Wybory prezydenckie w Czarnogórze w 2023 roku
Czarnogóra
 Ustrój i polityka Czarnogóry Ustrój polityczny
Konstytucja
Władza ustawodawcza
Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
Samorząd terytorialny
Partie polityczne
Wybory
Polityka zagraniczna
|
Wybory prezydenckie w Czarnogórze w 2023 roku odbyły się 19 marca (I tura) i 2 kwietnia (II tura).
O reelekcję ubiegał się Milo Đukanović, wieloletni premier kraju, uważany za jednego z twórców czarnogórskiej niepodległości[1]. W czasie kadencji, w 2020, Demokratyczna Partia Socjalistów Czarnogóry, której był przewodniczącym, utraciła władzę w parlamencie, co zapoczątkowało proces osłabienia jej monopolu w czarnogórskiej polityce oraz zmianę pokoleniową na szczytach władz[2].
System wyborczy[edytuj | edytuj kod]
Artykuł 96 Konstytucji stanowi, że kandydat musi być obywatelem Czarnogóry i zamieszkiwać w Czarnogórze przez co najmniej dziesięć lat na przestrzeni ostatnich 15 lat poprzedzających dzień wyborów, aby móc ubiegać się o fotel prezydencki. Prezydent Czarnogóry wybierany jest bezwzględną większością ważnych głosów oddanych. Jeżeli żaden kandydat nie otrzyma wymaganej liczby głosów, druga tura głosowania odbywa się 14 dni po pierwszej rundzie pomiędzy dwoma kandydatami, którzy otrzymali największą liczbę głosów. W drugiej turze wybiera się kandydata, który otrzymuje największą liczbę głosów[3].
Kandydaci[edytuj | edytuj kod]
Kandydat aby zgłosić swoją kandydaturę Państwowej Komisji Wyborczej musiał zebrać 8 101 podpisów[4].
Rejestracja[edytuj | edytuj kod]
Państwowa Komisja Wyborcza Czarnogóry (DIK) w przewidzianym prawie terminie zarejestrowała siedmiu kandydatów. Numery kandydatów zostały przydzielone w drodze losowania w dniu 4 marca 2023[5].
| Nr | Kandydat | Partia | Uwaga |
|---|---|---|---|
| 1 | Milo Đukanović | DPS | Urzędujący prezydent i siedmiokrotny premier Czarnogóry, przewodniczący "Demokratycznej Partii Socjalistów Czarnogóry"[6]. |
| 2 | Jakov Milatović | ET | Ekonomista, były minister rozwoju gospodarczego[7]. |
| 3 | Andrija Mandić | FD | Poseł, przedstawiciel mniejszości serbskiej[8]. |
| 4 | Jovan Radulović | Niezależny | Trener personalny, influencer, celebryta[9]. |
| 5 | Goran Danilović | ZCG | Były poseł i minister spraw wewnętrznych (2016), założyciel partii Zjednoczona Czarnogóra[10]. |
| 6 | Aleksa Bečić | DCG | Były przewodniczący parlamentu (2020-2022), założyciel partii „Demokratyczna Czarnogóra”[11]. |
| 7 | Draginja Vuksanović | SDP | Profesor prawa, poseł z ramienia "Socjaldemokratycznej Partii Czarnogóry"[12]. |
Wyniki wyborów[edytuj | edytuj kod]
W pierwszej turze najwięcej głosów zdobył Milo Đukanović (35,37%), który wraz z Jakovem Milatoviciem przeszedł do drugiej tury. Frekwencja wyborcza wynosiła 63%[13]. W drugiej turze, przy frekwencji wynoszącej 70%, zwyciężył jednak Milatović, zdobywając prawie 59% głosów[14].
| Kandydat | Partia | I tura | II tura | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Głosy | % | Głosy | % | |||
| Jakov Milatović | ET | 97 867 | 28,92 | 221 592 | 58,88 | |
| Milo Đukanović | DPS | 180 274 | 35,37 | 154 769 | 41,12 | |
| Andrija Mandić | FD | 65 394 | 19,32 | |||
| Aleksa Bečić | DCG | 37 563 | 11,10 | |||
| Draginja Vuksanović | SDP | 10 669 | 3,15 | |||
| Goran Danilović | ZCG | 4 659 | 1,38 | |||
| Jovan Radulović | Niezależny | 2 574 | 0,76 | |||
| Nieważne/puste głosy | 3 169 | 0,93 | 3 920 | 1,03 | ||
| Razem | 341 580 | 100 | 380 281 | 100 | ||
| Zarejestrowani wyborcy/frekwencja | 542 154 | 63,00 | 542 154 | 70,14 | ||
| Źródło: DIK | ||||||
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wybory prezydenckie w Czarnogórze: triumf Jakova Milatovicia i początek zmian? | Instytut Europy Środkowej [online], ies.lublin.pl, 6 kwietnia 2023 [dostęp 2023-05-14] (pol.).
- ↑ Wybory prezydenckie w Czarnogórze: koniec ery Djukanovicia [online], OSW Ośrodek Studiów Wschodnich, 4 kwietnia 2023 [dostęp 2023-05-14] (pol.).
- ↑ Montenegro. Presidential Elections. nsd.uib.no, 2013. [dostęp 2023-05-14].
- ↑ Lista predsjedničkih kandidata do 3. marta, potreban 8.101 potpis [online], RTCG - Radio Televizija Crne Gore - Nacionalni javni servis [dostęp 2023-05-14] (czarnog.).
- ↑ DIK utvrdio redosljed na listi kandidata za predsjedničke izbore [online], MINA, 4 marca 2023 [dostęp 2023-05-14] (ang.).
- ↑ Đukanović predao kandidaturu za predsjednika [online], vijesti.me [dostęp 2023-05-14] (serb.).
- ↑ Jakov Milatović predao predsjedničku kandidaturu [online], RTCG - Radio Televizija Crne Gore - Nacionalni javni servis [dostęp 2023-05-14] (czarnog.).
- ↑ DF predao predlog za predsjedničku kandidaturu Mandića [online], vijesti.me [dostęp 2023-05-14] (serb.).
- ↑ Potvrđena predsjednička kandidatura Raduloviću [online], RTCG - Radio Televizija Crne Gore - Nacionalni javni servis [dostęp 2023-05-14] (czarnog.).
- ↑ Mladi Ujedinjene predali kandidaturu Danilovića [online], RTCG - Radio Televizija Crne Gore - Nacionalni javni servis [dostęp 2023-05-14] (czarnog.).
- ↑ Demokrate predale kandidaturu Bečića [online], RTCG - Radio Televizija Crne Gore - Nacionalni javni servis [dostęp 2023-05-14] (czarnog.).
- ↑ SDP predao kandidaturu Vuksanović Stanković [online], RTCG - Radio Televizija Crne Gore - Nacionalni javni servis [dostęp 2023-05-14] (czarnog.).
- ↑ Czarnogóra wybrała. Urzędujący prezydent z największą liczbą głosów według wstępnych wyników [online], TVN24 [dostęp 2023-05-14] (pol.).
- ↑ Czarnogóra wybrała prezydenta. Milo Dziukanović przyznaje się do porażki. Koniec epoki [online], TVN24 [dostęp 2023-05-14] (pol.).