Wielkie ryby jedzą małe ryby

Wielkie ryby jedzą małe ryby

De grote vissen eten de kleine

Autor	Pieter Bruegel (starszy)
Data powstania	ok. 1557
Medium	ołówek na papierze
Wymiary	21,5 × 30,2 cm
Miejsce przechowywania
Miejscowość	Wiedeń
Lokalizacja	Albertina

Wielkie ryby jedzą małe ryby (niderl. De grote vissen eten de kleine) – rysunek niderlandzkiego malarza Pietera Bruegla.

Opis

Rysunek powstał, gdy Bruegel był jeszcze młodym i mało znanym malarzem. Jego mecenasem był wówczas Hieronymus Cock, antwerpski drukarz i właściciel galerii „Cztery Wiatry”. Dla zwiększenia swoich dochodów Cock fałszował sygnatury na pracach mniej znanych autorów, zastępując je bardziej rozpoznawalnymi nazwiskami. Taka sytuacja miała miejsce w związku z grafiką Wielkie ryby jedzą małe – Cock sygnował ją nazwiskiem Hieronima Boscha, który zmarł na dziesięć lat przed narodzinami Bruegla.

Bruegel tworzył swoje postacie na podobieństwo postaci Boscha. Na rysunku przedstawił wielką rybę, z której pyska wysypują się mniejsze ryby. Człowiek rozcina wielkim nożem jej brzuch, z którego wysypują się kolejne ryby, trzymające w pyszczkach jeszcze mniejsze. Nóż ma na ostrzu wygrawerowane cesarskie jabłko, przez co Bruegel przesyła widzowi wiadomość:

Cesarze i królowie żyją na koszt swoich poddanych, podobnie jak wielcy kupcy w Antwerpii żyją na koszt swoich biedniejszych braci. Wielki zjada mniejszego.

Na pierwszym planie widać dwóch rybaków na łodzi, z których starszy pokazuje tę scenę swojemu synowi. Wydaje się, że mówi: „Zobacz synu, jak wielkie ryby pożerają mniejsze”. Po lewej stronie widać wędkarza, który na małą rybkę łowi większą, co ma symbolizować fałszywe obietnice, na które dają się „złowić” naiwni ludzie.

Bibliografia

• Rose-Marie Hagen, Rainer Hageen: Bruegel. Dzieła wszystkie. Warszawa: Edipresse, 2001. ISBN 83-913311-5-6.brak strony w książce