Włosóweczka nadrzewna
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
włosóweczka nadrzewna |
| Nazwa systematyczna | |
| Vibrissea truncorum (Alb. & Schwein.) Fr. Syst. mycol. (Lundae) 2(1): 51 (1822) | |
_Fr_335788.jpg)
Włosóweczka nadrzewna (Vibrissea truncorum (Alb. & Schwein.) Fr.) – gatunek grzybów z rzędu tocznikowców (Helotiales)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Macrolepiota, Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[2].
Po raz pierwszy takson ten opisali w 1805 r. Johannes Baptista von Albertini i Lewis David von Schweinitz, nadając mu nazwę Leotia truncorum. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1822 r. Elias Fries[2].
- Leotia truncorum Alb. & Schwein. 1805
- Vibrissea truncorum var. albipes Peck 1891[3].
Polska nazwa według M.A. Chmiel[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
O wysokości 1–2 cm, złożone z płodnej główki i trzonu. Główka o średnicy 0,15–0,6 cm, o kształcie półkulistym, spłaszczona, gładka, pomarańczowożółta, pomarańczowa lub czerwonopomarańczowya, czasem żółta z tępym, podwiniętym brzegiem. Trzon 0,6–1,5 cm x 0,75–1,5(4) mm, nierówny, cieńszy w kierunku podstawy, drobno owłosiony lub łuskowaty, szorstki, biały, kremowy, białawoszary do czarniawoszarego, często ciemniejszy w kierunku podstawy[5].
- Cechy mikroskopowe
Worki wąsko maczugowate do wąsko cylindrycznych, stopniowo zwężające się do zaokrąglonych wierzchołków, z 8 zarodnikami w równoległych wiązkach, nieamyloidalne, o wymiarach 175–325 × 5–6(9) µm. Parafizy nitkowate, proste, czasem rozwidlone, z wieloma przegrodami, napęczniałe do lekko maczugowatych i pigmentowane w kierunku wierzchołka, o bardzo zmiennej długości (80)125–250(275) x 1 µm. Zarodniki nitkowate do wrzecionowatych, lekko zwężające się na obu końcach, gładkie, z wieloma przegrodami, szkliste, bardzo zróżnicowane pod względem długości, (80)125–250(275) x 1-1,5 µm, prawie tak długie, jak worki[5].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Vibrissea truncorum występuje na całej półkuli północnej, a także w Ameryce Południowej. Najwięcej stanowisk podano w Norwegii, Szwecji, Finlandii i zachodniej Rosji, choć pojawia się również w Wielkiej Brytanii i Europie Południowo-Zachodniej[6]. Znany jest również w Polsce, M.A. Chmiel w 2006 r. przytoczyła 2 stanowiska[4], w późniejszych latach podano następne[7]. Bardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Włosóweczka nadrzewna zaliczona w nim jest do gatunków zagrożonych, wartych objęcia ochroną[8].
Grzyb nadrzewny, saprotrof rosnący na drewnie i gałązkach drzew liściastych[4]. Często rośnie na częściowo lub całkowicie zanurzonym drewnie w strumieniach na wyższych wysokościach[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Water Club Mushroom (Vibrissea truncorum) [online], iNaturalist [dostęp 2023-02-09] (ang.).
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2023-06-30].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-06-30].
- ↑ a b c Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, s. 126, ISBN 978-83-89648-46-4.
- ↑ a b Vibrissea truncorum (Alb. & Schwein.) Fr. [online], Mycoquébec.org [dostęp 2023-06-30].
- ↑ Występowanie Vibrissea truncorum na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-02-09].
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-07-01].
- ↑ Aktualne stanowiska Vibrissea truncorum w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2023-02-09].
- ↑ E-Flora BC: Electronic Atlas of the Plants of British Columbia [online], 2020 [dostęp 2023-02-09].