Antoni Michałowski (lekarz)

Antoni Michałowski

Data urodzenia	18 września 1837
Data śmierci	5 marca 1930
Zawód, zajęcie	lekarz, działacz społeczny
Odznaczenia

Antoni Michałowski (ur. 18 września 1837, zm. 5 marca 1930) – polski lekarz, działacz społeczny, uczestnik powstania styczniowego. Jest to osoba bardzo zasłużona dla miasta Żelechów, gdzie znajduje się ulica jego imienia.

Młodość

Antoni Michałowski urodził się na Żmudzi. Na grobie podana jest data urodzin jako 1 października 1837 roku, jednak on sam w pisanym własnoręcznie życiorysie podał datę 18 września. Uczęszczał do gimnazjum w Kownie, później studiował medycynę w Moskwie. Uzyskał tytuł naukowy doktora.

Powstanie

Antoni Michałowski był podczas powstania członkiem lokalnej ekspozytury Rządu Narodowego. Uczestniczył w przygotowaniach do powstania. W czasie samego powstania zajmował się dostarczaniem instrukcji i pomocą rannym. Zostaje pojmany i zesłany w głąb Rosji. Dwa lata później skorzystał z amnestii, która jednak nie pozwalała mu na powrót w rodzinne strony. Przez dwa lata Michałowski szukał posady w Warszawie i okolicach. Ożenił się wtedy z Marią Żymirską.

Żelechów

Kamienica w Żelechowie do budowy której doprowadził Antoni Michałowski

Ostatecznie Antoni Michałowski podjął praktykę w Żelechowie. Później został samodzielnym lekarzem miejskim. Zajął się tutaj pracą organiczną. Założył ochotniczą straż pożarną, kółko rolnicze, sklepy spółdzielcze i towarzystwo kredytowe z siedzibą pełniącą także rolę domu kultury. Budynek posiadał salę teatralną co umożliwiło działanie amatorskiego teatru i zespół muzycznego. W trakcie jego pobytu miasto bardzo się zmieniło: wybrukowano i oświetlono ulice, położono betonowe chodniki, przykryto studnie i uporządkowano targowiska. W czasie rewolucji 1905 roku uczestniczył w tworzeniu w Żelechowie koła Polskiej Macierzy Szkolnej. Był wtedy poddany represjom i więziony. W 1915 roku zorganizował w Żelechowie lazaret dla rannych żołnierzy.

W czasie pobytu w Żelechowie Michałowski poznał młodego Henryka Sienkiewicza (mieszkającego wtedy w pobliskiej Okrzei) i rodzinę Zamoyskich mającą posiadłość w okolicach Garwolina. Współpracował m.in. z Romualdem Mielczarskim i Stanisławem Wojciechowskim.

Otwock

Grób Antoniego Michałowskiego na cmentarzu Powązkowskim

W 1915 roku, wraz z wycofaniem się wojsk rosyjskich z Żelechowa Michałowski przeprowadził się do Otwocka. Tam także prowadził działalność społeczną. Przyczynił się między innymi do nadania praw miejskich i statusu uzdrowiska dla tej miejscowości.

2 maja 1923 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Zmarł 5 marca 1930 roku w wieku 93 lat. Pochowany został na cmentarzu Powązkowskim w kwaterze 170-1-5/6.

Bibliografia

• Grzegorz Szymczak Kalendarium historii Żelechowa, gdzie cytowany jest fragment książki M. Demela pt. „Księga Tradycji PTH (chronologia-topografia-biografia)” wydanej w 1986 roku w Łodzi.