Wikiprojekt:Cyfrowe dziedzictwo. Pamięć dla przyszłości

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Cyfrowe dziedzictwo | Pamięć dla przyszłości
O projekcie
Synagoga oraz Muzeum Zydowskie

Serdecznie zapraszamy do korzystania z haseł i multimediów dotyczących historii przedwojennego Oświęcimia, społeczności i kultury żydowskiej przed wojną, zbiorów Muzeum Żydowskiego Oshpitzin i działań współczesnych Oświęcimian na rzecz dobrej przyszłości.

Nasz zespół rozwija, tłumaczy i ilustruje hasła Wikipedii na te tematy. Wśród nowych haseł są wykopaliska archeologiczne na terenie Wielkiej Synagogi w Oświęcimiu, biogramy dotąd szerzej nieznanych osób zasłużonych dla historii miasta (m.in. księdza Jana Skarbka, pisarza Henryka Schoenkera, malarki Tovy Berlinski), a także miejsca na mapie współczesnego Oświęcimia (na przykład, Park Pamięci Wielkiej Synagogi w Oświęcimiu).

Projekt realizuje Centrum Żydowskie w Oświęcimiu oraz wolontariusze. Misją Centrum jest zachowanie pamięci o społeczności żydowskiej miasta Oświęcimia oraz edukacja o zagrożeniach płynących z antysemityzmu, rasizmu, innych uprzedzeń i nietolerancji. Centrum prowadzi Muzeum Żydowskie, opiekuje się jedyną zachowaną w mieście Synagogą oraz domem ostatniego żydowskiego mieszkańca Oświęcimia Szymona Klugera.

Elementem projektu jest wprowadzenie zainteresowanych do świadomego korzystania oraz współtworzenia Wikipedii – globalnej encyklopedii. Naszym celem jest uzupełnienie haseł na temat żydowskiej społeczności dawnego Oświęcimia, zabytków i dzieł sztuki zachowanych do dziś. Serdecznie zapraszamy wszystkich redaktorów Wikipedii, badaczy i inne zainteresowane osoby do współpracy!

Chcemy, aby zbiory Muzeum Żydowskiego były dostępne dla użytkowników Wikipedii z całego świata.

Hasła w Wikipedii

W pierwszej edycji projektu zespół uzupełnił Wikipedię o blisko 80 haseł i tłumaczeń. Pełną listę haseł już utworzonych (lub, w niektórych przypadkach, znacząco rozszerzonych) przez zespół, i dostępnych w Wikipedii, znajdziecie w specjalnie przygotowanej tabeli. Artykuły dotyczą czterech obszarów tematycznych:

  • Zbiory Muzeum Żydowskiego i powiązane treści związane z historią, kulturą, architekturą,
  • Społeczność Oświęcimia przed 1939 rokiem i powiązane hasła biograficzne,
  • Miejsca na mapie współczesnego Oświęcimia związane z wielokulturową historią miasta,
  • Skarby Wielkiej Synagogi oraz badania archeologiczne prowadzone w 2004 roku.


Utworzone i rozszerzone hasła:

