Adenostoma fasciculatum

*Adenostoma fasciculatum*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	różowce
Rodzina	różowate
Rodzaj	Adenostoma
Gatunek	Adenostoma fasciculatum
	Nazwa systematyczna
	Adenostoma fasciculatum Hook. & Arn.; Bot. Beechey Voy.: 139 (1832)
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Adenostoma fasciculatum – gatunek roślin z rodziny różowatych. Występuje w południowo-zachodniej części Ameryki Północnej w Kalifornii i północno-zachodnim Meksyku^[4]^[3]. Jest rośliną charakterystyczną dla formacji chaparral^[5]. Organem przetrwalnym w czasie pożarów jest lignotuber, z którego odrastają pędy po ich spaleniu^[4]. Jest wykorzystywany lokalnie jako roślina lecznicza^[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Krzewy o pędach prostych lub łukowatych osiągające od 0,8 do 2 m wysokości^[7]. Na poziomie gruntu wykształca się okazały lignotuber z którego wyrasta kilka lub kilkanaście głównych pędów. Krótkopędy są obecne (A. fasciculatum). Na starszych pędach kora papierzasta, początkowo czerwonawobrązowa, z czasem szarzejąca. Młode pędy owłosione lub nagie^[4].

Liście: Zimozielone, skrętoległe, rzadziej naprzeciwległe. Liście młodociane pojedynczo lub podwójnie pierzasto podzielone, na starszych roślinach pojedyncze. Przylistki obecne na długopędach. Blaszki ciemnozielone, równowąskie do równowąskolancetowatych^[4], o długości do 13 mm i szerokości do 1,7 mm^[7], na brzegach podwinięte. Od spodu blaszki nagie^[4].

Kwiaty: Zebrane po kilka do kilkuset w szczytowe kwiatostany wiechowate, groniaste lub kłosowate. Osadzone są na krótkich szypułkach. Listki podkwiatowe są dwa i trójklapowe. Kwiaty osiągają 2–6 mm średnicy. Hypancjum jest dzwonkowate lub walcowate. Działki kielicha są szerokojajowate lub okrągławe, wzniesione lub odgięte. Płatki korony są początkowo białe, później rdzawobrązowe, zaokrąglone do eliptycznych i jajowatych^[4]. O szerokości do 2 mm^[7]. Pręcików jest 15 i są one krótsze od płatków. Owocolistek pojedynczy, rzadko w liczbie dwóch, okazały, nagi lub owłosiony, z bocznie osadzoną szyjką słupka, z pojedynczym lub dwoma zalążkami^[4].

Owoce: Pojedyncze lub dwie niełupki jajowate do eliptycznych, osiągające do 1,8 mm długości. Rozwijają się na trwałym hypancjum i otoczone są trwałymi działkami^[4].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Jest gatunkiem typowym rodzaju Adenostoma^[8].

W obrębie gatunku wyróżnia się trzy odmiany^[3]^[4]:

A. fasciculatum var. fasciculatum – rośliny o pędach wzniesionych, nagich lub słabo owłosionych, liście do 13 mm długości, zaostrzone;
A. fasciculatum var. obtusifolium S.Watson – rośliny o pędach wzniesionych, owłosionych, liście do 6,5 mm długości, tępe;
A. fasciculatum var. prostratum Dunkle – rośliny o pędach płożących

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-10-10] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-10-10] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Adenostoma fasciculatum Hook. & Arn., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-10-11] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ William Jones, James Henrickson: Adenostoma Hooker & Arnott. [w:] Flora of North America [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2023-10-10].
↑ ChrisCh. Gardner ChrisCh., Başak GünerB.G. Gardner Başak GünerB.G., Flora of the Mediterranean with California, Chile, Australia & South Africa: an illustrated guide, London, UK 2019, ISBN 978-1-4729-7026-8, OCLC 1104612847 .
↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 16, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ^c Adenostoma fasciculatum Hooker & Arnott, [w:] Flora of North America [online], eFloras.org [dostęp 2023-10-11] .
↑ Adenostoma Hooker & Arnott, [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [online], Smithsonian Institution [dostęp 2023-10-11] .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-10-10] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-10-10] (ang.).

[powo-3] Adenostoma fasciculatum Hook. & Arn., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-10-11] .

[america-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ William Jones, James Henrickson: Adenostoma Hooker & Arnott. [w:] Flora of North America [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2023-10-10].

[gardner-5] ChrisCh. Gardner ChrisCh., Başak GünerB.G. Gardner Başak GünerB.G., Flora of the Mediterranean with California, Chile, Australia & South Africa: an illustrated guide, London, UK 2019, ISBN 978-1-4729-7026-8, OCLC 1104612847 .

[mabb-6] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 16, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[gat_america-7] Adenostoma fasciculatum Hooker & Arnott, [w:] Flora of North America [online], eFloras.org [dostęp 2023-10-11] .

[ing-8] Adenostoma Hooker & Arnott, [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [online], Smithsonian Institution [dostęp 2023-10-11] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]