Argyreia nervosa
Wygląd
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
Argyreia nervosa | ||
Nazwa systematyczna | |||
Argyreia nervosa (Burm. f.) Bojer[3] Hortus Maurit. 224 224 1837 | |||
Synonimy | |||
|
Argyreia nervosa (Burm. f.) Bojer), powój hawajski – gatunek rośliny z rodziny powojowatych. Roślina pochodzi z południowej Azji, introdukowana została na Hawajach, w Afryce, Ameryce Środkowej.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Duże pnącze z liśćmi o kształcie sercowatym dochodzącymi do długości 5 cm, pokrytymi srebrzystymi włoskami. Kwiaty czerwone o długości 1-1,5 cm. Nasiona twarde, koloru brązowego, o średnicy około 5 mm.
Biologia
[edytuj | edytuj kod]- Cechy fitochemiczne
- Głównymi substancjami czynnymi są alkaloidy – pochodne kwasu lizergowego. Ergina, zwana często LSA (wyizolowana przez A. Hofmanna) – czyli amid kwasu D-lizergowego, jest jedynym psychoaktywnym alkaloidem w surowcu. Jego syntetycznym analogiem jest LSD, czyli dietyloamid kwasu D-lizergowego. Jak większość pochodnych lizergowch jest wrażliwy na światło – powstają wtedy nieaktywne lumino-pochodne. Ergina działa w dawkach 0,5–3 mg. W powoju hawajskim występują także inne alkaloidy:
- izoergina czyli amid kwasu L-lizergowego, nieaktywny izomer optyczny, ergometryna (silnie obkurcza mięśnie macicy – może powodować poronienia), lizergol, izolizergol, chanoklawina, elymoklawina, peniklawina, ergonowina. Ponadto w nasionach, a zwłaszcza świeżych obecne są glikozydy cyjanogenne, których przedawkowanie powoduje nudności, wymioty, biegunki, bóle brzucha i trudności z oddychaniem.
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]- Roślina psychoaktywna
- Nasiona były ulubionym afrodyzjakiem i środkiem odurzającym na Hawajach. W Meksyku roślina ceniona jako jeden z najważniejszych psychodelików. Znajduje zastosowanie również we wróżbiarstwie, uzdrawianiu i rytuałach magiczno-religijnych. Przyjmowane doustnie (poprzez żucie) oraz jako macerat. Nasiona pochodzące z Ghany to odmiana nieaktywna. LSA spotykamy również w roślinach z rodzajów Ipomoea i Rivea.
- Substancją psychoaktywną jest LSA, działający na receptory 5-HT2A (jest około 10–50 razy słabsze od LSD). Katalizuje reakcje przewodnictwa w układach: serotoninowym, dopaminergicznym i adrenergicznym powodując spontaniczną depolaryzację.
Uprawa
[edytuj | edytuj kod]Podczas uprawy należy ją chronić przed przymrozkami.
Legalność
[edytuj | edytuj kod]Argyreia nervosa znajduje się w grupie I-N wykazu środków odurzających – posiadanie, przetwarzanie i obrót roślinami żywymi, suszem, nasionami, wyciągami i ekstraktami jest nielegalne bez posiadania odpowiedniego zezwolenia[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-14] (ang.).
- ↑ a b The Plant List Argyreia nervosa. [dostęp 2011-06-18].
- ↑ Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2020 r. poz. 2050).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]Identyfikatory zewnętrzne (takson):
- EoL: 580921
- Flora of North America: 200018779
- GBIF: 2928692
- identyfikator iNaturalist: 158621
- IPNI: 265238-1
- ITIS: 30824
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): tro-8500613
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:265238-1
- identyfikator Tropicos: 8500613
- USDA PLANTS: ARNE4
- CoL: 5VR64