Nibynóżki

Ten artykuł należy dopracować:

od 2023-09 → usunąć treści oparte na nierzetelnych źródłach lub podać w przypisach wiarygodne źródła informacji,
Nierzetelne źródła: Encyklopedia WIEM, Wydawnictwo GREG.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Nibynóżki, pseudopodia (pseudo- + gr. podós ‘noga’)^[1] – ruchliwe wypustki cytoplazmatyczne o zmiennym kształcie^[1]^[2]^[3]^[4]^[5], powstające wskutek nacisku cytoplazmy na otaczającą ją błonę komórkową^[3]. Występują u niektórych pierwotniaków^[1]^[2]^[3]^[4]^[5], np.: korzenionóżek (ameb)^[3]^[4]^[5], otwornic^[4]^[5], promienic^[5], a także w niektórych komórkach eukariotycznych^[1]^[2]^[3]^[4]^[5], np. leukocytach^[1]^[2]^[3]^[5], monocytach^[3] i archeocytach^[5]. Spełniają zasadniczo trzy funkcje:

lokomocyjną – umożliwiają poruszanie się^[1]^[2]^[3]^[4]^[5] ruchem pełzakowatym^[4];
pokarmową – umożliwiają pobieranie pokarmu^[1]^[3]^[2]^[4]^[5] na drodze fagocytozy^[1]^[3]^[2]^[4];
czuciową – biorą udział w odbieraniu bodźców^[1]^[2]^[5].

Podział

Ta sekcja od 2023-09 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Ze względu na kształt, wyróżnia się cztery typy pseudopodiów:

lobopodia^[3] – płatowate i ruchliwe^[3], występują np. u Amoebozoa;
filopodia^[2]^[3] – cienkie z zaostrzonymi końcami^[3], występują np. u promienic;
retikulopodia^[2]^[3] – silnie rozgałęzione^[3], mogą tworzyć między sobą poprzeczne połączenia tworząc rodzaj siateczki, występują np. u otwornic;
aksopodia^[3] – prawie nieruchliwe^[3], podobne do filopodiów, ale dodatkowo wzmocnione kompleksem mikrotubuli, występują u słonecznic.

Zobacz też

rzęska
wić

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ pseudopodia. Encyklopedia WIEM. [dostęp 2017-09-04].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Nibynóżki. Encyklopedia WIEM. [dostęp 2017-09-04].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r MarzenaM. Popielarska MarzenaM., RobertR. Konieczny RobertR., GrzegorzG. Góralski GrzegorzG., Słownik szkolny. Biologia, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2008, s. 227, ISBN 978-83-7435-692-3 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ nibynóżki, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-09-04] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Encyklopedia Biologia. Agnieszka Nawrot (red.). Kraków: Wydawnictwo GREG, s. 359. ISBN 978-83-7327-756-4.

[WIEMp-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ pseudopodia. Encyklopedia WIEM. [dostęp 2017-09-04].

[WIEMn-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Nibynóżki. Encyklopedia WIEM. [dostęp 2017-09-04].

[SSB-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r MarzenaM. Popielarska MarzenaM., RobertR. Konieczny RobertR., GrzegorzG. Góralski GrzegorzG., Słownik szkolny. Biologia, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2008, s. 227, ISBN 978-83-7435-692-3 .

[PWN-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ nibynóżki, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-09-04] .

[EB-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Encyklopedia Biologia. Agnieszka Nawrot (red.). Kraków: Wydawnictwo GREG, s. 359. ISBN 978-83-7327-756-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]