W 50. rocznicę Powstania Listopadowego

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
W 50. rocznicę Powstania Listopadowego
Ilustracja
Wzięcie Arsenału. Marcin Zaleski
Autor

Cyprian Kamil Norwid

Typ utworu

podziękowanie

Data powstania

1880

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Warszawa

Język

polski

Data wydania

1937

Wydawca

Zenon Przesmycki

W 50. rocznicę Powstania Listopadowego – podziękowanie Cypriana Kamila Norwida z 1880 za zaproszenie na obiad z okazji pięćdziesiątej rocznicy wybuchu powstania listopadowego.

O tekście[edytuj | edytuj kod]

Tekst stanowi podziękowanie za zaproszenie na uroczysty obiad emigrancki, zorganizowany z okazji pięćdziesiątej rocznicy wybuchu powstania listopadowego. 11 grudnia 1880 poeta przesłał jego kopię na ręce Seweryny Duchińskiej. Autograf pierwotny zaginął, zachowała się jedynie kopia Duchińskiej. Tekst został opublikowany w 1937 przez Zenona Przesmyckiego w IX tomie Wszystkich pism po dziś w całości lub fragmentach odszukanych[1].

Treść[edytuj | edytuj kod]

Dziękując za zaproszenie poeta zapewnia, że będzie obecny myślą w obchodach powstania, w którym niżsi rangą wojskowi i poeci wypełnili swój obowiązek[a]. Lud okazał się do tego niezdolny, bo upańszczyźniony wobec Panów. Arystokracja, dzielna w chwilach pomyślności, pyszna w sprawach drobnych, a płaska w wielkich, bo upańszczyźniona wobec stosunków osobistych. Inteligencja również nie, bo upańszczyźniona kwestią środków publikacji i ograniczeń jawności, bez opinii własnej i odwagi cywilnej. Stąd wynikło, że ta karta polskiej historii bardziej jest podobna do epopei niż do faktu politycznego, co spowodowało, że niektóre genialne, choć pochopne, umysły stworzyły mistyczny system przeznaczony jedynie dla Polski. Nie można jednak wznieść gmachu tylko na dwóch kolumnach, innych, leżących nie podnosząc, ani się do ich istnienia nie przyznając. Taka architektura byłaby może świadectwem genialności umysłu, ale i upadku narodu[2].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Myśl tę wyraził już wcześniej poeta w Memoriale o Młodej Emigracji.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Norwid 1971 ↓, s. 670-671.
  2. Norwid 1971 ↓, s. 525-526.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Cyprian Kamil Norwid: Pisma wybrane. T. 4. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1968.
  • Cyprian Kamil Norwid: Pisma wszystkie. T. 7. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1971.