Ulica Andrzeja w Katowicach

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ulica Andrzeja
Śródmieście
Ilustracja
ul. Andrzeja (w głębi widoczny zespół budynków Sądu Wojewódzkiego)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Długość

407 m[1]

Przebieg
0m ul. Tadeusza Kościuszki
155m ul. Stefana Batorego
200m plac Oddziałów Młodzieży Powstańczej
225m ul. Marii Skłodowskiej-Curie
270m plac Andrzeja
380m ul. ks. Augustyna Kordeckiego
407m ul. Mikołowska
Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Andrzeja”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Andrzeja”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Andrzeja”
Ziemia50°15′22,3″N 19°00′58,0″E/50,256192 19,016122
Multimedia w Wikimedia Commons
Gmach Sądu Okręgowego przy ulicy Andrzeja w Katowicach (u góry)
Narożna kamienica mieszkalna (ul. Andrzeja 1, ul. T. Kościuszki 7)
Kamienica na rogu ul. Andrzeja i ul. S. Batorego

Ulica Andrzeja w Katowicach (do 1922[2] i w latach 1939–1945[3] Andreasstraße[4]) – ulica w katowickiej dzielnicy Śródmieście.

Przebieg[edytuj | edytuj kod]

Ulica rozpoczyna swój bieg od skrzyżowania z ulicą Tadeusza Kościuszki. Następnie krzyżuje się z ulicą Stefana Batorego, biegnie obok placu Oddziałów Młodzieży Powstańczej i placu Andrzeja, ulicy Marii Skłodowskiej-Curie i ulicy księdza Augustyna Kordeckiego. Kończy swój bieg przy ulicy Mikołowskiej.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Nazwa ulicy prawdopodobnie pochodzi od imienia kuźnika boguckiego Andrzeja, który na swoim gruncie założył wieś zagrodniczą Katowice. Wieś ta była wzmiankowana w 1598 roku w protokole wizytacji parafii w Bogucicach[5]. Według kroniki katowickiej straży pożarnej[6] 22 lipca 1904 roku wybuchł pożar przy Andreasstraße. Spłonął namiot, w którym organizowano pokazy kinematograficzne[7].

W latach międzywojennych przy ulicy Andrzeja działały takie instytucje, jak[8][9]: Wydział Handlowy Sądu Okręgowego (pod numerem 158), Przedsiębiorstwo Techniczno-Handlowe „Spawa” (ul. Andrzeja 2), skład win Czesława Bojarskiego (pod numerem 14), Polskie Towarzystwo Emigracyjne i Polski Czerwony Krzyż (ul. Andrzeja 9), Związek Górników Zjednoczenia Zawodowego Polskiego (pod numerem 21), dowództwo 23. Dywizji Piechoty[10] (pod numerem 4), miesięcznik "Informator Śląski" (ul. Andrzeja 6), redakcja gazety Głos Górnego Śląska (ul. Andrzeja 14), Sąd Grodzki (pod numerem 28)[11]. Do 1939 pod numerem 21 znajdowała się restauracja „Strzecha Górnicza”[12], a pod numerem 31 – kawiarnia/cukiernia, której właścicielem był Majnusz[13].

Dnia 22 lipca 1949 roku pod numerem 9 otwarto miejskie pogotowie ratunkowe w Katowicach[14]. Przy ul. Andrzeja 13 mieszkał od 1934 roku artysta drzeworytnik Paweł Steller. W 1976 roku w jego mieszkaniu powstało Muzeum Społeczne Pawła Stellera. Od 1983 roku jest ono częścią Muzeum Historii Katowic[15] (obecnie przy ul. T. Kościuszki 49).

W miejscu pawilonu dworcowego (pl. Oddziałów Młodzieży Powstańczej) mieściła się gospoda K. Gojnego[16].

Opis[edytuj | edytuj kod]

Przy ulicy Andrzeja znajdują się następujące historyczne obiekty:

