Złotook
Złotook – powszechnie przyjęta nazwa owada z rodziny złotookowatych (Chrysopidae), w literaturze stosowana w różnym znaczeniu. W najszerszym sensie oznacza dowolnego przedstawiciela rodziny.
Są to owady zjadające mszyce, czerwce, miodówki, przędziorki i larwy zwójek. W ciągu 2 tyg. larwa potrafi zjeść do 450 mszyc[1].
Przez długi czas nazwa złotook wiązana była z rodzajem Chrysopa[2], jako jego nazwa zwyczajowa, np. bardzo rzadki w Polsce Chrysopa dasyptera nazwano złotookiem[3]. Pospolicie występujących w Polsce przedstawicieli tego rodzaju różni autorzy nazywali m.in.:
- złotook (Chrysopa perla)[4]
- złotook drapieżny (Chrysopa carnea)[5]
- złotook pospolity (Chrysopa perla)[6]
- złotook pospolity (Chrysopa vulgaris)[7][8]
- złotook zwyczajny (Chrysopa carnea)[7]
- złotook zwyczajny (Chrysopa perla)[9]
W wyniku zmian w klasyfikacji owadów z rodziny Chrysopidae – a zwłaszcza rewizji taksonomicznej, dawniej najliczniejszego w gatunki, rodzaju Chrysopa – niektóre gatunki zaliczone zostały do innych niż Chrysopa rodzajów, m.in. do Chrysoperla, a niektóre nazwy uznano za synonimy nazwy opisanego już wcześniej gatunku.
I tak, dla przykładu, gatunek klasyfikowany jako Chrysopa carnea przemianowano na Chrysoperla carnea. Dalsze badania wykazały, że pod tą nazwą kryje się kilka gatunków kryptycznych (bliźniaczych), łudząco do siebie podobnych. W niektórych przypadkach różnice wykazano dopiero na poziomie zachowań godowych.
Przykładem synonimu jest Chrysopa vulgaris. Gatunek opisany pod tą nazwą to – opisany już wcześniej – Chrysoperla carnea.
Wobec takiego podobieństwa gatunków i zmienności nazw naukowych prawidłowe stosowanie nazw zwyczajowych jest znacznie utrudnione. Głównie z takich powodów badacze odchodzą od ich używania, pozostając przy nazwach naukowych (powszechnie zwanych łacińskimi).
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Stanisław Ignatowicz: Złotooki: drapieżne owady. Pożyteczne owady zwalczające szkodniki roślin. 2013. [dostęp 2013-08-26]. (pol.).
- ↑ Słownik języka polskiego. red. nauk. Mieczysław Szymczak. T. 3: R-Z Wyd. 7 zm. i popr.. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10902-X.
- ↑ Roland Dobosz: Polska Czerwona Księga Zwierząt: Chrysopa dasyptera McLachlan, 1872. Instytut Ochrony Przyrody PAN. [dostęp 2010-10-20].
- ↑ Henryk Sandner: Owady. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990. ISBN 83-01-08369-7.
- ↑ Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-14595-8.
- ↑ Władysław Strojny: Nasze zwierzęta. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1981. ISBN 83-09-00045-6.
- ↑ a b Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.
- ↑ Multimedialna Encyklopedia Powszechna WIEM edycja 2006. Young Digital Poland S.A., 2006.
- ↑ Ursula Stichmann-Marny, Erich Kretzschmar: Przewodnik : rośliny i zwierzęta. Warszawa: Multico, 2006. ISBN 83-7073-429-4.