Ulica Opolska w Katowicach

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ulica Opolska
Śródmieście
Ilustracja
ulica Opolska w marcu 2021 roku
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Długość

635 m

Przebieg
0m ul. Juliusza Słowackiego
100m ul. Sokolska
280m ul. Jana III Sobieskiego
460m ul. Dąbrówki
635m ul. Friedricha Wilhelma Grundmanna (obwodnica śródmiejska)
Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Opolska”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Opolska”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Opolska”
Ziemia50°15′41,0″N 19°00′49,1″E/50,261377 19,013643
Budynek przy ul. Opolskiej 15
zabytkowa kamienica przy ul. Opolskiej 1 (róg z ul. Juliusza Słowackiego)

Ulica Opolska w Katowicach – jedna z ulic w katowickiej dzielnicy Śródmieście.

Opis[edytuj | edytuj kod]

W okresie Rzeszy Niemieckiej (do 1922)[1] i w latach niemieckiej okupacji Polski (1939–1945)[2] ulica nosiła nazwę Goethestraße[3][4][5]. W latach międzywojennych 1922-1939 ulica Opolska[6]. Po wojnie powrócono do nazwy ul. Opolska obowiązującej od 1945 do 1946. Od 11 października 1946 przez cztery dni ul. Henryka Sławika[7], następnie ul. Karola Liebknechta[8], od 1990 ponownie ul. Opolska.

Rozpoczyna swój bieg od ul. Juliusza Słowackiego, krzyżuje się z ul. Sokolską, ul. Króla Jana III Sobieskiego, ul. Dąbrówki. Przy ul. F. Grundmanna (tzw. obwodnica śródmiejska) kończy swój bieg. W dwudziestoleciu międzywojennym na rogu ul. Dąbrówki i ul. Opolskiej funkcjonował zakład mleczarski[5]. W 2011 wyburzono zabudowania tzw. Załęskiego Przedmieścia (niem. Zalenzer Vorstadt[9]), pochodzące z XIX wieku, zlokalizowane w rejonie ul. Dąbrówki, ul. Opolskiej i ul. Gliwickiej[5].

Przy ulicy Opolskiej znajdują się następujące zabytkowe kamienice z końca XIX i początku XX wieku i inne obiekty historyczne:

  • narożna kamienica (ul. Dąbrówki 9, róg z ul. Opolską), wzniesiona pod koniec XIX wieku, przebudowana na początku XX wieku;
  • narożna kamienica miejska (ul. Opolska 1, ul. J. Słowackiego 25)[10];
  • narożna kamienica mieszkalna (ul. Opolska 2, ul. J. Słowackiego 27)[10];
  • kamienica mieszkalna (ul. Opolska 3)[10];
  • kamienica mieszkalna (ul. Opolska 4)[10];
  • kamienica mieszkalna (ul. Opolska 5)[10];
  • kamienica mieszkalna (ul. Opolska 6)[10];
  • kamienica mieszkalna (ul. Opolska 7)[10];
  • narożna kamienica mieszkalna (ul. Opolska 8, ul. Sokolska 5)[10];
  • kamienica mieszkalna (ul. Opolska 11), wzniesiona na początku XX wieku w stylu modernizmu[10];
  • zabytkowa kamienica (ul. Opolska 15), wpisana do rejestru zabytków (nr rej.: A/866/2021[11] z 11 sierpnia 1992[12]); wzniesiona w 1924 według projektu Rudolfa Fischera, w stylu uproszczonego historyzmu lat dwudziestych, w typie willi miejskiej, przed wojną siedziba biskupów górnośląskich, siedziba przedstawicielstwa handlowego NRD wraz z przedstawicielstwem terenowym Stasi oraz placówka cenzury (do 1990), Socjaldemokracja RP, Regionalna Izba Gospodarcza (od 1997)[13][14];
  • kamienica mieszkalna (ul. Opolska 18), wzniesiona w dwudziestoleciu międzywojennym w stylu funkcjonalizmu[10];
  • zespół dawnych Zakładów Graficznych (ul. Opolska 22)[15], wzniesiony w latach trzydziestych XX wieku w stylu modernizmu, przebudowany w latach pięćdziesiątych XX wieku[10]; obecnie obiekty zaadaptowano na pomieszczenia biurowe (kompleks centrum konferencyjnego "Opolska 22").