EN 🇬🇧 PL 🇵🇱 FR 🇫🇷 DE 🇩🇪 UK 🇺🇦 RU 🇷🇺 HE 🇮🇱 Wikidata
1 Auschwitz Jewish Center Centrum Żydowskie w Oświęcimiu Centre Juif d'Auschwitz Jüdisches Zentrum in Oświęcim/Auschwitz Єврейський центр Аушвіц в Освенцимі Еврейский центр Аушвиц в Освенциме המרכז היהודי באושוויינצ׳ים Q9186556
2 The Great Synagogue Memorial Park in Oświęcim Park Pamięci Wielkiej Synagogi w Oświęcimiu Parc commémoratif de la Grande Synagogue d'Oświęcim Gedenkpark zur großen Synagoge Парк пам'яті Великої синагоги в Освенцимі Парк памяти Великой синагоги в Освенциме Q109607775
3 The Great Synagogue in Oświęcim Wielka Synagoga w Oświęcimiu Grande Synagogue d'Oświęcim Große Synagoge (Auschwitz) Велика синагога в Освенцимі Великая синагога в Освенциме Q11837744
4 Jewish Cemetery in Oświęcim Cmentarz żydowski w Oświęcimiu Cimetière juif d'Oświęcim Jüdischer Friedhof in Oświęcim Єврейське кладовище (Освенцим) Еврейское кладбище (Освенцим) Q9194447
5 Shimson Kleuger Szymon Kluger Shimson Kleuger Szymon Kluger Шимон Клугер Клугер, Шимон Q325514
6 Jan Skarbek Jan Skarbek (ksiądz) Jan Skarbek Jan Skarbek Ян Скарбек Ян Скарбек Q110809682
7 Jan Skarbek Square in Oświęcim Plac ks. Jana Skarbka w Oświęcimiu Place du Père Jan Skarbek Jan Skarbek Platz (Sandbox) Площадь Яна Скарбека в Освенциме Q110872903
8 Oświęcim Treasure Skarb oświęcimski Trésor d'Oświęcim Schatz von Oświęcim Скарби Освенцима Сокровища Освенцима Q110734849
9 Oświęcim Synagogue Synagoga Chewra Lomdei Misznajot w Oświęcimiu Synagogue d'Oświęcim Синагога «Хевра Ломдей Мишнаёс» в Освенциме המוזיאון היהודי ובית הכנסת באושווינצ'ים Q571919
10 Mural Trail in Oświęcim Szlak murali w Oświęcimiu
11 Jakub Haberfeld Jakub Haberfeld Jakub Haberfeld (Sandbox) Якуб Хаберфельд Якуб Хаберфельд Q16561030
12 Henryk Schönker Henryk Schönker Henryk Schönker Хенрік Шенкер Шенкер, Хенрик Q9288694
13 Leon Schönker Leon Schönker Leon Schönker Leon Schönker Леон Шенкер Шенкер, Леон Q94882874
14 Tova Berlinski Tova Berlinski Tova Berlinski Tova Berlinski Това Берлінські Това Берлински טובה ברלינסקי Q9360402
15 Carl Korn Carl Korn Karl Korn (Architekt) קרל קורן
16 Żydowskie organizacje skautowe w Oświęcimiu
17 Museum of Jewish Heritage Muzeum Dziedzictwa Żydowskiego w Nowym Jorku Museum of Jewish Heritage Museum of Jewish Heritage מוזיאון המורשת היהודית Q839985


Dlaczego Wikipedia?
Telescope mark
Telescope mark

Dążymy do tego, aby wiedza o kulturowej przeszłości Oświęcimia i regionu była łatwiej dostępna dla wszystkich. Rozwijając treści związane z historią Oświęcimia i przedwojennej społeczności jego mieszkańcow mamy nadzieję stworzyć miejsce w sieci, w którym wiedza o społeczności i kulturze Oszpicina będzie dalej badana i zbierana. Dla wszystkich zainteresowanych tą tematyką hasło Wikipedii to tylko punkt wyjścia do zdobywania dodatkowych informacji – dzięki linkom i przypisom bibliograficznym można przejść do dalszych treści. W pierwszej edycji projektu nasz zespół dodał do haseł ponad 250 przypisów.

Wikipedia, zawarte w niej hasła, a także sam wikiprojekt, są żywymi dokumentami, które z czasem będą dalej rozwijane, edytowane, wzbogacane o dokładniejsze treści lub dalsze multimedia. Dlatego zapraszamy wszystkich zainteresowanych do udziału.


Otwarta kolekcja multimediów

Kolekcja fotografii, dokumentów i zdjęć eksponatów z kolekcji Muzeum Żydowskiego w Oświęcimiu została udostępniona w bibliotece multimediów Wikimedia Commons. Zachowane fotografie portretowe i zdjęcia grupowe posłużyły do zilustrowania szeregu haseł biograficznych. Z kolei fotografie obiektów z kolekcji muzeum są wykorzystywane w różnorodnych hasłach o tematyce historycznej, a także wielu istniejących już artykułach Wikipedii o kulturze i historii.

