Ulica Adama Idźkowskiego w Warszawie
| Solec | |||||||||||||
 Ulica Adama Idźkowskiego przy Zagórnej | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy  | |||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||||||||||
 52°13′39,0″N 21°02′28,2″E/52,227500 21,041167
| |||||||||||||
Ulica Adama Idźkowskiego – jedna z ulic osiedla Solec w Warszawie, będąca ślepym zaułkiem odchodzącym od ulicy Zagórnej.
Nadana w 1928[1] nazwa ulicy upamiętnia architekta Adama Idźkowskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Ulicę zaprojektowano w latach 1928–1930 jako przecznicę ul. Zagórnej, mającą docelowo sięgać ul. Okrąg i za jej linią biec do alei 3 Maja. Do roku 1939 zdołano przeprowadzić jedynie krótkie fragmenty ulicy: od Zagórnej, i dalszy fragment, poza linią ul. Wilanowskiej. Pomiędzy tymi odcinkami znajdowały się zabudowania fabryczne Towarzystwa Akcyjnego „Cyrański, Werner i S-ka“. W okresie powojennym do tego pomysłu już nie powrócono, a w miejscu planowanego przebiegu ulicy powstał Centralny Park Kultury (od roku 1992 pod nazwą park Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego). Do wybuchu II wojny światowej zabudowano jedynie początkowy odcinek ulicy.
W czasie powstania warszawskiego we wrześniu 1944 w rejonie ulicy Idźkowskiego toczyły się ciężkie walki[2][3]. Budynek nr 4, nazywany przez powstańców „Białym Domem“, stał się redutą powstańczą blokującą Niemcom drogę w kierunku Wisły[4]. Jego obrona umożliwiła również ewakuację 19 września kanałami ok. 200 powstańców na Mokotów[4].
Wzniesione przy ulicy kamienice przetrwały wojnę, podobnie jak stojący we wschodniej pierzei ulicy pałacyk Symonowicza (przypisany numeracji ul. Solec). Spośród zachowanej zabudowy wyróżnia się wspomniana kamienica nr 4, zaprojektowana przez Adolfa Inatowicza-Łubiańskiego. Budynek utrzymany w stylistyce ekspresyjnego funkcjonalizmu ma dwie, odmiennie skomponowane fasady.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 334. ISBN 83-86619-97X.
- ↑ Adam Borkiewicz: Powstanie warszawskie. Zarys działań natury wojskowej. Warszawa: Instytut wydawniczy PAX, 1969, s. 458–485.
- ↑ Stanisław Komornicki: Na barykadach Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1964, s. 273.
- ↑ a b Janusz Dereziński: Pamiętne miejsca Czerniakowa. Ząbki: Apostolicum Wydawnictwo Księży Pallotynów, 2004, s. 80. ISBN 83-7031-445-7.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy, tom 5. Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 1999, s. 12. ISBN 83909794-6-2.