Towarzystwo Popierania Kultury i Oświaty „Pochodnia”
Towarzystwo Popierania Kultury i Oświaty „Pochodnia” – polskie stowarzyszenie kulturalne na Litwie kowieńskiej założone 1 listopada 1924 roku. Do końca istnienia państwa litewskiego dzięki organizacji działało 10 polskich szkół podstawowych a także trzy gimnazja: w Kownie, w Poniewieżu oraz w Wiłkomierzu[1][2]. W roku szkolnym 1926/27 w 77 szkołach naukę pobierało 4114 uczniów. Według szacunków działaczy polskich potrzeby społeczności polskiej opiewały na 737 placówek[3].
Funkcję prezesa jako pierwszy piastował w latach 1924–1935 poseł na sejm litewski Wiktor Budzyński. Następnie byli to: hrabia Jan Przeździecki i Czesław Mackiewicz. W skład Pochodni wchodziły 22 organizacje skupiające około 3 tysięcy członków. Celem działalności stowarzyszenia była aktywizacja polskiego życia kulturalnego w republice litewskiej, wspieranie polskiego szkolnictwa i zespołów teatralnych. Ponadto zakładano czytelnie i biblioteki, w tym centralną bibliotekę w Kownie, zwaną 'Książnicą'. Mieściła się ona przy ulicy Elizy Orzeszkowej 12.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Polacy z Litwy Kowieńskiej: patriotyzm z naturalnych przyczyn. kurierwileński, 2015-10-02. [dostęp 2022-12-31]. (pol.).
- ↑ Litwa. Polonia i Polacy, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-12-31] .
- ↑ Litwa Kowieńska – tam była Polska (VI). kworum.com.pl, 2021-06-19. [dostęp 2022-12-31]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Krzysztof Buchowski, Polacy w niepodległym państwie litewskim 1918–1940, Białystok 1999, s. 117–118
- Mieczysław Jackiewicz, Biblioteki polskie w republice litewskiej 1918–1940, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn, s. 19–20
- Tomasz Krzywicki, Litwa: przewodnik, Oficyna Wydawnicza Rewasz, 2005, s. 93