Cmentarz żydowski w Sławnie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana]

[wersja nieprzejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 05:36, 20 lut 2012

Cmentarz żydowski w Sławnie - cmentarz został założony^[1] w połowie XIX wieku i mieścił się przy obecnych ulicach Stefanii Sempołowskiej i Gdańskiej.^[2] Był ogrodzony murem. Miał powierzchnię 0,4 hektara. W 1939 został zniszczony. W latach 60. XX wieku nagrobki używane były do budowy dróg. Obecnie jest to porośnięty trawą plac. Zachowały się jedynie fragmenty rozbitych macew i fragmenty murowanego ogrodzenia z 1905 roku. W mieście istniała również synagoga, przy obecnej ulicy Mariana Rapackiego (ówczesna Mühlen Straße). Pierwszy obiekt notowany jest już w 1840 roku, w nocy z 10 na 11 października 1846 roku strawił go pożar. Gmina żydowska, która wówczas była zadłużona (budowa nowej szkoły) zwróciła się o pomoc do rodaków w Izraelu, dwa lata później wzniesiono nową synagogę. Do gminy należała również kamienica przy ulicy Rapackiego 12. Synagoga dotrwała do czasów II wojny światowej, pierwszych zniszczeń dokonano podczas Nocy kryształowej (9/10 listopada 1938 roku), ale budynek przetrwał kolejne lata. Pod koniec wojny przetrzymywano w nim jeńców sowieckich, na krótko przed wkroczeniem do miasta wojsk Armii Czerwonej (7 marca 1945 roku) podpalono synagogę, która doszczętnie spłonęła.^[3] Dnia 3 października 1999 roku gościła w Sławnie delegacja członków sekcji amerykańskiej Międzynarodowego Towarzystwa im. Dietricha Bonhoeffera, uczestnicy odsłonili na ścianie kaplicy cmentarnej tablicę pamiątkową o następującej treści: „Pamięci Gminy Żydowskiej mieszkającej w okolicach Sławna od 1812 roku. / W 1938 roku naziści spalili wszystkie synagogi i zniszczyli nagrobki. Do 1942 roku / wszyscy żydzi zostali wypędzeni ze Sławna, większość do obozów śmierci na / wschodzie. Zostały tylko ruiny cmentarza.” Tekst umieszczono dodatkowo w języku angielskim i niemieckim, tablicę podpisano w języku angielskim: „Travelers from Poland, Germany, and the U.S.A. October 1999.” Tablicę wykonał koszaliński rzeźbiarz Zygmunt Wujek.^[4]

↑ Burchard odnotowuje istnienie cmentarza nie podajac bliższych danych. Por. Przemysław Burchard, Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce, Warszawa 1990, s. 32.
↑ W innym źródle pojawia się informacja o założeniu cmentarza żydowskiego w 1884 roku. Por. M. Poprawska, J. Sroka, Księga śmierci i życia. Cmentarz Komunalny w Sławnie, Sławno 2009, s. 5-19.
↑ Zob. [ http://www.sztetl.org.pl/pl/article/slawno-442/11,synagogi-domy-modlitwy-i-inne/]
↑ M. Poprawska, J. Sroka, op.cit., s.5-19.

Bibliografia

Przemysław Burchard Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce, Warszawa 1990.

• M. Poprawska, J. Sroka, Księga śmierci i życia. Cmentarz Komunalny w Sławnie, Sławno 2009.

Linki zewnętrzne

Cmentarz żydowski w Sławnie na portalu Wirtualny Sztetl

[1] Burchard odnotowuje istnienie cmentarza nie podajac bliższych danych. Por. Przemysław Burchard, Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce, Warszawa 1990, s. 32.

[2] W innym źródle pojawia się informacja o założeniu cmentarza żydowskiego w 1884 roku. Por. M. Poprawska, J. Sroka, Księga śmierci i życia. Cmentarz Komunalny w Sławnie, Sławno 2009, s. 5-19.

[3] Zob. [ http://www.sztetl.org.pl/pl/article/slawno-442/11,synagogi-domy-modlitwy-i-inne/]

[4] M. Poprawska, J. Sroka, op.cit., s.5-19.