  • zespół budynków Sądu Wojewódzkiego (ul. Andrzeja 16, 18); wpisany do rejestru zabytków 15 listopada 1997 (nr rej.: A/1663/97), składający się z gmachu starego sądu (ulica Andrzeja 18), wybudowanego w 1889 w stylu neorenesansu niemieckiego, i nowego budynku sądu (ulica Andrzeja 16) wzniesionego w 1913 w stylu neobarokowym, połączonych przewiązką (granice ochrony obejmują cały zespół)[17][18];
  • narożna kamienica mieszkalna (ul. Andrzeja 1, ul. T. Kościuszki 7)[19];
  • narożna kamienica mieszkalna (ul. Andrzeja 2, ul. T. Kościuszki 9)[19];
  • kamienica mieszkalna (ul. Andrzeja 3)[19];
  • kamienica mieszkalna (ul. Andrzeja 4)[19];
  • kamienica mieszkalna (ul. Andrzeja 5)[19];
  • kamienica mieszkalna (ul. Andrzeja 6)[19];
  • kamienica mieszkalna (ul. Andrzeja 7)[19];
  • kamienica mieszkalna (ul. Andrzeja 9)[19];
  • kamienica mieszkalna (ul. Andrzeja 10)[19];
  • kamienica mieszkalna (ul. Andrzeja 11)[19];
  • kamienica mieszkalna (ul. Andrzeja 12)[19];
  • kamienica mieszkalna (ul. Andrzeja 13)[19], wzniesiona pod koniec XIX wieku; posiada loggie balkonowe i kute balustrady; mieszkał w niej Paweł Steller[20];
  • narożna kamienica mieszkalna (ul. Andrzeja 14, ul. M. Skłodowskiej-Curie 10)[19];
  • kamienica mieszkalna (ul. Andrzeja 17, pl. Oddziałów Młodzieży Powstańczej 1)[19];
  • kamienica mieszkalna (ul. Andrzeja 19/21)[19];
  • dawna fabryka w oficynie (ul. Andrzeja 21a)[19];
  • kamienica mieszkalna (ul. Andrzeja 23)[19];
  • kamienica mieszkalna (ul. Andrzeja 25)[19];
  • kamienica mieszkalna (ul. Andrzeja 27)[19];
  • narożna kamienica mieszkalna (ul. Andrzeja 29, róg z ul. ks. A. Kordeckiego)[19].

Przy ulicy Andrzeja swoją siedzibę mają[21]: kancelarie adwokackie, Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży "Dom Aniołów Stróżów", przedsiębiorstwa handlowo-usługowe, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (Punkt Terenowy nr 1), Polski Związek Niewidomych (Zarząd Koła Miejskiego), biuro obsługi PKP Intercity[22], Sąd Okręgowy.

Na ścianie budynku pod numerem 21 znajduje się pamiątkowa tablica, upamiętniająca miejsce zamieszkiwania Konstantego Emanuela lmieli w tej kamienicy.

Ulicą na całej swojej długości kursują autobusy na zlecenie Zarządu Transportu Metropolitalnego (ZTM)[23].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Urząd Miasta Katowice: Plan zimowego utrzymania dróg na sezon 2009/2010. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-21]. (pol.).
  2. ↑ J. Lipońska-Sajdak, Katowice wczoraj. Kattowiz gestern, Gliwice 1995, s. 5.
  3. ↑ Plan Katowic z 1942 roku. grytzka-genealogie.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-19)]. www.grytzka-genealogie.de [dostęp 2011-07-21]
  4. ↑ Alle Straßen bzw. Straßennamen von Kattowitz Deutsch – Polnisch. www.grytzka-genealogie.de. [dostęp 2011-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-19)]. (niem.).
  5. ↑ Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice - Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 17. ISBN 83-85831-35-5.
  6. ↑ Michał Bulsa: Ulice i place Katowic. Katowice: Prasa i Książka, 2012, s. 214. ISBN 978-83-933-665-8-3. (pol.).
  7. ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 92. ISBN 978-83-7729-021-7.
  8. ↑ Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 158. ISBN 83-913341-0-4.
  9. ↑ Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 159. ISBN 83-913341-0-4.
  10. ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996, s. 34. ISBN 83-905115-0-9.
  11. ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 69. ISBN 978-83-7729-021-7.
  12. ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 95. ISBN 978-83-7729-021-7.
  13. ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 96. ISBN 978-83-7729-021-7.
  14. ↑ Wojewódzkie Pogotowie Ratunkowe w Katowicach: 60 lat Wojewódzkiego Pogotowia Ratunkowego w Katowicach. www.wpr.pl. [dostęp 2011-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-13)]. (pol.).
  15. ↑ Katowice − Informator, red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993, ss. 52, 53.
  16. ↑ Michał Bulsa, Barbara Szmatloch, Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 7, ISBN 978-83-7729-502-1.
  17. ↑ Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 2011-07-21]. (pol.).
  18. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2011-07-21].
  19. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-21]. (pol.).
  20. ↑ Zabytkowa kamienica przy ul. Andrzeja w Katowicach czeka na remont (pol.) www.katowice.naszemiasto.pl [dostęp 2011-07-21]
  21. ↑ Spis firm na ulicy Andrzeja w mieście Katowice. www.katalog.pf.pl. [dostęp 2011-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-02-25)]. (pol.).
  22. ↑ Biznes Finder. [dostęp 2017-01-18].
  23. ↑ Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia: Mapa połączeń publicznego transportu zbiorowego ZTM. noweinfogzm.metropoliagzm.pl, 2023-06-09. [dostęp 2024-03-03]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Katowice - Plan miasta, wyd. Demart SA, Warszawa 2009/2010.
  • Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000. ISBN 83-913341-0-4.
Wybrane ulice i place Śródmieścia w Katowicach
Ulice
Place i skwery
Nieistniejące

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulica_Andrzeja_w_Katowicach&oldid=73039971”