Aa (roślina)
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj |
Aa |
| Nazwa systematyczna | |
| Aa Rchb.f. Xenia Orchid. 1: 18. 1 Apr 1854[3][4] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
A. paleacea (Kunth) Rchb.f.[3] | |
Aa – rodzaj roślin z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Należy do niego 27 gatunków[5], występujących w wyższych partiach Andów w Ameryce Południowej (bardzo rzadko w Środkowej – w górach Kostaryki znajdowano Aa paleacea). Są to naziemne storczyki o drobnych, białych i biało-zielonych kwiatach (wyjątkowo u Aa aurantiaca kwiaty są pomarańczowe). Szypułki otoczone są pochwiasto błoniastymi przysadkami[6].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Pierwszy naukowy opis gatunku z tego rodzaju opublikowany został w 1815 przez Carla Sigismunda Kuntha, który późniejszy gatunek typowy dla rodzaju nazwał Ophrys paleacea Kunth (1806), a następnie przemianował go na Altensteinia paleacea. W 1854 Heinrich Gustav Reichenbach wyodrębnił Aa z rodzaju Altensteinia. Oryginalna nazwa miała albo spowodować, by rodzaj wymieniany był zawsze na początku list alfabetycznych, albo upamiętnić Pietera van der Aa – wydawcę dzieła holenderskiego botanika – Paula Hermana pt. Paradisus Batavus[7].
- Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG III z 2009)
Jeden z rodzajów plemienia Cranichidinae w obrębie podrodziny storczykowych (Orchideae) z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Storczykowate są kladem bazalnym w rzędzie szparagowców Asparagales w obrębie jednoliściennych[2][8]. W obrębie plemienia blisko spokrewnione i w przeszłości łączone w jeden rodzaj są rodzaje Altensteinia i Myrosmodes[6][9].
- Aa achalensis Schltr.
- Aa argyrolepis Rchb.f.
- Aa aurantiaca D. Trujillo
- Aa calceata (Rchb.f.) Schltr.
- Aa colombiana Schltr.
- Aa denticulata Schltr.
- Aa erosa (Rchb.f.) Schltr.
- Aa fiebrigii (Schltr.) Schltr.
- Aa gymnandra (Rchb.f.) Schltr.
- Aa hartwegii Garay
- Aa hieronymi (Cogn.) Schltr.
- Aa inaequalis (Rchb.f.) Schltr.
- Aa leucantha (Rchb.f.) Schltr.
- Aa lorentzii Schltr.
- Aa macra Schltr.
- Aa maderoi Schltr.
- Aa mandonii (Rchb.f.) Schltr.
- Aa mathewsii (Rchb. f.) Schltr.
- Aa matthewsii (Rchb.f.) Schltr.
- Aa microtidis Schltr.
- Aa nervosa (Kraenzl.) Schltr.
- Aa paleacea (Kunth) Rchb.f.
- Aa riobambae Schltr.
- Aa rosei Ames
- Aa schickendanzii Schltr.
- Aa sphaeroglossa Schltr.
- Aa trilobulata Schltr.
- Aa weddelliana (Rchb.f.) Schltr.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-04-23] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-04-23] (ang.).
- ↑ a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2013-01-30].
- ↑ Aa. Tropicos.org. [dostęp 2023-04-23].
- ↑ a b Aa. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-01-30]. (ang.).
- ↑ a b c Delsy Trujillo, Carlos A. Vargas. New Species of Aa and New Combinat ions in Myrosmodes (Orchidaceae: CRANICHIDINAE) from Bolivia and Peru. „LANKESTERIANA”. 11(1), s. 1—8, 2011.
- ↑ Paradisus Batavus. EOC/archive.org. [dostęp 2013-01-30]. (ang.).
- ↑ Florida Museum of Natural History: Orchid Tree: a phylogeny of epiphytes (mostly) on the tree of life. [dostęp 2013-01-30]. (ang.).
- ↑ Aa. National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2023-04-23].
- ↑ Aa. [w:] Plants of the World online [on-line]. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2023-04-23].
- ↑ Aa. [w:] The World Checklist of Vascular Plants [on-line]. Catalogue of Life Checklist. [dostęp 2023-04-23].