Zespół Folklorystyczny „Kurpiowszczyzna”
| |
| Rok założenia | |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Gatunek |
folkloryzm |
Zespół Folklorystyczny „Kurpiowszczyzna” – grupa śpiewaczo-taneczna działająca od 1974 przy Regionalnym Centrum Kultury Kurpiowskiej im. ks. Władysława Skierkowskiego w Myszyńcu[1], laureat Nagrody im. Oskara Kolberga w 2017[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Zespół (początkowo tylko śpiewaczy) powstał w 1974 z inicjatywy Zofii Warych, Haliny Mówińskiej, Genowefy Rosińskiej, Heleny Glinki, Zofii Staszewskiej, Ireny Tułodzieckiej, Zofii Drzewieckiej, Zofii Sikory, Władysławy Borajkiewicz, Marii Tułodzieckiej i Zofii Krajzy. Kobiety zwróciły się do pracowników Gminnego Ośrodka Kultury w Myszyńcu o pomoc w utworzeniu zespołu z kapelą. Anna Pietrzak i Witold Filipiak zajęli się współtworzeniem zespołu. Zmobilizowali kapelę ze wsi Pełty (Piotr i Czesław Drząszcz). Dołączyli do nich Czesław Popielarczyk i Witold Filipiak[3].
Kierownikiem jest Mariusz Pliszka – instruktor RCKK w Myszyńcu[4], wcześniej był nim Zdzisław Ścibek[2].
Repertuar[edytuj | edytuj kod]
Zespół od początku działalności ma w repertuarze wyłącznie kurpiowskie tańce i pieśni zaczerpnięte z tradycji rodzinnych starszych członków i członkiń. Śpiewa głosem białym. Tańczy fafura, stara babę, olendra, powolniaka[2].
Zespół przedstawia widowiska obrzędowe obrazujące kurpiowską kulturę i tradycję. Do najpopularniejszych należą: „Podbzieranie niodu” – spektakl prezentowany każdego roku na ogólnopolskiej imprezie Miodobranie Kurpiowskie w Myszyńcu, „Obrzęd weselny” obrazujący tradycję i zabawy weselne, jak również widowisko „Muzyka na wsi”, które jest zbiorem wielu charakterystycznych tańców i pieśni kurpiowskich[2].
Od 2010 w każdą pierwszą niedzielę miesiąca zespół przygotowuje msze z elementami gwary kurpiowskiej odprawiane w bazylice w Myszyńcu[2].
W 2011 wydano płytę zespołu pt. „Tradycyjne ludowe pieśni kurpiowskie”[2].
Sukcesy[edytuj | edytuj kod]
Autentyzm i sposób pieśni oraz tańców wykonania zwróciły uwagę publiczności i znawców folkloru już w 1974 na Rejonowym Przeglądzie Zespołów Regionalnych w Przasnyszu. Komisja z udziałem Grażyny Dąbrowskiej zakwalifikowała zespół do Ogólnopolskiego Festiwalu Folklorystycznego w Płocku. Studio TVP w Katowicach przygotowało dwudziestominutowy program o zespole (tańce i pieśni) emitowany również w telewizji ogólnopolskiej[3].
Zespół zdobył m.in.:
- I miejsce na Przeglądzie Zespołów Artystycznych w Olecku (1975),
- II miejsce na Przeglądzie Spółdzielczych Zespołów Artystycznych w Kaliszu (1976),
- Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu (1995 i 2007 – nagroda dla kapeli zespołu),
- I nagrodę na Ogólnopolskich Dniach Kultury Kurpiowskiej w Nowogrodzie (1999)[2],
- Nagroda im. Bernarda Kielaka w czasie 39. Kurpiowskich Prezentacji Artystycznych w Ostrołęce (2023)[5].
Zespół był wielokrotnie nagradzany. Otrzymał:
- Odznakę Wojewody Ostrołęckiego „Za zasługi dla województwa ostrołęckiego” (1996),
- Nagrodę okolicznościową Starosty Ostrołęckiego[2],
- Nagrodę Prezesa Związku Kurpiów „Kurpik 2013” w kategorii ochrona dziedzictwa kulturoweg[6],
- Medal Pamiątkowy „Pro Masovia” nadany przez Marszałka Województwa Mazowieckiego (2014)[2],
- Nagrodę Marszałka Województwa Mazowieckiego (2015)[7],
- Nagrodę im. Oskara Kolberga za zasługi dla kultury ludowej (2017)[2].
Grupa występowała na centralnym Święcie Ludowym w Kaliszu (1978), w Piotrkowie Trybunalskim (1979) oraz w Kolnie (1980). Wielokrotnie brała udział w Dniach Folkloru Kurpiowskiego w Ostrołęce, Święcie Kultury Ludowej w Mrągowie, Ogólnopolskim Konkursie Muzyki i Pieśni Ludowej w Jaśle, Spotkaniach z Folklorem w Toruniu oraz wielu innych konkursach i przeglądach. Z udziałem zespołu odbywały i odbywają się takie cykliczne imprezy: Kurpiowskie Prezentacje Artystyczne, Jarmark Kurpiowski, Miodobranie Kurpiowskie[2], potańcówki kurpiowskie np. w Myszyńcu czy Czarni. Występował na różnych festiwalach, m.in. we Francji, Niemczech, Włoszech i na Litwie[8]. Zespół ubrał udział w uroczystościach kanonizacyjnych Jana Pawła II w Watykanie w 2014[2].
Zainteresowanie zespołem wykazało Polskie Radio. Nagrania śpiewu i tańca w wykonaniu zespołu zarchiwizowano też w zbiorach Instytutu Sztuki PAN[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kronika RCKK z lat 1972–1974, Regionalne Centrum Kultury Kurpiowskiej im. ks. Władysława Skierkowskiego w Myszyńcu.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Zespół Folklorystyczny „Kurpiowszczyzna” – laureat Nagrody Kolberga 2017 [online], www.nagrodakolberg.pl [dostęp 2022-11-29].
- ↑ a b Tu bije serce kultury kurpiowskiej. 50-lecie Regionalnego Centrum Kultury Kurpiowskiej im. ks. Władysława Skierkowskiego w Myszyńcu, Myszyniec: Regionalne Centrum Kultury Kurpiowskiej im. ks. Władysława Skierkowskiego w Myszyńcu, 2022, ISBN 978-83-952030-4-6.
- ↑ Oferta zespołu „Kurpiowszczyzna” [online], rckkmyszyniec.pl [dostęp 2022-11-29].
- ↑ Za nami 39. Edycja Kurpiowskich Prezentacji Artystycznych [online], Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi, 21 kwietnia 2023 [dostęp 2024-03-08] (pol.).
- ↑ Dotychczasowi laureaci Kurpików (z lat 2001–2019) [online], www.zwiazekkurpiow.pl [dostęp 2022-03-27].
- ↑ Nagroda Marszałka Województwa Mazowieckiego 2015 [online].
- ↑ Iwona Choroszewska-Zyśk (red.), Encyklopedia kurpiowska. Fakty i ciekawostki, Ostrołęka: Związek Kurpiów, 2021, s. 98, ISBN 978-83-963465-0-6 [dostęp 2022-07-16].