3 grosze (1816–1817)
| |
| Dane podstawowe | |
| Emitent | |
|---|---|
| Nominał |
3 grosze |
| Rocznik |
1816, 1817 |
| Emisja | |
| Mennica |
Berlin (A), Wrocław (B) |
| Data emisji |
1816 |
| Opis fizyczny | |
| Masa |
7,4–8,1 g |
| Średnica |
25 mm |
| Materiał | |
| Rant |
ozdobny |
| Stempel | |
| Uwagi | |
3 grosze (1816–1817) – moneta trzygroszowa bita dla Wielkiego Księstwa Poznańskiego w latach 1816 i 1817[1].
Awers[edytuj | edytuj kod]
W centralnej części umieszczono ukoronowaną owalną tarczę z orłem pruskim, otoczoną wieńcem dębowym[1]. Orzeł ma inicjały FRW na piersi od Fridericus Wilhelmus Rex – rzadko widoczne nawet na dobrze zachowanych egzemplarzach[2].
Rewers[edytuj | edytuj kod]
Na tej stronie umieszczono cyfrę 3, pod nią napis „GROSCHEN”, poniżej „GR.HERZ.”, pod nim „POSEN”, poniżej rok 1816 albo 1817, a na samym dole znak mennicy – literka A albo B, u góry, w półkolu napis: „60 EINEN THALER”[1].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Moneta była bita w miedzi, w mennicach w Berlinie (literka A) i we Wrocławiu (literka B)[1]. Stopień rzadkości poszczególnych roczników przedstawiono w tabeli:
| Nominał | Rok | Znak mennicy | Mennica | Stopień rzadkości[3] | Liczba egzemplarzy | Liczba odmian[3] | Uwagi | Zdjęcie |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 3 grosze | 1816 | A | Berlin | R5 | 26–120 | 1 | istnieją monety z napisem na rewersie PREUSS: zamiast GR.HERZ./POSEN[4] | |
| 3 grosze | 1816 | B | Wrocław | R1 | 15 001–80 000 | 2 | istnieją monety z napisem na rewersie PREUSS: zamiast GR.HERZ./POSEN[4] |
|
| 3 grosze | 1817 | A | Berlin | R3 | 601–3000 | 1 | 
|
Monety były bite na nieco inną stopę niż miedziane monety I Rzeczypospolitej i Księstwa Warszawskiego, ale też lżejszą niż fenigi pruskie, tzn. 90 groszy z grzywny miedzi[5]. Nominały odnosiły się do groszy polskich, czego jednak na monetach nie zaznaczono. Trzygroszówka powinna ważyć 7,8 grama. W rzeczywistości rozrzut wagowy poszczególnych egzemplarzy był znaczny[2].
Wśród kolekcjonerów pojawiają się sprzeczne opinie dotyczące klasyfikacji monet 3 grosze 1816 A Preuss oraz 3 grosze 1816 B Preuss. Ze względu na brak wybitej nazwy prowincji Wielkie Księstwo Poznańskie (po niemiecku Großherzogtum Posen), część numizmatyków przypisuje je prowincjom Prus Zachodnich i Prus Wschodnich[6], inni zaś klasyfikują te monety jako początkowego, tzn. błędnego bicia dla Wielkiego Księstwa Poznańskiego[4].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Karol Plage, Monety bite dla prowincyi polskich przez Austryę u Prusy oraz monety Wolnego Miasta Gdańska Księstwa Warszawskiego i w oblężeniu Zamościa, 1970, s. 29–30.
- ↑ a b Borys Paszkiewicz, Podobna jest moneta nasza do urodnej panny. Mała historia pieniądza polskiego, Warszawa: Warszawskie Centrum Numizmatyczne, 2012, s. 176–177.
- ↑ a b Tomasz Poniewierka, Katalog monet Prus Południowych i Wielkiegi Księstwa Poznańskiego, 2015, s. 49–55.
- ↑ a b c Tadeusz Iger, Katalog trojaków polskich, 2008, s. 277–278.
- ↑ Elżbieta Korczyńska, Borys Paszkiewicz, Mennictwo XIX i XX wieku, Kraków: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Oddział w Krakowie, 1989, s. 143–146.
- ↑ Edmund Kopicki, Ilustrowany skorowidz pieniędzy polskich i z Polską związanych, 1995, s. 404.