Arenga
Arenga – część dokumentu zawierająca ogólne powody jego wystawienia[1].
Dokumenty średniowieczne
[edytuj | edytuj kod]Zazwyczaj klasyfikowana jest jako część korpusu (kontekstu) dokumentu[2]. W dokumencie średniowiecznym miała pełnić rolę propagandową i perswazyjną, zawierała często motywy religijne[1]. Stanowiła przejście od protokołu, czyli wstępu, do kontekstu, czyli tekstu zasadniczego dokumentu[1]. Stanowiła najczęściej sentencję zawierającą cytat z Biblii, bądź inny fragment tekstu religijnego lub filozoficznego, mającą umotywować sens wydania dokumentu[1][2]. Stanowiła zazwyczaj fragment dokumentu o najbardziej literackich walorach[2][1]. W przypadku dokumentów nadań mogła zawierać ogólny opis zasług i walorów odbiorcy[1].
Od XIV wieku zniknęła z niektórych dokumentów, szczególnie nietrwałych, tj. listy, mandaty. Nadal pojawiała się w dokumentach o charakterze wieczystym.
Wieki późniejsze
[edytuj | edytuj kod]Obecnie arenga stanowi część składową preambuły umowy międzynarodowej. Wskazuje się w niej motywy, dla których umowa została zawarta.
Jest wiele rodzajów arend, np.:
- arengi majestatyczne – związane ze sprawowaniem władzy, wymienia się cnoty władcy, powołuje na boską legitymację władzy.
- arengi religijne – stanowiły swego rodzaju katechezę (mogły pojawiać się cytaty z Pisma Świętego)
- arengi przemijania (memoracyjne) – inaczej zwane: typu memoria-oblivio – o przemijaniu ludzkiej pamięci, tłumaczą, dlaczego dokumenty powinny być sporządzane.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Władysław Semkowicz, Encyklopedia nauk pomocniczych historii, Warszawa: Universitas, 2011, s. 59-60, ISBN 978-83-242-3000-6.
- ↑ a b c Józef Szymański, Nauki pomocnicze historii, wyd. 6, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 449, ISBN 978-83-01-16171-2.