Żurów
49°18′12″N 24°26′40″E/49,303333 24,444444| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Populacja (2001) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+380 3435 |
| Kod pocztowy |
77051 |
Położenie na mapie obwodu iwanofrankiwskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
| 49°18′12″N 24°26′40″E/49,303333 24,444444
| |
Żurów (ukr. Журів) – wieś w rejonie rohatyńskim obwodu iwanofrankiwskiego. Wieś liczy 472 mieszkańców.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W r. 1394 król Polski Władysław Jagiełło nadał Żurów Danile Zaderewickiemu, protoplaście rodu Daniłowiczów herbu Sas. Miejscowość pozostawała w rękach Daniłowiczów przez blisko cztery wieki.
W 1510 r. wieś otrzymała magdeburskie prawa miejskie. Była siedzibą, m.in. Jana Daniłowicza, dziadka Jana Sobieskiego.
W XVIII majątek przeszedł w ręce Konstancji z Daniłowiczów Potockiej i Korduli Potockiej. Kolejnymi właścicielami byli m.in. Michał i Anna Popielowie, Wiktoryn Bocheński, Stefan Tustanowski i Bank Parcelacyjny we Lwowie[2].
W II Rzeczypospolitej miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej Żurów w powiecie rohatyńskim województwa stanisławowskiego. W 1939 r. we wsi, liczącej 241 zagród, mieszkało 620 Polaków, 530 Ukraińców i ok. 120 Żydów. Ostatni właścicielem ziemskim był Tadeusz Dębiński. W latach 1943–1944 nacjonaliści ukraińscy z UPA zamordowali 59 Polaków[3].
W czasie okupacji niemieckiej mieszkająca tutaj ukraińska rodzina Bełehajów ukrywała trzech Żydów z rodziny Schreierów, za co w 2003 roku Instytut Jad Waszem uhonorował tytułami Sprawiedliwych wśród Narodów Świata Mychajła i Lubomyrę Bełehajów[4][5].
W roku 1964 został zniszczony kościół w Żurowie.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Na początku XVII w. Mikołaj Daniłowicz, podskarbi wielki koronny, ufundował nowy, murowany kościół pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa i Męczennika, wznoszony przez znanych budowniczych lwowskich: Pawła Rzymianina i Wojciecha Kapinosa. W świątyni znajdował się łaskami słynący obraz Matki Bożej, pochodzący z przełomu XVI/XVII w. W 1940 r. w wyniku ukraińskich donosów Sowieci aresztowali, a następnie zamordowali w nieznanych okolicznościach ks. proboszcza Stanisława Rysiowskiego. W 1944 r. obraz Matki Bożej i część sprzętów liturgicznych przeniesiono na stałe z kościoła do pobliskiej cerkwi greckokatolickiej[2][6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu iwanofrankowskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 5 grudnia 2001 roku. (ukr.).
- ↑ a b Maria Taszycka, Żurów, „Cracovia Leopolis”, 4 (58) 2008, s. 53-55, ISSN 1234-8600.
- ↑ Henryk Komański, Szczepan Siekierka, Eugeniusz Różański, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w Województwie Stanisławowskim 1939-1946, Wrocław:: ALTA 2, 2006, s. 280-282, ISBN 978-83-85865-13-1.
- ↑ Belegai Mikhailo & Lubomira. collections.yadvashem.org. [dostęp 2024-10-13]. (ang.).
- ↑ Ігор Щупак, Зоряна Бондар, Єгор Врадій, Антон Дробович, Раїса Євтушенко, Ірина Піскарьова, ПАМ’ЯТІ УКРАЇНЦІВ, ЯКІ РЯТУВАЛИ ЄВРЕЇВ ПІД ЧАС ДРУГОЇ СВІТОВОЇ ВІЙНИ, Київ – Дніпро 2021, s. 82
- ↑ ŻURÓW. Dawny kościół p.w. św. Stanisława B. M. (1621). Iwano-Frankiwski obw., Iwano-Frankowski r-n (Rohatynski r-n) | Kościoły i kaplice Ukrainy [online], rkc.in.ua [dostęp 2023-03-05].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIV, Warszawa, 1880–1902, s. 867–868
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Żurów, miasteczko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 867.
- Krystyna Tokarska, Żurów
- Grzegorz Rąkowski, Przewodnik po Ukrainie Zachodniej część II Podole, s. 403–404