Aleksandra Branicka

Aleksandra von Engelhardt

Portret autorstwa Józefa Grassiego z 1793
Rodzina	Braniccy herbu Korczak
Data urodzenia	1754
Data śmierci	15 sierpnia 1838
Ojciec	Wasyl von Engelhardt
Matka	Maria Potiomkin
Mąż	Franciszek Ksawery Branicki
Dzieci	Katarzyna Potocka, Władysław Grzegorz Branicki, Zofia Branicka, Elżbieta Branicka, Aleksander Branicki
Odznaczenia

Aleksandra Katarzyna z Engelhardtów Branicka (ur. 1754, zm. 15 sierpnia 1838) – żona Franciszka Ksawerego Branickiego, oficjalnie uważana za córkę Wasyla von Engelhardt i Marii Potiomkiny.

Henryk Mościcki twierdził, że była ona pierworodną, nieślubną córką wielkiej księżny, przyszłej cesarzowej Katarzyny i hrabiego Siergieja Sałtykowa. Według innych danych, uznawanych za plotki, miała być nieślubną córką Katarzyny II z jej związku z hrabią Siergiejem Sałtykowem – zaraz po urodzeniu cesarzowa Elżbieta miała zamienić ją na niemowlę płci męskiej niewiadomego (bądź „czuchońskiego”, czyli estońskiego) pochodzenia, które uznano jako syna Katarzyny, późniejszego cesarza Pawła I Romanowa.

Była siostrzenicą, później jedną z kochanek Grigorija Potiomkina, faworyta Katarzyny Wielkiej.

Portret Aleksandry z 1781 z orderem Św. Katarzyny

W 1781 r. została wydana za hetmana Franciszka Ksawerego Branickiego, późniejszego targowiczanina. Była matką piątki dzieci: synów: Aleksandra zmarłego w wieku 18 lat w 1798, Władysława Grzegorza oraz córek Katarzyny, Zofii i Elżbiety wydanej za mąż za Michała Woroncowa. Na jej cześć nazwana została rezydencja Branickich pod Białą Cerkwią – Aleksandria. Dama orderu Świętej Katarzyny.

Bibliografia

• Henryk Mościcki: Branicka Aleksandra. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 2: Beyzym Jan – Brownsford Marja. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1936, s. 393–396. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0