Červená studňa (przełęcz)
48°28′08″N 18°52′57″E/48,468867 18,882600| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Wysokość |
791 m n.p.m. |
| Pasmo | |
| Sąsiednie szczyty | |
Położenie na mapie kraju bańskobystrzyckiego  | |
Położenie na mapie Słowacji  | |
| 48°28′08″N 18°52′57″E/48,468867 18,882600
| |
Červená studňa (słow. Sedlo Červená studňa, 791 m n.p.m.) – przełęcz w Górach Szczawnickich na Słowacji. Znajduje się na niej skrzyżowanie dróg wiodących z Bańskiej Szczawnicy przez miejscowości Vyhne lub Hodruša-Hámre do doliny Hronu[1].
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Przełęcz o charakterze dość szerokiego siodła w grzbiecie wododziałowym Gór Szczawnickich, rozdzielającym dorzecza Hronu i Ipoli, między szczytami Paradajs (na południowym zachodzie) i Šobov (na północnym wschodzie). Znajduje się w tej części Gór Szczawnickich, którą słowaccy geografowie określają jako Hodrušska hornatina. Leży ok. 1,5 km na północny zachód od centrum starego miasta Bańskiej Szczawnicy. W odległości kilkudziesięciu metrów na południowy wschód od siodła przełęczy znajduje się niewielki sztuczny zbiornik wodny Červená studňa, zbudowany w 1759 r.[2]
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Pochodzenie nazwy (słow. Červená studňa – Czerwona Studnia, Czerwone Źródło) ma być związane z tragicznym wydarzeniem, jakie miało tu miejsce 28 czerwca 1683 r. W tym czasie, gdy wielka armia turecka zbliżała się już do Wiednia, na terenie ówczesnych Górnych Węgier działały oddziały sprzymierzonych z Turkami kuruców Imre Thököly'ego. Jeden z takich oddziałów miał zaatakować grupę jezuitów, uciekających właśnie z Bańskiej Szczawnicy. Od krwi zabitych i rannych zakonników na czerwono miały się zabarwić wody istniejącego już wówczas pod przełęczą zbiornika wodnego lub zasilającego go wodą źródła. Pamiątką tego wydarzenia jest krzyż, stojący tuż poniżej siodła przełęczy[3].
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Przełęcz jest ważnym punktem na mapie turystycznej Gór Szczawnickich. Przechodzą przez nią szlaki turystyki pieszej, rowerowej i narciarskiej oraz kilka ścieżek dydaktycznych. W latach 80. i 90. XX w. na stoku wznoszącym się znad przełęczy w kierunku szczytu Paradajs funkcjonowały dwa niewielkie wyciągi narciarskie[3]. Z różnych miejsc w rejonie przełęczy rozciągają się interesujące widoki na Bańską Szczawnicę, Góry Szczawnickie z ich najwyższym szczytem Sitno i kilka sąsiednich grup górskich.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Štiavnické vrchy. Turistická mapa 1 : 50 000, 4 wydanie, VKÚ Harmanec 2006, ISBN 80-8042-421-7.
- ↑ Albert Kelemen a kolektív: Štiavnické vrchy. Turistický sprievodca ČSSR, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1986, s. 185–186
- ↑ a b Bárta Vladimír, Novák Ján: Banská Štiavnica. Stručný vlastivedný sprievodca, wyd. abARTPRESS, Banská Bystrica 1991, s. 40