE Harvey: History of Burma. Londyn: Frank Cass & Co. Ltd., 1925. (ang.).
Hmannan Yazawin. Wyd. 2003. T. 2. Rangun: Ministry of Information, Myanmar, 1829. (birm.).
U Kala: Maha Yazawingyi (Wielka Kronika). T. 2. 1724. (birm.).

[Hmn2-1] Hmannan 2003: t. 2, 215.

[UK-2] U Kala 1724: 93-97.

[geh-3] Harvey 1925: 106-107.

[:1-4] Wasal imperium chińsko-mongolskiego (1297)

[:2-5] Współregenci

[:3-6] Konfederacja Państw Szanów (1527–1555)

[:4-7] Krótkie odrodzenie (1550–1552)

[:5-8] Wasal Konfederacji Państw Szanów (1533–1542)

[1]

[2]

[3]

[A]

[B]

[C]

[D]

[E]

Dynastia Pagan 849–1297	Pyinbya Tannet Sale Ngahkwe Theinhko Nyaung-u Sawrahan Kunhsaw Kyaunghpyu Kyiso Sokkate Anawrahta Sawlu Kyanzittha Alaungsithu Narathu Naratheinkha Narapatisithu Htilominlo Kyaswa Uzana Narathihapate Kyawswa^[A]
Królestwa Myinsaing i Pinya 1297–1364	Athinhkaya^[B], Yazathingyan^[B]i Thihathu^[B] Thihathu Uzana I Sithu Kyawswa I Kyawswa II Narathu Uzana II
Królestwo Sikongu 1315–1364	Sawyun Tarabya I Shwetaungtet Kyaswa Nawrahta Minye Tarabya II Minbyauk Thihapate
Królestwo Ava 1364–1555	Thadominbya Swasawke Tarabya Minkhaung I Thihathu Minhlange Kale Kyetaungnyo Mohnyin Thado Minyekyawswa Narapati I Thihathura Minkhaung II^[B]i Thihathura II^[B] Narapati II Thohanbwa^[C] Hkonmaing^[C] Narapati III^[C] Narapati IV^[C]
Królestwo Hanthawaddy 1287–1539, 1550–1552	Wareru Hkun Law Saw O Saw Zein Zein Pun Saw E Binnya E Law Binnya U Razadarit Binnya Dhammaraza Binnya Ran I Binnya Waru Binnya Kyan Leik Munhtaw Shin Sawbu Dhammazedi Binnya Ran II Takayutpi Smim Sawhtut^[D] Smim Htaw^[D]
Królestwo Mrauk U 1429–1785	Saw Mon Khayi Ba Saw Phyu Dawlya Ba Saw Nyo Ran Aung Salingathu Raza Gazapati Saw O Thazata Minkhaung Min Bin Dikkha Saw Hla Sekkya Phalaung Razagyi Khamaung Thiri Thudhamma Sanay Narapati Thado Sanda Thudhamma Thiri Thuriya Wara Dhammaraza Muni Thudhammaraza Sanda Thuriya I Nawrahta Mayuppiya Kalamandat Naradipati Sanda Wimala I Sanda Thuriya II Sanda Wizaya Sanda Thuriya III Naradipati II Narapawara Sanda Wizala Madarit Nara Apaya Thirithu Sanda Parama Apaya Sanda Thumana Sanda Wimala II Sanda Thaditha Maha Thammada
Królestwo Pyain 1482–1542	Thado Minsaw Bayin Htwe Narapati^[E] Minkhaung^[E]
Dynastia Taungngu 1510–1752	Mingyinyo Tabinshwehti Bayinnaung Nanda Nyaungyan Anaukpetlun Minyedeippa Thalun Pindale Pye Narawara Minyekyawdin Sanay Taninganway Mahadhammaraza Dipadi
Odrodzone Królestwo Hanthawaddy 1740–1757	Smim Htaw Buddhaketi Binnya Dala
Dynastia Konbaung 1752–1885	Alaungpaya Naungdawgyi Hsinbyushin Singu Phaungka Bodawpaya Bagyidaw Tharrawaddy Pagan Mindon Thibaw