Afrapia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Afrapia
Rasnitsyn et Brothers, 2009
Okres istnienia: kreda późna
100.5/66
100.5/66
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

błonkoskrzydłe

Infrarząd

trzonkówki

Nadrodzina

Trigonalyoidea

Rodzina

Maimetshidae

Podrodzina

Maimetshinae

Plemię

Maimetshini

Rodzaj

Afrapia

Typ nomenklatoryczny

Afrapia globularis Rasnitsyn et Brothers, 2009

Afrapia – wymarły rodzaj błonkówek z rodziny Maimetshidae i podrodziny Maimetshinae. Obejmuje dwa opisane gatunki. Żyły w późnej kredzie.

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj i oba jego gatunki opisane zostały po raz pierwszy w 2009 roku przez Aleksandra Rasnicyna i Denisa Brothersa na łamach „African Invertebrates”. Opisu dokonano na podstawie datowanych na turon w kredzie skamieniałości, odnalezionych w Orapie na terenie Botswany. Nazwa rodzajowa to połączenie słów Africa i Orapa[1]. Michael S. Engel w 2016 roku sklasyfikował ów rodzaj w plemieniu Maimetshini w obrębie nowej podrodziny Maimetshinae[2].

Do rodzaju zalicza się dwa opisane gatunki[1]:

  • Afrapia globularis Rasnitsyn et Brothers, 2009 – opisany na podstawie pojedynczej skamieniałości samicy. Epitet gatunkowy oznacza po łacinie „kulista”.
  • Afrapia variicornis Rasnitsyn et Brothers, 2009 – opisany na podstawie skamieniałości samicy (holotyp) i trzech skamieniałości samców (paratypy). Epitet gatunkowy oznacza po łacinie „zmiennoczułkowa”.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Błonkówki o przysadzistym ciele. Głowa miała niemal kompletne żeberko potyliczne i niezmodyfikowane, zbudowane z od 15 do 20 członów czułki. Krótkie przedplecze miało szeroko, łukowato wygiętą tylną krawędź. Śródtułów miał prawie równoległe w przebiegu notauli, wykształconą bruzdę środkową i linie parapsydialne[1]. Skrzydło przednie miało liniowatą pterostygmę o długości nie mniejszej od żyłki 1Rs. Jego użyłkowanie cechowało się nieodbiegającą szerokością od pterostygmy komórką kostalną, sektorem radialnym biorącym początek w odległości od pterostygmy równej połowie jej długości, bardzo długim drugim odcinkiem żyłki Rs+M, żyłką 1rs-m długą i położoną bliżej r-rs niż 2Rs+M oraz stykającą się z sektorem radialnym wcześniej niż r-rs, brakiem żyłki 2m-cu, obecnością trzech komórek submarginalnych, wyraźnie szypułkowatą na przedzie komórką 2rm i prawie kwadratową komórką 3rm[1][2]. Krótka metasoma miała ścięty lub zaokrąglony przód i zaokrąglony do zaostrzonego tył. Ostatni jej sternit nie był wydłużony. U samicy występowało wąskie, dość krótkie, acz sięgające wyraźnie poza szczyt metasomy pokładełko o wyprostowanym lub nieco ku dołowi zagiętym kształcie[1].

A. globularis miała ciało długości 3,9 mm. Okrągława głowa miała czułki o biczyku złożonym z co najmniej 15–16 coraz krótszych, zwężonych ku szczytowi członów. Skrzydło przednie miało około 2,8 mm długości i cechowało się krótszą niż odległość między sektorem radialnym a żyłką 2r-rs pterostygmą. Proste, w widoku grzbietowym równoległoboczne pokładełko miało osłonkę długości 1,1 mm, tak długą jak odległość od nasady pterostygmy do wierzchołka komórki 3r[1].

A. variicornis miała ciało długości 4,3 mm w przypadku samicy i od 3,1 do 3,8 mm w przypadku samców. Głowa miała duże, prawie kwadratowe oczy złożone i wąskie skronie. Czułki cechował kulisty trzonek i złożony z co najmniej 19 coraz krótszych i nieco ku szczytowi zwężonych członów. Skrzydło przednie miało około 2,8 mm długości u samicy i od 2,2 do 2,4 mm długości u samców. Cechowało się nie krótszą niż odległość między sektorem radialnym a żyłką 2r-rs pterostygmą. Krótkie i wąskie, nieco ku dołowi zagięte pokładełko miało osłonkę długości 0,6 mm, tak długą jak pterostygma[1].

Paleoekologia[edytuj | edytuj kod]

Owady te występowały w klimacie umiarkowanym z zachowaną zmiennością pór roku. Zamieszkiwany przez nie rejon leżał w kredzie późnej dalej na południe, co sprzyjało podtrzymaniu umiarkowanego klimatu. Środowiskiem ich były wilgotne lasy o dużych opadach, nieodległe od wód, acz okresowo trawione przez pożary. Siedlisko to cechowało się dużą różnorodnością flory i entomofauny. Rosły tu paprotniki, miłorzębowce z rodzaju Ephedripites oraz liczne okrytonasienne, w tym z takich grup jak radziliszkowate, wawrzynowate, oczarowate, ukęślowe i skalnicowce. Spośród owadów rozpoznano w skamieniałościach z Orapy większość ich współczesnych rzędów, w tym ważki, prostoskrzydłe, skorki, karaczany, pluskwiaki, chrząszcze, sieciarki, błonkówki i muchówki[3]. Same Maimetshidae oprócz Afrapia reprezentowały także rodzaje Afromaimetsha i Maimetshorapia[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h Alexandr P. Rasnitsyn, Denis J. Brothers. New Genera and Species of Maimetshidae (Hymenoptera:Stephanoidea s.l.) from the Turonian of Botswana, with Comments on the Status of the Family. „African Invertebrates”. 50 (1), s. 191-204, 2009. DOI: 10.5733/afin.050.0108. 
  2. a b Michael S. Engel. A new genus and species of maimetshid wasps in Lebanese Early Cretaceous amber (Hymenoptera: Maimetshidae). „Novitates Paleoentomologicae”. 18, s. 1-14, 2016. DOI: 10.17161/np.v0i18.6497. 
  3. R.J. Rayner, S.B. Waters, I.J. McKay, P.N. Dobbs, A.L. Shaw. The mid-Cretaceous palaeoenvironment of central Southern Africa (Orapa, Botswana). „Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology”. 88 (1-2), s. 147–156, 1991. DOI: 10.1016/0031-0182(91)90020-R.