Podopieńka torfowiskowa
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
podopieńka torfowiskowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Desarmillaria ectypa (Fr.) R.A. Koch & Aime BMC Evol. Biol. 17(no. 33): 12 (2017) | |
.jpg)
Podopieńka torfowiskowa, opieńka torfowiskowa (Desarmillaria ectypa (Fr.) R.A. Koch & Aime) – gatunek grzybów z rodziny obrzękowcowatych (Physalacriaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Desarmillaria, Physalacriaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy gatunek ten opisał w 1821 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus ectypus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu R.A. Koch i M.C. Aime w 2017 r.[2]
- Agaricus ectypus Fr. 1821
- Armillaria ectypa (Fr.) Lamoure 1965
- Armillariella ectypa (Fr.) Singer 1943
- Camarophyllus ectypus (Fr.) P. Karst. 1879
- Clitocybe ectypa (Fr.) Gillet 1874
- Omphalia ectypa (Fr.) Quél. 1886
Władysław Wojewoda w 2003 r. zaproponował polską nazwę opieńka torfowiskowa dla nazwy naukowej Armillaria ectypa[3]. Po przeniesieniu tego gatunku do rodzaju Desarmillaria nazwa ta stała się niespójna z nową nazwą naukową. W 2021 r. Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów przy Polskim Towarzystwie Mykologicznym zarekomendowała nazwę podopieńka torfowiskowa[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica do 6 cm, początkowo wypukły, później płaski z falistym brzegiem, czasami lekko wklęsły na środku. Powierzchnia brązowa z różowym odcieniem z pięknym odcieniem różu, czasami ciemniejsza na środku[5].
Blaszki przyrośnięte do lekko zbiegających, w młodych owocnikach białawe, w starszych o barwie od różowej do ochrowej, w końcu brązowe[6].
Wysokość do 6 cm, walcowaty, u podstawy rozszerzony, początkowo pełny, potem pusty, tej samej barwy co kapelusz, włóknisty. Brak pierścienia i ryzomorfów[6].
Bardzo cienki, bez zapachu, w stanie wilgotnym prześwitujący[5].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Opisano występowanie tego gatunku w Europie i Rosji[7]. Według W. Wojewody jego roprzestrzenienie w Polsce i stopień zagrożenia nie są dokładniej znane[3]. W polskim piśmiennictwie naukowym do 2020 r. podano 4 pewne stanowiska i jedno wątpliwe. W latach 1995–2004 objęty był ochroną częściową, a od roku 2014 objęty ochroną ścisłą bez możliwości zastosowania wyłączeń spod ochrony uzasadnionych względami gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej[6].
Grzyb naziemny, prawdopodobnie saprotroficzny. Rośnie na mokradłach, torfowiskach wysokich, przejściowych i niskich, głównie o zasadowym odczynie. Rozwija się na torfie i na martwych i żywych mchach (głównie torfowcach), na łodygach roślin zielnych, m.in. wełnianek, turzyc, żurawiny, modrzewnicy, trzciny[6].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
Podopieńka torfowiskowa w odróżnieniu od innych gatunków opieniek nie jest grzybem pasożytniczym, lecz saprotroficznym i nie rozwija się na drewnie, lecz na mchach torfowcach. Nie ma też pierścienia na trzonie[5]. Wśród występujących w Polsce opieniek pierścienia nie ma także opieńka bezpierścieniowa Armillaria tabescens, ale ona rozwija się na drewnie[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2021-11-22].
- ↑ a b Species Fungorum [online] [dostęp 2021-11-22].
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Rekomendacja nr 2/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online] [dostęp 2021-07-19].
- ↑ a b c Kladiva medena rosa (Desarmillaria ectypa) [online] [dostęp 2021-11-23].
- ↑ a b c d e Anna Kujawa, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Izabela L. Kałucka (red.), Grzyby chronione Polski. Rozmieszczenie, zagrożenia, rekomendacje ochronne, Poznań: Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego Polskiej Akademii Nauk, 2020, ISBN 978-83-938379-8-4.
- ↑ Mapa występowania podopieńki torfowiskowej na świecie [online] [dostęp 2021-11-22].