Swą siedzibę mają tu (stan na 2011): firmy handlowe, Centrum Badań Klinicznych, DK Finace Center, klub muzyczny Spiż, klub Garage, redakcja śląskiego tygodnika Oferta, Ogólnopolski Ośrodek Rozwoju Zawodowego Progres, Instytut Badania Opinii i Rynku Pentor S.A., NZOZ Śląskie Centrum Osteoporozy, Górnośląskie Stowarzyszenie Diabetyków, oddział firmy Altkom Akademia S.A., Regionalna Izba Gospodarcza[16], oddział Urzędu Dozoru Technicznego, Kompleks OPOLSKA 22 – Centrum Konferencyjne[17]. Ulicą na odcinku pomiędzy ulicami Dąbrówki a F.W. Grundmanna kursują autobusy na zlecenie Zarządu Transportu Metropolitalnego (ZTM)[18].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. J. Lipońska-Sajdak, Katowice wczoraj. Kattowiz gestern, Gliwice 1995, s. 5.
  2. Plan Katowic z 1942 roku. grytzka-genealogie.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-19)]. www.grytzka-genealogie.de [dostęp 2011-07-12]
  3. Straßenverzeichnis aller Straßen von Kattowitz. www.grytzka-genealogie.de. [dostęp 2011-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-12)]. (niem.).
  4. Alle Straßen bzw. Straßennamen von Kattowitz Deutsch – Polnisch. www.grytzka-genealogie.de. [dostęp 2011-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-19)]. (niem.).
  5. a b c Koniec Załęskiego Przedmieścia (pol.) www.katowice.gazeta.pl [dostęp 2011-07-12]
  6. Niemiecka mapa Katowic z 1939 www.mapywig.org [dostęp 2011-07-14]
  7. Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice − Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 384. ISBN 83-85831-35-5.
  8. K. Szaraniec, L. Szaraniec, K. Szarowski, Katowice i Górnośląski Okręg Przemysłowy, Katowickie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, Katowice 1980, s. 32.
  9. Michał Bulsa, Barbara Szmatloch, Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 137, ISBN 978-83-7729-502-1.
  10. a b c d e f g h i j k Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-12]. (pol.).
  11. SPIS OBIEKTÓW NIERUCHOMYCH WPISANYCH DO REJESTRU ZABYTKÓW Z TERENU WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2021-10-13]
  12. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2011-07-12].
  13. Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 2011-07-12]. (pol.).
  14. Artykuł o budynku dawnego przedstawicielstwa Niemieckiej Republiki Demokratycznej
  15. Urząd Miasta Katowice: Protokół nr 47/10 z posiedzenia Komisji Górniczej Rady Miasta Katowice. (pol.) www.bip.um.katowice.pl [dostęp 2011-07-12]
  16. Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach. www.rig.katowice.pl. [dostęp 2011-07-12]. (pol.).
  17. Kompleks OPOLSKA 22 − Centrum Konferencyjne. www.e-konferencje.pl. [dostęp 2011-07-12]. (pol.).
  18. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia: Mapa połączeń publicznego transportu zbiorowego ZTM. noweinfogzm.metropoliagzm.pl, 2023-06-09. [dostęp 2024-03-03]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Spacery po Katowicach, Urząd Miasta Katowice: Wydział Promocji i Współpracy z Zagranicą, Katowice Grudzień 2003, ISBN 83-918152-5-0.
  • Lech Szaraniec, Górny Śląsk - Przewodnik, wyd. Muza, Warszawa 1997, ISBN 83-7079-875-6, s. 59.
  • Katowice - Plan miasta, wyd. Demart SA, Warszawa 2009/2010.