Amerykańskie głowice jądrowe
Amerykańskie głowice jądrowe – wykaz amerykańskich głowic atomowych, termojądrowych i neutronowych.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Wraz z rozwojem broni nuklearnej, w Stanach Zjednoczonych trwały prace nad rozwojem głowic jądrowych przeznaczonych dla bomb, pocisków rakietowych i artyleryjskich czy torped. W skład głowicy wchodzi ładunek jądrowy wraz z detonatorem oraz aparatura samonaprowadzająca.
- Ogólny podział głowic bojowych[1]
- głowice konwencjonalne
- głowice jądrowe
- głowice atomowe
- głowice termojądrowe
- głowice neutronowe
- głowice chemiczne
- głowice biologiczne.
Opis głowic[edytuj | edytuj kod]
Pierwszą powojenną głowicą była głowica atomowa W5. Znajdowała się ona na uzbrojeniu w latach 1952–1963 i montowana była na rakiecie MGM-1 Matador oraz SSM-N-8 Regulus I. Łącznie wyprodukowano 100 głowic o mocy od 6 do 120 kt[2].
Pierwszą głowicą przeznaczoną dla rakiet pola walki była głowica W7. Przeznaczona była dla MGM-5 Corporal i MGR-1 Honest John oraz bomby Mk 90, ADM oraz rakiet Nike Hercules. Pod koniec lat 50.XX w. do użycia wprowadzono małą głowicę atomową W25 przeznaczoną do obrony powietrznej. Była używana w niekierowanych pociskach typu „powietrze- powietrze” MB-1, będących na uzbrojeniu samolotów F-89, F-101B i F-106[3].
W 1959 do uzbrojenia rakiet Honest John SSM, Nike Hercules i min ADM weszła głowica atomowa W31, a trzy lata później dla rakiet Little John, Bullpup, Terier oraz min MADM skonstruowano wieloczynnościową głowicę W45[4]. Dla potrzeb marynarki wojennej skonstruowano głowice W44[a] i W34[b] .
Na początku lat 60. XX w. na uzbrojenie weszła najmniejsza głowica – W54. Zastosowano ją w taktycznym pocisku atomowym odpalanym z wyrzutni bezodrzutowej M388 Davy Crockett[c], minach MK-54 SADM i w pociskach rakietowych typu AIM-26 Falcon[5].
Jeszcze w latach 50. XX w. na uzbrojenie wojsk amerykańskich zaczęły wchodzić głowice termojądrowe. W 1958 do użycia weszła głowica W27 przeznaczona do rakiet SSM-N-8 Regulus. Do uzbrojenia rakiet międzykontynentalnych lądowego bazowania Atlas E/F i LGM-25 Titan zastosowano głowicę W38, natomiast do uzbrojenia balistycznych rakiet wystrzeliwanych z okrętów podwodnych typu Polaris-1 głowicę W47, a w rakiecie balistycznej UGM-27 Polaris A-3 zamontowano trzy głowice W58[6].
Pociski balistyczne średniego zasięgu PGM-17 Thor, rakiety balistyczne Atlas, Jupiter i Titan I otrzymały głowicę W49[7], a strategiczne rakiety LGM-30 Minuteman I i Minuteman II głowicę W56 w różnych wersjach. Dla rakiet balistycznych UGM-73J Posejdon Mk-3 RV wyprodukowano głowicę W68[8].