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+'''Cmentarz żydowski w [[Sławno|Sławnie]]''' - [[cmentarz]] został założony<ref>Burchard odnotowuje istnienie cmentarza nie podajac bliższych danych. Por. Przemysław Burchard, ''Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce'', Warszawa 1990, s. 32.</ref> w połowie [[XIX wiek]]u i mieścił się przy obecnych ulicach Stefanii Sempołowskiej i Gdańskiej.<ref>W innym źródle pojawia się informacja o założeniu cmentarza żydowskiego w 1884 roku. Por. M. Poprawska, J. Sroka, ''Księga śmierci i życia. Cmentarz Komunalny w Sławnie'', Sławno 2009, s. 5-19.</ref> Był ogrodzony murem. Miał powierzchnię 0,4 [[hektar]]a. W [[1939]] został zniszczony. W latach [[Lata 60. XX wieku|60. XX wieku]] nagrobki używane były do budowy dróg. Obecnie jest to porośnięty trawą plac. Zachowały się jedynie fragmenty rozbitych [[macewa|macew]] i fragmenty murowanego ogrodzenia z [[1905]] roku. W mieście istniała również [[synagoga]], przy obecnej ulicy Mariana Rapackiego (ówczesna ''Mühlen Straße''). Pierwszy obiekt notowany jest już w [[1840]] roku, w nocy z 10 na 11 października [[1846]] roku strawił go pożar. [[Kahał|Gmina żydowska]], która wówczas była zadłużona (budowa nowej szkoły) zwróciła się o pomoc do rodaków w [[Izrael|Izraelu]], dwa lata później wzniesiono nową synagogę. Do gminy należała również kamienica przy ulicy Rapackiego 12. Synagoga dotrwała do czasów [[II wojna światowa|II wojny światowej]], pierwszych zniszczeń dokonano podczas [[Noc kryształowa|Nocy kryształowej]] (9/10 listopada [[1938]] roku), ale budynek przetrwał kolejne lata. Pod koniec wojny przetrzymywano w nim [[Jeńcy sowieccy w niewoli niemieckiej (1941-1945)|jeńców sowieckich]], na krótko przed wkroczeniem do miasta wojsk [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]] (7 marca [[1945]] roku) podpalono synagogę, która doszczętnie spłonęła.<ref>Zob. [ http://www.sztetl.org.pl/pl/article/slawno-442/11,synagogi-domy-modlitwy-i-inne/]</ref> Dnia 3 października [[1999]] roku gościła w Sławnie delegacja członków sekcji amerykańskiej Międzynarodowego Towarzystwa im. [[ Dietrich Bonhoeffer|Dietricha Bonhoeffera]], uczestnicy odsłonili na ścianie [[kaplica|kaplicy]] cmentarnej [[tablica pamiątkowa|tablicę pamiątkową]] o następującej treści: „''Pamięci Gminy Żydowskiej mieszkającej w okolicach Sławna od 1812 roku. / W 1938 roku naziści spalili wszystkie synagogi i zniszczyli nagrobki. Do 1942 roku / wszyscy żydzi zostali wypędzeni ze Sławna, większość do obozów śmierci na / wschodzie. Zostały tylko ruiny cmentarza.''” Tekst umieszczono dodatkowo w [[Język angielski|języku angielskim]] i [[Język niemiecki|niemieckim]], tablicę podpisano w języku angielskim: „''Travelers from Poland, Germany, and the U.S.A. October 1999''.” Tablicę wykonał [[Koszalin|koszaliński]] [[rzeźbiarz]] Zygmunt Wujek.<ref>M. Poprawska, J. Sroka, ''op.cit''., s.5-19.</ref>
-'''Cmentarz żydowski w [[Sławno|Sławnie]]''' - [[cmentarz]] został założony<ref>Burchard odnotowuje istnienie cmentarza nie podajac bliższych danych</ref> w połowie [[XIX wiek]]u i mieścił się przy obecnych ulicach Stefanii Sempołowskiej i Gdańskiej. Był ogrodzony murem. Miał powierzchnię 0,4 [[hektar]]a. W [[1939]] został zniszczony. W latach 60. [[XX wiek]]u nagrobki używane były do budowy dróg. Obecnie jest to porośnięty trawą plac. Zachowały się jedynie fragmenty rozbitych [[macewa|macew]].
 {{Przypisy}}
 ==Bibliografia==
-* [[Przemysław Burchard]] ''Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce'' Warszawa 1990, s. 32
+* [[Przemysław Burchard]] ''Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce'', Warszawa 1990.
+• M. Poprawska, J. Sroka, ''Księga śmierci i życia. Cmentarz Komunalny w Sławnie'', Sławno 2009.
 ==Linki zewnętrzne==
 * [http://www.sztetl.org.pl/pl/article/slawno-442/12,cmentarze/1821,cmentarz-zydowski/ Cmentarz żydowski w Sławnie] na portalu Wirtualny Sztetl