3 grosze 1816 Preuss
| Dane podstawowe | |
| Emitent | |
|---|---|
| Nominał |
3 grosze |
| Rocznik |
1816 |
| Emisja | |
| Mennica |
Berlin (A) |
| Data emisji |
1816 |
| Opis fizyczny | |
| Materiał | |
| Rant |
ozdobny |
| Stempel | |
| Uwagi | |
3 grosze 1816 Preuss – moneta trzygroszowa bita w Berlinie i Wrocławiu w roku 1816 na stopę menniczą zbliżoną do polskiej z 1766 r.[1], o identycznych parametrach jak moneta 3 grosze 1816 bita dla Wielkiego Księstwa Poznańskiego[2].
Awers[edytuj | edytuj kod]
W centralnej części umieszczono ukoronowaną owalną tarczę z orłem pruskim, otoczoną wieńcem dębowym[2].
Rewers[edytuj | edytuj kod]
Na tej stronie umieszczono cyfrę 3, pod nią napis „GROSCHEN”, poniżej „PREUSS:”, poniżej rok 1816, a na samym dole znak mennicy – literka A albo B, u góry, w półkolu napis: „60 EINEN THALER”[2].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Moneta była bita w miedzi, w mennicach w Berlinie (literka A) i we Wrocławiu (literka B)[2]. Stopień rzadkości poszczególnych odmian przedstawiono w tabeli:
| Nominał | Rok | Nazwa
na rewersie |
Znak
mennicy |
Mennica | Stopień
rzadkości |
Liczba
egzemplarzy |
Uwagi |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 3 grosze | 1816 | PREUSS | A | Berlin | R8[2] | 2–3 | istnieją monety z napisem na rewersie GR.HERZ./POSEN zamiast PREUSS |
| 3 grosze | 1816 | PREUSS | B | Wrocław | R8[2] | 2–3 | istnieją monety z napisem na rewersie GR.HERZ./POSEN zamiast PREUSS |
Moneta pod każdym względem, z wyjątkiem nazwy prowincji na rewersie – PREUSS zamiast GR.HERZ. POSEN, jest identyczna z monetą trzygroszową wybitą w tym samym roku i w tych samych mennicach dla Wielkiego Ksiestwa Poznańskiego[2]. Ze względu na upływ czasu i całkowity brak jakichkolwiek oficjalnych informacji z mennic w Berlinie i we Wrocławiu jak również z odpowiedniego ministerstwa pruskiego, rozstrzygnięcie kwestii przeznaczenia tej monety jest w XXI w. niewykonalne. Część kolekcjonerów uznaje ją jako monetę początkowego, tzn. omyłkowego bicia dla Wielkiego Księstwa Poznańskiego[3], inni twierdzą, że była przeznaczona dla Prus Wschodnich i Prus Zachodnich[4].
Ponieważ Prusy Zachodnie utworzone w 1773 r., będące w unii monetarnej z Prusami Wschodnimi, były ziemiami zabranymi I Rzeczypospolitej w 1772 r., częścią Prus Wschodnich utworzonych w 1772 r. była Warmia, odebrana I Rzeczypospolitej w wyniku tego samego rozbioru, a Wielkie Księstwo Poznańskie powstało z części ziem Księstwa Warszawskiego, moneta 3 grosze 1816 PREUSS ma swoje miejsce w numizmatyce polskiej.
Praktycznie taki sam dylemat dotyczy:
- rzadkiej półgroszówki (R6) z 1796 roku bitej we Wrocławiu, gdzie zamiast BORUSS MERID jest napis REGNI BORUSS[4]
- bardzo rzadkich trzygroszówek (R8) z 1796 roku bitych w mennicach w Berlinie i Wrocławiu, gdzie zamiast BORUSS MERID jest napis BORUSSIAE[5].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Borys Paszkiewicz, Podobna jest moneta nasza do urodnej panny. Mała historia pieniądza polskiego, Warszawa: Warszawskie Centrum Numizmatyczne, 2012, s. 176-177.
- ↑ a b c d e f g Tadeusz Iger, Katalog trojaków polskich, 2008, s. 278.
- ↑ Tadeusz Iger, Katalog trojaków polskich, 2008, s. 277.
- ↑ a b Edmund Kopicki, Ilustrowany skorowidz pieniędzy polskich i z Polską związanych, 1995, s. 404.
- ↑ Tadeusz Iger, Katalog trojaków polskich, 2008, s. 271.