Wykaz jądrowych głowic bojowych[edytuj | edytuj kod]
Typ | Okres użycia | Liczba | Ciężar | Moc |
---|---|---|---|---|
Głowice atomowe[9] | ||||
W5 | 1952-1963 | 100 | 1090-1200 | 6;16;55;60;100;120 kt |
W7 | 1952-1965 | 1350 | 408–499 | 0,09; kt; 2–40 kt |
W9 | 1952–1957 | 80 | 364; 385 | 15 kt |
W19 | 1955–1963 | 80 | 272 | 15–20 kt |
W23 | 1956–1962 | 50 | 680; 860 | 15–20 kt |
W25 | 1957–1984 | 3150 | 99-100 | 1,7 kt |
W30 | 1959–1979 | 600 | 199; 222; 204 | 03; 0,5; 4,7; 19 kt |
W31 | 1959–1989 | 4500 | 408-429 | 1; 2; 12; 20; 40 kt |
W33 | 1957–1982 | 2000 | 110 | 5-10 kt; 40 kt |
W34 | 1958–1978 | 3200 | 142; 145 | 11 kt |
W40 | 1959–1972 | 750 | 159; 175 | 10 kt |
W44 | 1961–1974 | 575 | 77 kg | 10 kt |
W45 | 1962– 1988 | 1700 | 68;159 | 0,5; 1; 5; 8; 10; 15 kt |
W48 | 1963–1992 | 1060 | 54–58 kg | 0,072 kt |
W54 | 1961–1972 | 1000–2000 | 23 | 0,25 kt |
W70 | 1973–1992 | 1280 | 122 | 1–100 kt |
W72 | 1970–1979 | 300 | 375 | 0,6 kt |
W79 | 1981–1992 | 550 | 90 | 0,1–1.1 kt |
Głowice termojądrowe[10] | ||||
W15 | 1955–1957 | bd | 2900 | 3,8 Mt |
W27 | 1958–1965 | 20 | 1270 | 2 Mt |
W28 | 1958–1976 | 1000 | 680-780 | 70 kt; 1,45 kt |
XW35 | 1958 | bd | 680–770 | 1,75 Mt |
W38 | 1961–1965 | 180 | 1400 | 3,75 Mt |
W39 | 1957–1966 | 90 | 2900 | 3,8 Mt |
W47 | 1960–1974 | 1060 | 325; 330 | 600 kt; 1,2 Mt |
W49 | 1958–1975 | bd | 744–760 | 1,44 Mt |
W50 | 1963–1991 | 280 | 186 | 60; 200; 400 kt |
W52 | 1962–1978 | 300 | 430 | 200 kt |
W53 | 1962–1988 | 65 | 2810 | 9 Mt |
W55 | 1964–1990 | 285 | 213 | 1; 5 kt |
W56 | 1963–1993 | 1000 | 272; 308 | 1,2 Mt |
W58 | 1964–1982 | 1400 | 117 | 200 kt |
W59 | 1962–1969 | 150 | 250 | 1 Mt |
W62 | 1970–2009 | 1725 | 362;115 | 170 kt |
W68 | 1970–1991 | 5250 | 166 | 40–50 kt |
W69 | 1971–1994 | 1500 | 125 | 170–200 kt |
W71 | 1974–1975 | 30 | 1291 | 5 Mt |
W76 | od 1978 | 3000 | 165 | 100 kt |
W78 | od 1979 | 1083 | 181–272 | 335–350 kt |
W80-0 | od1983 | 367 | 132 | 5; 170–200 kt |
W80-1 | od 1981 | 1750 | 132 | 5; 150–170 kt |
W84 | 1983–1988 | około 300 | 300–500 | 0,2–150 kt |
W85 | 1983–1991 | 120 | 120 | 5–80 kt |
W87 | od 1986 | 525 | 525 | 300 lub 475 kt |
W88 | od 1988 | 400 | 400 | 475 kt |
Głowice neutronowe[6] | ||||
W66 | 1974–1975 | 70 | 68 | 1 kt |
W70 Mod 3 | 1981–1983 | 380 | 123 | 1 kt |
W79 Mod 0 | 1980–1992 | bd | 90 | 0,1 kt–1,1 kt |
W82 Mod 0 | 1982–1983 | bd | 43 | 2 kt |
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Głowica W44 do 1974 znajdowała się w uzbrojeniu rakietotorpedy RUR-5 ASROC, która przeznaczona była do zwalczania okrętów podwodnych[4].
- ↑ Głowica W34 montowana była w bombie głębinowej MK-34 Lulu, torpedzie MK-44 ASTOR, bombie Mk-105 Hotpoint[4].
- ↑ Pocisk M388 Davy Crockett był jednym z najmniejszych, kiedykolwiek zbudowanych rodzajów broni jądrowych. Był to,, niekierowany, stabilizowany aerodynamicznie pocisk rakietowy, wyposażony w głowicę W 54. Cały pocisk miał 0,80 m długości, 0,28 m średnicy i ważył 23,0 kg. Pocisk mógł być odpalony z dwóch rodzajów wyrzutni: 120 mm (M28) o zasięgu około 2,0 km oraz 155 mm (M29) o zasięgu około 4,0 km. Obydwie wyrzutnie można było zamocować na trójnogu na ciężarówce lub jeepie. Wyrzutnię obsługiwało trzech żołnierzy[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zarychta 2016 ↓, s. 86.
- ↑ Zarychta 2016 ↓, s. 87.
- ↑ Zarychta 2016 ↓, s. 87–88.
- ↑ a b c Zarychta 2016 ↓, s. 88.
- ↑ a b Zarychta 2016 ↓, s. 89.
- ↑ a b Zarychta 2016 ↓, s. 91.
- ↑ Zarychta 2016 ↓, s. 92.
- ↑ Zarychta 2016 ↓, s. 93.
- ↑ Zarychta 2016 ↓, s. 86–87.
- ↑ Zarychta 2016 ↓, s. 90–91.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Zarychta: Broń jądrowa w kształtowaniu bezpieczeństwa 1945–2015. Warszawa: Bellona SA, 2016. ISBN 978-83-11-14235-0..