CC-BY-SA icon yellow
CC-BY-SA icon yellow
CC0 button
CC0 button

Wszystkie udostępnione multimedia – fotografie, dokumenty, audiodeskrypcje – są dostępne do ponownego wykorzystania, nie tylko w hasłach Wikipedii, ale również do pobrania i dalszego wykorzystania przez wszystkich użytkowników Internetu. Większość udostępnionych multimediów należy do domeny publicznej, a wybrane zdjęcia wykonane współcześnie zostały udostępnione na wolnej licencji CC BY-SA.

Multimedia oznaczone jako domena publiczna i te na wolnej licencji mogą być wykorzystywane przez wszystkich zainteresowanych – naukowców i badaczy, dziennikarzy, nauczycieli, blogerów, twórców aplikacji czy artystów. Ilustracje udostepnione w Commons wolno zgodnie z prawem wykorzystywać w publikacjach internetowych, w książkach i pracach naukowych, do tworzenia scenariuszy lekcji, kolaży, projektów koszulek czy gadżetów z graficznymi nadrukami i w innych twórczych celach.

Wszystkie ilustracje można znaleźć w kategorii plików z Muzeum Żydowskiego w Wikimedia Commons.


Ilustracje w Wikipedii

W listopadzie 2021 roku Centrum rozpoczęło udostępnianie w Wikimedia Commons fotografii i zdigitalizowanych zbiorów. Do lutego 2022 roku zilustrowano nimi ponad 70 haseł w 7 wersjach językowych encyklopedii. Ilustrują one nie tylko hasła bezpośrednio związane z projektem, ale także liczne artykuły związane z kulturą i obyczajowością żydowską oraz historią Żydów w Polsce, na przykład: Koszerność, Pesach, Gabaj, Oświęcim, Krzyż Oświęcimski (pl); Tallit, Kippah, Passover, Siddur, History of the Jews in Poland (en) i wiele innych. Hasła zawierające ilustracje z kolekcji Muzeum Żydowskiego są wyświetlane ponad 250 000 razy w miesiącu przez czytelników Wikipedii.

Dokumentacja badań archeologicznych


Współpracujemy z badaczami zajmujacymi się żydowską historią i kulturą. Oprócz cyfrowych zbiorów Muzeum Żydowskiego w Oświęcimiu, do powszechnego wykorzystania udostepniliśmy fotografie wykonane podczas wykopalisk archeologicznych z 2004 roku, podczas których odkryto skarb oświęcimski – zachowane zabytki ze zniszczonej Wielkiej Synagogi w Oświęcimiu. Unikalne zdjęcia dokumentujące badania archeologiczne udostępnił dr Jacek Proszyk, historyk zajmujący się historią i kulturą polskich Żydów.

Zobacz zdjęcia z wykopalisk →


Zespół

W projekcie brali udział studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Łódzkiego i Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, a także stażyści i pracownicy Oshpitzin – Muzeum Żydowskiego w Oświęcimiu. Opiekę merytoryczną nad projektem objął dr Artur Szyndler, kustosz Muzeum Żydowskiego w Oświęcimiu, a koordynatorką projektu w Wikipedii jest Marta Malina Moraczewska.

Projekt zrealizowali wikipedyści: Eduardschnack, Joystick, Kam691 (Kamil Gut), Lithemno (Lilia Vostrikova, Theresa Hodomszky, Emma Wurffel, Noah Schleinzer), Marta Malina Moraczewska, Michalina Poręba, Patrycja Jabłońska, Stanisław Rogulski.

Kontakt[edytuj | edytuj kod]

Koordynacja działań: Marta Malina Moraczewska

Opiekun merytoryczny: dr Artur Szyndler

Email: cyfrowedziedzictwo@gmail.com