10 halerzy czechosłowackich (1991)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
10 halerzy
Ilustracja
Dane podstawowe
Emitent

 Czechosłowacja

Nominał

10 halerzy (10/100 Kčs)

Rocznik

1991, 1992

Emisja
Mennica

Mennica Kremnica

Nakład

85 105 000 szt.

Data emisji

1 kwietnia 1991

Data wycofania

 • 31 lipca 1993 C
 • 31 grudnia 1993 S

Projektant

Miroslav Rónai (awers), František David (rewers)

Opis fizyczny
Masa

0,9 g

Średnica

18,2 mm

Grubość

1,6 mm

Materiał

aluminium

Rant

gładki

Stempel

zwykły[1][2][3]

Uwagi

moneta obiegowa

10 halerzy (cz. 10 haléřů, słow. 10 halierov) – czechosłowacka moneta obiegowa o nominale 10 halerzy bita w latach 1991–1992 i wycofana w obiegu w roku 1993. Autorami projektu byli Miroslav Rónai oraz František David.

Wzór[edytuj | edytuj kod]

Zasadniczą część awersu zajmował herb Czeskiej i Słowackiej Republiki Federacyjnej – w polu czwórdzielnym naprzemiennie ułożony czeski koronowany lew o podwójnym ogonie oraz słowackie trójwzgórze z krzyżem patriarszym. Powyżej zapisano skrót nazwy kraju („ČSFR”), u dołu zaś rok bicia. Po obu stronach tarczy herbowej wolne miejsce wypełniono lipowymi gałązkami. Oznaczenie projektanta Miroslava Rónaia – inicjał „R” – zamieszczono poniżej daty[1][4].

Rewers monety przedstawiał duży, zapisany arabskimi cyframi nominał. Cyfry częściowo nakładały się na siebie nawzajem oraz na położoną w dolnej części mniejszą literę „h” stanowiącą określenie waluty. Poniżej cyfry 1, przy lewej krawędzi monety zamieszczono niewielki inicjał „D”, znak projektanta Františka Davida[1][4].

Nakład[edytuj | edytuj kod]

Moneta według projektu z 1991 roku stanowiła modyfikację 10 halerzy z roku 1977. Zmiana wzoru awersu spowodowana była odejściem od socjalistycznej nomenklatury i symboliki po upadku komunizmu[5]. W zarządzeniu Banku Państwowego z dnia 14 lutego 1991 r. przewidziano, że nowe monety będą posiadały te same parametry fizyczne co wcześniejszy wariant, z uwzględnieniem jednak m.in. nowego herbu państwowego[4]. Tym samym zastosowanie miały tu wytyczne zawarte w zarządzeniu Ministra Finansów z 2 sierpnia 1974 r. Przewidziano w nim, że monety będą bite z aluminiowych krążków o masie 0,9 g (±2,5%). Wskazano również, że rant dziesięciohalerzówek ma być gładki, a średnica gotowych monet ma liczyć 18,2 mm[6]. Ich grubość wyniosła w przybliżeniu 1,6 mm[1][3].

Bite w mennicy w Kremnicy[1] monety zostały wyemitowane wraz z pozostałymi nominałami, 1 kwietnia 1991 roku[4], stanowiąc kontynuację poprzedniego wariantu z 1974 roku[6]. W sumie wybito jedynie dwa roczniki w łącznej liczbie 85 105 000 sztuk[1][2]. Monety wzoru z 1991 uległy denominacji już po rozpadzie Czechosłowacji jednocześnie ze swoimi poprzednikami z 1974 roku – w Czechach z końcem lipca[7], a na Słowacji z końcem grudnia roku 1993[8].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Ľudovít Malinovský sr., ČSFR 10 h 1991 Desať halierov [online], coins.lmsystem.sk [dostęp 2019-08-13] [zarchiwizowane z adresu 2017-05-03] (słow.).
  2. a b Thomas Michael, Richard Giedroyc, 2018 Standard Catalog of World Coins 1901-2000, wyd. 45, Iola: Krause Publications, 2017, s. 690, ISBN 978-1-4402-4797-2.
  3. a b Czechosłowacja 10 halerzy, 1991-1992 [online], ucoin.net [dostęp 2019-08-13] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-08] (pol.).
  4. a b c d Vyhláška Státní banky československé ze dne 14. února 1991 o vydávání mincí po 1 haléři, 5 haléřích, 10 haléřích, 20 haléřích, 50 haléřích, 1 Kčs, 2 Kčs a 5 Kčs se stáním znakem České a Slovenské Federativní Republiky, „Sbírka zákonů”, č. 60/1991 Sb. (čá 13/1991), epravo.cz, 1 marca 1991 [dostęp 2019-08-13] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-11] (cz.).
  5. Jaroslav Moravec, Sbohem padesátihaléři, sbohem dvacetikoruno! – část 1 [online], Narodowy Bank Czeski, 1 lipca 2014 [dostęp 2018-05-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-11] (cz.).
  6. a b Vyhláška federálního ministerstva financí ze dne 2. srpna 1974 o vydání mincí po 10 haléřích vzoru 1974, „Sbírka zákonů”, č. 82/1974 Sb. (čá 14/1974), epravo.cz, 13 września 1974 [dostęp 2019-08-13] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-11] (cz.).
  7. Vyhláška České národní banky ze dne 26. března 1993 o vydání mincí po 10 haléřích vzoru 1993, o ukončení platnosti mincí po 10 haléřích československé měny a jejich výměně, „Sbírka zákonů”, č. 107/93 Sb. (čá 30/1993), epravo.cz, 1 kwietnia 1993 [dostęp 2019-08-13] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-11] (cz.).
  8. Vyhláška Národnej banky Slovenska z 27. septembra 1993 o vydaní mincí po 10 halieroch vzoru 1993 do obehu a o stiahnutí mincí po 10 halieroch vzoru 1974 a 1991 z obehu, „Zbierka zákonov”, č. 223/1993 Z. z. (čá 58/1993), zakonypreludi.sk, 14 października 1993 [dostęp 2019-08-13] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-11] (słow.).