Adiwasi

Kobieta ze stanu Orisa, należąca do grupy Khond

Adiwasi (dewanagari आदिवासी, trl. Ādivāsī, dosł. „pierwsi mieszkańcy”) – zbiorcze określenie grupy rdzennej ludności zamieszkującej Indie, należącej do różnych plemion i mówiących różnymi językami.

Percent of scheduled tribes in India by tehsils by census 2011

Etymologia

Słowo ādivāsī to wyrażenie pochodzenia sanskryckiego. Składa się z dwóch wyrazów:

1. adi – pierwszy
2. wasi – mieszkaniec.

Inne określenia Adiwasi to m.in.

• mieszkańcy lasów (sanskryt Atavika),
• ludzie z gór (Girijan) czy
• Vanvasi.

Rozmieszczenie geograficzne

Adivasi są szczególnie liczni w stanach: Orisa, Madhya Pradesh, Chhattisgarh, Radżastan, Gujarat, Maharashtra, Andhra Pradesh, Bihar, Jharkhand, Bengal Zachodni.

Religia

Adivasi posiadają swoją własną religię, która znacząco różni się od islamu i hinduizmu. W XIX w. znaczna część z nich przyjęła chrześcijaństwo, mimo to konwertyci nie zostali odrzuceni przez resztę społeczności plemiennej.

Kryteria przynależności

Matka z dzieckiem

W przeciwieństwie do systemu kastowego, który jest tylko zespołem miejscowych relacji społecznych i gospodarczych, Adivasi zachowali pierwotną strukturę plemienną, której głównym założeniem jest stworzenie samowystarczalnej wspólnoty. Dla większości z nich prawo do użytkowania ziemi wynika z przynależności do plemienia. Ponadto nie uznają oni żadnej władzy zewnętrznej, oprócz tej, która istnieje wewnątrz ich grupy.

O tym, czy daną grupę ludności w Indiach zalicza się do Adivasi, nie decydują tylko takie cechy jak np. język, religia czy kultura. W niektórych regionach, gdzie doszło do wymieszania się ludności, Adivasi przejęli miejscowe języki. Kryteria przynależności plemiennej są bardzo płynne, o czym świadczą m.in. dane ze spisów powszechnych. W 1931 społeczność Adivasi liczyła według oficjalnych danych 22 mln, w 1941 tylko 10 mln, ale już w 1961 30 mln, a w 1991 ok. 68 mln. Te zmieniające się dane świadczą o ciągłej ewolucji tej grupy ludności Indii oraz o ciągłych przemianach świadomości plemiennej.

Tryb życia

Tradycyjny tryb życia Adivasi, opierający się na uprawie roli przy wykorzystaniu systemu żarowego, jest coraz bardziej zagrożony przez przemysłową eksploatację lasów oraz zintensyfikowane rolnictwo. Struktura plemienna – a więc podstawowe kryterium przynależności do Adivasi – zachowała się głównie w rejonach trudno dostępnych i zalesionych.

Adiwasi w filmie

• Saaya
• Aakrosh
• Raawan
• Raavanan
• Jait Re Jait

Bibliografia

• Nirmal Kumar Bose: Some Indian Tribes, New Delhi 1973 (ang.).