Ulica Zachodnia w Łodzi

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ulica Zachodnia
Stare Bałuty, Stare Miasto, Centrum
Ilustracja
Widok w stronę Pałacu Poznańskiego
Państwo

 Polska

Miejscowość

Łódź

Długość

ok. 2,1 km

Przebieg
światła 0 m ul. Zgierska
światła 260 m ul. Bolesława Limanowskiego
380 m ul. Krótka
540 m ul. Bazarowa
światła 730 m ul. Lutomierska
światła 840 m ul. Drewnowska
940 m ul. Podrzeczna
światła 1210 m ul. Ogrodowa
światła 1450 m ul. Legionów
światła 1690 m ul. dr. Adama Próchnika
światła 1900 m ul. płk. dr. S. Więckowskiego
światła 2140 m ul. Zielona, zmienia nazwę
na al. Tadeusza Kościuszki
Położenie na mapie Łodzi
Mapa konturowa Łodzi, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Zachodnia”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Zachodnia”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Zachodnia”
Ziemia51°46′42,0″N 19°27′07,0″E/51,778333 19,451944

Ulica Zachodnia – ulica w środkowej części Łodzi, długości około 2,1 kilometra, biegnąca od węzła przy targowisku „Dolna” do ul. Zielonej, gdzie przechodzi w al. Kościuszki.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Plan regulacji Łodzi z 1823 roku
Budynek hotelu i restauracji Manteufel znajdujący się przy ulicy Zachodniej (fot. Bronisław Wilkoszewski, 1896)
Pałac Izraela Poznańskiego na skrzyżowaniu ulic Zachodniej i Ogrodowej

Ulica powstała w latach 1821–1823 wraz z regulacją (wyznaczeniem) osady sukienników, którą nazwano Nowe Miasto. Nowa osada została umiejscowiona na przeciwległym brzegu rzeczki Łódka, na południe od Starego Miasta. Osiedle zaprojektowane zostało na bazie kwadratu z oktagonalnym rynkiem (Rynek Nowego Miasta – dzisiejszy plac Wolności), na którym krzyżowały się prostopadłe ulice. Kontur osady ograniczały ulice: Zachodnia, Północna, Wschodnia i Południowa[1].

W czasie II wojny światowej zmieniono nazwę ulicy na Hermann-Göring-Strasse[2].

Na początku lat 40. XIX w. ulica Zachodnia została połączona na północy z ulicą Stodolnianą na Starym Mieście[3]. Odcinek południowy PołudniowaZielona powstał ok. połowy XIX wieku. Dwujezdniowy odcinek ul. Ogrodowaul. Lutomierska (a zapewne do Limanowskiego) został oddany do użytku 21 lipca 1951 roku[4] jako tzw. trasa „Północ-Południe” (N-S). W roku 1953 oddano do użytku węzeł komunikacyjny na skrzyżowaniu z ul. Ogrodową. Drugą (wschodnią) jezdnię na odcinku południowym trasy „Północ-Południe”, pomiędzy ulicami Zieloną a Ogrodową, wybudowano po 1965 roku. Ostatni, północny odcinek ul. Limanowskiego – ul. Zgierska wybudowano ok. połowy lat 70. XX w.

W ten sposób dołączono do Zachodniej przedwojenne ulice Stodolnianą, Wesołą i Masarską biegnące od Pałacu Poznańskiego do rejonu obecnego targowiska „Dolna” (gdzie ulica Zachodnia łączy się z ul. Zgierską). Na całej długości od ul. Zielonej do rynku przy Dolnej wybudowano dwujezdniową drogę z torami tramwajowymi pośrodku. Podczas tej operacji wyburzono kilkadziesiąt kamienic tworzących wschodnią pierzeję ulicy na przestrzeni prawie 1 km, między ulicami Ogrodową a Zieloną, w tym wiele cennych przykładów budownictwa modernistycznego. Powstała w ten sposób luka w zabudowie centrum miasta negatywnie odbija się na estetyce ulicy.

Synagogi przy Zachodniej[edytuj | edytuj kod]

Przy ulicy istniały:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Anna Rynkowska, Ulica Piotrkowska, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1970, s. 6, ISBN 978-83-939822-4-0.
  2. Łódzkie ulice (Internet Archive). [dostęp 2012-03-24].
  3. Krzysztof Stefański, Jak zbudowano przemysłową Łódź. Architektura i urbanistyka miasta w latach 1821–1914, Łódź: Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego, 2001, s. 66, ISBN 83-86334-53-3, OCLC 751284936.
  4. Grażyna Kobojek, Łódź – Kalendarium XX wieku, Łódź: Piątek Trzynastego Wydawnictwo Michał Koliński i Michał Wiercioch, 2005, s. 88, ISBN 83-7415-060-2, OCLC 836246968.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]