Zespół dworski w Garlicy Murowanej

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zespół dworski w Garlicy Murowanej
Symbol zabytku nr rej. A-442 z 15 kwietnia 1977[1]
Ilustracja
Dwór w Garlicy Murowanej (2011)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Garlica Murowana

Rozpoczęcie budowy

pocz. XVII wieku

Położenie na mapie gminy Zielonki
Mapa konturowa gminy Zielonki, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zespół dworski w Garlicy Murowanej”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Zespół dworski w Garlicy Murowanej”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Zespół dworski w Garlicy Murowanej”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zespół dworski w Garlicy Murowanej”
Ziemia50°08′25″N 19°55′39″E/50,140278 19,927500

Zespół dworski w Garlicy Murowanej – zespół dworski z 2. połowy XVIII wieku oraz z XIX wieku w Garlicy Murowanej w powiecie krakowskim, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego. W skład zespołu dworskiego wchodzi: dwór, lamus, spichlerz, brama wjazdowa i park[1].

Lamus powstał na początku XVII w. Pierwotnie był on budynkiem bramnym drewnianego dworu. Z czasem został przystosowany do pełnienia funkcji lamusa, a bramę zamurowano. W XIX w. wzniesiono obok klasycystyczny dwór dziś już nieistniejący. Na początku XX w., nowy właściciel – Towarzystwo Ogrodnicze dokonano kolejnej przebudowy. W dawnym budynku gospodarczym przebudowanym w latach 90. XX w. znajduje się dzisiaj biuro gospodarstwa eksperymentalnego Akademii Rolniczej w Krakowie.

Lamus jest niewielkim, piętrowym budynkiem, na planie kwadratu. Zwieńczony jest dachem namiotowym, krytym dachówką. Na piętro prowadzą zewnętrzne, drewniane schody z galeryjką. Od tyłu lamusa wyraźnie widoczny jest duży, rustykowany portal. Jest on pozostałością po przejeździe. Okna posiadają bardzo skromne, kamienne obramienia renesansowe. Wewnątrz, na parterze i na piętrze, znajdują się dwa pomieszczenia. Dolne (dawna sień) posiada sklepienie kolebkowe, na piętrze strop jest płaski, drewniany.

Dwór w Garlicy Murowanej k/Krakowa stan z 1997

Dawny dwór z XIX w. został zniszczony w latach 70. i 80. XX w. przez ówczesnego właściciela zespołu dworskiego Akademię Rolniczą w Krakowie. Popadający w ruinę dwór został rozebrany w 1998. Do dzisiaj zachował się dawny budynek bramny zamieniony w lamus oraz XVII/XVIII w. brama z przylegającym do niej spichlerzem.

Dwór w swej architekturze był bardzo podobny do dworu w Glanowie.

Do dworu przylega klasycystyczna brama wjazdowa z XVIII w.

Obiekt został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 45–46 [dostęp 2019-11-17].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]