Łowczyk ciemny
Todiramphus enigma[1] | |||
(E. Hartert, 1904) | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
łowczyk ciemny | ||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
Łowczyk ciemny[4], łowiec ciemny[5] (Todiramphus enigma) – gatunek małego ptaka z rodziny zimorodkowatych (Alcedinidae). Jest endemitem archipelagu Wysp Talaud, administracyjnie należącego do Indonezji. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN klasyfikowany jest jako gatunek bliski zagrożenia (NT, ang. Near Threatened)[3].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Pierwszego naukowego opisu gatunku dokonał niemiecki ornitolog Ernst Hartert, nadając mu nazwę Halcyon enigma. Opis ukazał się w 1904 roku w „Novitates Zoologicae”. Autor jako miejsce typowe wskazał Lirung na wyspie Salibabu[2][6][7]. Obecnie gatunek zaliczany jest do rodzaju Todiramphus[3][4][8]. Nie wyróżnia się podgatunków[7][8][9][10]. Łowczyk ciemny jest blisko spokrewniony z łowczykiem cynamonowym (T. cinnamominus) i łowczykiem obrożnym (T. chloris), za podgatunki którego dawniej je uznawano[11].
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Todiramphus: rodzaj Todus Brisson, 1760 (płaskodziobek); gr. ῥαμφος rhamphos „dziób”[12].
- enigma: łac. aenigma, aenigmatis – „zagadka, tajemnica”[13].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Mały ptak o dużym, szerokim u nasady, czarnym dziobie, którego górna część jest nieco jaśniejsza, na dolnej szczęce, u nasady dzioba płowe przebarwienie. Nogi i stopy czarne. Tęczówki ciemnobrązowe. Nie występuje dymorfizm płciowy. Góra głowy zielona, poniżej czarna, dosyć wąska maska obejmująca nasadę dzioba, okolice oczu, uszy, rozciąga się wokół głowy, zwężając się z jej tyłu. Na czarnych piórach maski widoczne niewielkie ciemnozielone przebarwienia. Podgardle, gardło, szyja, kark, pierś, brzuch i boki białe podobnie jak pokrywy podogonowe. Skrzydła zielononiebieskie, ogon dosyć krótki, także zielononiebieski. Górne części ciała zielone. Osobniki młodociane nie zostały opisane[7].
Długość ciała 21 cm[7].
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Łowczyk ciemny jest endemitem Wysp Talaud. Jego obecność stwierdzono na następujących wyspach tego archipelagu: Karakelong, Kaburuang i Salibabu. Jego zasięg występowania według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje tylko około 2,1 tys. km²[14].
Ekologia
[edytuj | edytuj kod]Głównym habitatem łowczyka ciemnego są nizinne lasy tropikalne, głównie pierwotne, i ich obrzeża. Obserwowany był także w lasach wtórnego wzrostu. Jest gatunkiem osiadłym[7]. Długość pokolenia jest określana na 4,8 roku[14]. Dieta tego gatunku nie jest dobrze określona, stwierdzono tylko spożywanie owadów prostoskrzydłych i ślimaków rzecznych. Żeruje zarówno w lesie, jak i wzdłuż rzek i potoków. Zdobyczy wypatruje najczęściej siedząc na gałęziach w koronach drzew na wysokości 6–15 m nad ziemią; atakuje głównie przy gruncie, pikując w dół[7].
Rozmnażanie
[edytuj | edytuj kod]Nie ma wielu informacji na temat rozmnażania i gniazdowania. Obserwowano pary broniące terytoriów we wrześniu i październiku[7].
Status
[edytuj | edytuj kod]W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN łowczyk ciemny jest klasyfikowany jako gatunek bliski zagrożenia (NT, ang. Near Threatened). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten jest opisywany jako dosyć pospolity w swym bardzo ograniczonym zasięgu występowania. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako prawdopodobnie stabilny[3][14].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Todiramphus enigma, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Denis Lepage: Talaud Kingfisher Todiramphus enigma (Hartert, EJO 1904). Avibase. [dostęp 2023-05-14]. (ang.).
- ↑ a b c d Todiramphus enigma, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: ALCEDINIDAE Rafinesque, 1815 - ZIMORODKOWATE - KINGFISHERS (wersja: 2023-04-08). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-05-14].
- ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 163, 1999.
- ↑ Ernst Hartert. The Birds of the South-West Islands Wetter, Roma, Kisser, Letti and Moa. „Novitates Zoologicae”. 11, s. 199, 1904. (ang.).
- ↑ a b c d e f g P.F. Woodall: Talaud Kingfisher Todiramphus enigma, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2023-05-15]. (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Rollers, ground rollers, kingfishers. IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-05-07]. (ang.).
- ↑ Alan P. Peterson , CORACIIFORMES, Wersja 4.013 (2021-11-24) [online], Zoonomen Nomenclatural data [dostęp 2023-05-15] (ang.).
- ↑ Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal (red.): Handbook of the Birds of the World. T. 6: Mousebirds to Hornbills. Barcelona: Lynx Edicions, 2001, s. 220. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
- ↑ P.F. Woodall: Collared Kingfisher Todiramphus chloris, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2023-05-15]. (ang.).
- ↑ Todiramphus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-04-29] (ang.).
- ↑ enigma, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-05-17] (ang.).
- ↑ a b c Talaud Kingfisher Todiramphus enigma. BirdLife International, 2023. [dostęp 2023-05-14]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i nagrania głosów. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Nagrania głosów. [w:] xeno-canto [on-line].